Maria Szmyd-Dormus – Wikipedia, wolna encyklopedia

Maria Szmyd-Dormus
Data i miejsce urodzenia

11 lutego 1923
Radom

Data i miejsce śmierci

15 sierpnia 2014
Kraków

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna, muzyka kameralna

Zawód

pianistka, pedagog

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”

Maria Ludwika Szmyd-Dormus (ur. 11 lutego 1923 w Radomiu[1], zm. 15 sierpnia 2014 w Krakowie[2]) – polska pianistka, kameralistka, pedagog, profesor sztuk muzycznych. Wieloletni pracownik naukowo-dydaktyczny Akademii Muzycznej w Krakowie[3].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Młodość i wykształcenie

[edytuj | edytuj kod]

Naukę gry na fortepianie rozpoczęła w wieku 6 lat uczęszczając początkowo na lekcje prywatne. Zawód ojca (oficer) wiązał się z częstymi przeprowadzkami. Po wyjeździe rodziny do Tarnopola Maria rozpoczęła naukę w szkole muzycznej w klasie prof. Mariana Pohorilesa, młodego pianisty, który ukończył studia w Wiedniu[4].

W 1936 po przeprowadzce do Warszawy, 13-letnia Maria rozpoczęła naukę w Konserwatorium Warszawskim w klasie prof. Heleny Dorabialskiej – kompozytorki i muzykolożki. Rok później przeniosła się do klasy prof. Jerzego Lefelda (do jego klasy uczęszczali także Witold Lutosławski, Stefan Kisielewski i Witold Małcużyński)[4].

W 1939 Maria Szmyd otrzymała dyplom ukończenia 4-klasowego gimnazjum ogólnokształcącego. Spokojne lata muzycznej edukacji w Konserwatorium Warszawskim przerwał wybuch II wojny światowej. Podczas wojny Maria Szmyd mieszkała w Domu Sióstr Nazaretanek w Częstochowie. Tam ukończyła liceum humanistyczne i zdała maturę w 1941 r. Następnie rozpoczęła pracę na terenie Domu Dziecka Polskiego Komitetu Opiekuńczego. Przez lata pobytu w Częstochowie samodzielnie kontynuowała naukę gry na fortepianie[4].

Po wojnie rozpoczęła studia w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie, najpierw w klasie prof. Marceliny Kimontt-Jacynowej, a po pierwszym roku – w klasie prof. Zbigniewa Drzewieckiego. W 1949 r. zadebiutowała na wielkiej scenie podczas Festiwalu Muzycznego w Poznaniu wykonując Dichterliebe R. Schumanna wraz z młodym barytonem, Franciszkiem Delektą. Rok później została laureatką pierwszej nagrody ex-aequo na Międzyuczelnianym Konkursie Bachowskim w Poznaniu. Od czasu tych osiągnięć artystka prowadziła stale dwa kierunki działalności pianistycznej – solowy i kameralny. W 1951 r. ukończyła studia magisterskie i rozpoczęła edukację w ramach studiów aspiranckich w klasie prof. Jana Ekiera. Rozprawa doktorska Marii Szmyd dotyczyła roli fortepianu w cyklu pieśni Roberta Schumanna Dichterliebe. Studia aspiranckie ukończyła pianistka w 1958 r. z wynikiem bardzo dobrym[4].

Równocześnie z aspiranturą rozpoczęła pracę pedagogiczną w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie i Państwowym Liceum Muzycznym im. Fryderyka Chopina w Krakowie. W 1958 r. wzięła udział w kursie pianistycznym prowadzonym przez Arturo Benedettiego-Michelangelego w Arezzo. W 1960 r. poślubiła Lubosława Tadeusza Dormusa, inżyniera architekta. Rok później urodził się im syn, Marek[4].

Działalność artystyczna

[edytuj | edytuj kod]

Maria Szmyd-Dormus jako solistka i kameralistka wielokrotnie koncertowała w Austrii, Bułgarii, Czechosłowacji, Danii, Hiszpanii, Holandii, Iranie, NRD, RFN, Szwajcarii, na Węgrzech i w ZSRR współpracując z instrumentalistami (Vilmos Tátrai, Bronisław Gimpel, Emil Telmányi, Marek Skicki, Edward Statkiewicz, Jean Fournier, Charles Treger, Barbara Świątek-Żelazna) i śpiewakami operowymi (Aubrey Pankey, Fakereh Saba, Franciszek Delekta, Jadwiga Romańska, Magdalena Barylak). O jej wybitnym talencie jako kameralistki świadczyć może wieloletnia współpraca z Mozarteum w Salzburgu podczas Letnich Kursów Muzyki[4].

Praca pedagogiczna

[edytuj | edytuj kod]

Działalność pedagogiczną podjęła w 1951 r. w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie i Państwowym Liceum Muzycznym im. F. Chopina w Krakowie.

Kierownik Katedry Kameralistyki Akademii Muzycznej w Krakowie w latach 1981–1994.

Wielokrotnie prowadziła kursy mistrzowskie z zakresu kameralistyki, brała udział w sesjach naukowych i seminariach. Zasiadała w jury konkursów instrumentalnych oraz w jury Konkursu Wokalnego im. Ady Sari w Nowym Sączu (1987 r.). Do absolwentów jej klasy należą m.in.: Sławomir Cierpik, Małgorzata Czech, Ewelina Markiel, Dorota Żyła-Pałczyńska[4].

Działalność edytorska

[edytuj | edytuj kod]

Maria Szmyd-Dormus pracowała jako redaktor w Polskim Wydawnictwie Muzycznym (od 1964 r.) oraz współpracowała z prof. Janem Ekierem w Komitecie Redakcyjnym Wydania Narodowego Dzieł Fryderyka Chopina[4].

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Biogram – Biblioteka Jagiellońska – Uniwersytet Jagielloński [online], bj.uj.edu.pl [dostęp 2021-11-15].
  2. Maria Szmyd-Dormus – kondolencje [online], nekrologi.net [dostęp 2015-02-15] (pol.).
  3. Maria Szmyd-Dormus [online], archiwummuzyczne.pl [dostęp 2017-04-17] (pol.).
  4. a b c d e f g h i j k Peszko Dominika, praca dyplomowa Maria Szmyd-Dormus – pianistka i pedagog. Sylwetka artystki napisana pod kierunkiem dr Anny Oberc, Akademia Muzyczna w Krakowie, 2012 r.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]