Leon Grot – Wikipedia, wolna encyklopedia

Leon Grot

Leon Machonbaum

Grot

pułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia	6 czerwca 1890 Warszawa
Data i miejsce śmierci	28 marca 1974 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1914–1947
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	Dowództwo Wojsk Lądowych
Stanowiska	szef sztabu Wojsk Lądowych
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Leon Grot vel Leon Machonbaum^[a] ps. „Grot”^[2] (ur. 6 czerwca 1890 w Warszawie, zm. 28 marca 1974 tamże) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Urodził się 6 czerwca 1890 w Warszawie, w rodzinie żydowskiego pochodzenia^[3] jako syn Józefa^[4] i Flory Lawendel^[5]. W czasie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich. Był oficerem 1 pułku piechoty Legionów. 2 lipca 1915 awansował do stopnia podporucznika, a 1 kwietnia 1916 na porucznika^[6]. W lipcu 1917, po kryzysie przysięgowym, został internowany w Beniaminowie.

W 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego i przydzielony do 35 pułku piechoty. W szeregach tego pułku walczył na wojnie z bolszewikami. Dowodził kompanią i batalionem^[7]. 15 lipca 1920 został zatwierdzony w stopniu majora z dniem 1 kwietnia 1920, w piechocie, w „grupie byłych Legionów Polskich”^[8]. 3 maja 1922 został zatwierdzony w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 240. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W lipcu 1922 został zatwierdzony na stanowisku pełniącego obowiązki zastępcy dowódcy 35 pułku piechoty^[9][10].

1 grudnia 1924 awansował do stopnia podpułkownika ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 67. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[11]. W sierpniu 1925 został przeniesiony do 14 pułku piechoty we Włocławku na stanowisko zastępcy dowódcy pułku^[12]. W lutym 1928 został wyznaczony na stanowisko dowódcy 31 pułku Strzelców Kaniowskich w Łodzi^[13][14]. Od 23 grudnia 1929^[15] do 16 października 1935 dowodził 3 pułkiem piechoty Legionów w Jarosławiu. Na tym stanowisku 24 grudnia 1929 awansował do stopnia pułkownika ze starszeństwem z 1 stycznia 1930 i 18. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[16]. W październiku 1935 został mianowany dowódcą piechoty dywizyjnej 24 Dywizji Piechoty w Jarosławiu, a trzy lata później dowódcą piechoty dywizyjnej 22 Dywizji Piechoty Górskiej w Przemyślu. Z racji pełnionej funkcji był zastępcą dowódcy dywizji, gen. bryg. Mieczysława Boruty-Spiechowicza. Od marca 1939, kiedy gen. Boruta został wyznaczony na stanowisko dowódcy Grupy Operacyjnej „Bielsko”, do 28 sierpnia 1939 pełnił obowiązki dowódcy dywizji^[17].

Na stanowisku dowódcy piechoty dywizyjnej 22 DP Gór. walczył w kampanii wrześniowej. W czasie walk dostał się do niemieckiej niewoli, w której przebywał bez mała sześć lat. 29 kwietnia 1945 został uwolniony z Oflagu VII A Murnau.

W 1945 powrócił do kraju i został przyjęty do Wojska Polskiego. Był zastępcą dowódcy 2 Dywizji Piechoty ds. liniowych. Od 21 listopada 1945 roku do 10 marca 1946 roku był kierownikiem Sekcji Oficerów Rezerwy Departamentu Piechoty i Kawalerii Ministerstwa Obrony Narodowej, do 31 grudnia 1947 roku był szefem Wydziału Wyszkolenia Bojowego w tym departamencie^[18]. Służbę pełnił między innymi na stanowisku szefa sztabu Dowództwa Wojsk Lądowych w Warszawie.

Zmarł 28 marca 1974 w Warszawie. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera CII28-12-11)^[19].

W opinii generała Józefa Kuropieski był to „człowiek nieprzeciętnie rozumny, spokojny, wnikliwy i daleki od chęci urażenia czymkolwiek kogokolwiek^[20]”.

28 marca 1934 był bezdzietnym wdowcem^[21].

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 1355^[5] – 28 lutego 1921^[22]
• Krzyż Niepodległości – 20 stycznia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[23]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 10 listopada 1928 „za zasługi na polu pracy niepodległościowej i wyszkolenia wojska”^[24][25]
• Krzyż Walecznych czterokrotnie^[b] (po raz pierwszy w zamian za dyplom „za Waleczność” byłego Frontu Litewsko-Białoruskiego^[28], po raz 2 i 3 w 1921, 1922^[29])
• Złoty Krzyż Zasługi
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[26]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[26]
• Odznaka Oficerska Związków Strzeleckich^[30]

• Grot (Grot-Machonbaum) Leon. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.67-5934 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-01-03].
• Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
• Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.