French
DeutschMeir Bar-Ilan – Wikipedia, wolna encyklopedia
.jpg) | |
| Imię i nazwisko urodzenia | Meir Berlin |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 1880 |
| Data i miejsce śmierci | 17 kwietnia 1949 |
| Zawód, zajęcie | |
Meir Bar-Ilan, właściwie Meir Berlin (ur. 1880 w Wołożynie, zm. 17 kwietnia 1949 w Jerozolimie) – litewski ortodoksyjny rabin i przywódca ruchu syjonizmu religijnego, lider organizacji Mizrachi w Stanach Zjednoczonych i brytyjskim mandacie Palestyny. Był inspiratorem założenia w Izraelu uniwersytetu, który nazwano na jego cześć.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Dzieciństwo i młodość
[edytuj | edytuj kod]Meir urodził się w Wołożynie w Imperium Rosyjskim. Pochodził z religijnej rodziny żydowskiej. Był najmłodszym synem ważnego ortodoksyjnego rabina Naftalego Berlina, znanego pod akronimem Netziv. Był on przywódcą słynnej litewskiej jesziwy w Wołożyniu. Młody Meir otrzymał tradycyjne religijne żydowskie wykształcenie. W wieku 13 lat stracił ojca. Jego dalszą edukacją zajął się dziadek, rabin Jechiel Michel Epstein. Studiował Talmud na jesziwach w Wołożyniu, Telszach, Brześciu i Nowogródku. W 1901 roku poślubił córkę rabina Tuvi Rabinowicza. W 1902 roku otrzymał smichę, a następnie wyjechał do Cesarstwa Niemieckiego, gdzie zapoznał się z bardziej nowoczesną formą judaizmu ortodoksyjnego. Miało ono bardziej tolerancyjne nastawienie do świeckiej oświaty i syjonizmu politycznego. Studiował na Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma w Berlinie.
Działalność syjonistyczna
[edytuj | edytuj kod]W 1905 wstąpił do syjonistycznej organizacji Mizrachi, która popierała ideę utworzenia w Ziemi Izraela religijnego państwa żydowskiego. Rabin Bar-Ilan reprezentował organizację na Siódmym Kongresie Syjonistycznym, na którym głosował przeciwko brytyjskiej propozycji rozwijania żydowskiej kolonizacji w Ugandzie. W ten sposób rozpoczęło się jego odejście od Rosji. Po kongresie powrócił do rodzinnej Litwy, jednak szybko wyjechał do Berlina. Bardzo szybko stał się przywódcą ruchu syjonizmu religijnego. W 1911 został sekretarzem Mizrachi. W 1913 wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie został liderem lokalnych grup Mizrachi. W 1914 roku przewodniczył amerykańskiej konwencji Mizrachi w Cincinnati. W latach 1915–1928 pełnił obowiązki prezesa amerykańskiej Mizrachi. Podczas I wojny światowej był aktywnym członkiem American Jewish Joint Distribution Committee, służąc w 1916 roku jako wiceprezes Centralnego Komitetu Pomocy w Nowym Jorku. W 1917 założył Instytut Nauczycieli Mizrachi. W 1923 przez krótki czas pełnił obowiązki dyrektora Uniwersytetu Yeshiva (Jesziwa) w Nowym Jorku[1].
W 1923 roku wyemigrował do Brytyjskiego Mandatu Palestyny. W 1925 roku został członkiem Rady Dyrektorów Żydowskiego Funduszu Narodowego, koordynując pomoc finansową dla osadnictwa żydowskiego w Palestynie. Przeciwstawił się Białej księdze z 1939, która zmniejszała liczebność żydowskiej imigracji i ograniczała możliwości dalszej kolonizacji Ziemi Izraela. Sprzeciwiał się także koncepcji podziału Palestyny na dwa odrębne państwa: żydowskie i arabskie. Wezwał do obywatelskiego nieposłuszeństwa wobec brytyjskich władz mandatowych i odmowy współpracy z Brytyjczykami. Zasiadał w radzie dyrektorów Banku Mizrachi. W międzyczasie angażował się w badania rabiniczne i prowadził działalność wydawniczą. Był prezesem Talmudical Encyclopedia (wydał dwa pierwsze tomy), a od 1939 roku redaktorem hebrajskiej gazety HaTzofe ukazującej się w Tel Awiwie. Pisał liczne artykuły na tematy talmudyczne do różnych czasopism w Palestynie. Po proklamacji niepodległości Izraela w dniu 14 maja 1948 roku, rabin Bar-Ilan zorganizował komitet rabiniczny, który zajął się zbadaniem problemów prawnych nowego państwa w świetle religijnego prawa żydowskiego. Założył instytut na rzecz wydania nowej pełnej edycji Talmudu. Był także ministrem religii. Był inspiratorem założenia Uniwersytetu Bar-Ilana[2].
Zmarł 17 kwietnia 1949 roku w Jerozolimie.
Znaczenie
[edytuj | edytuj kod]Rabin Meir Bar-Ilan był wybitnym żydowskim przywódcą duchowym, który przyczynił się do odrodzenia tradycyjnego judaizmu w Europie. Wniósł duży wkład w budowę fundamentów religijnej oświaty w Izraelu[3]. Na jego cześć nazwano izraelski moszaw Bet Me’ir.
Dzieła
[edytuj | edytuj kod]- Fun Volozhin biz Yerushalayim. Tel Awiw: 1933. (autobiografia, dwa tomy)
- Bishvil ha-Techiah. Tel Awiw: 1940.
- Raban szel Yisrael. Nowy Jork: 1943.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Meir Bar-Ilan (1880-1949). [w:] The Jewish Agency for Israel [on-line]. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
- ↑ A brief history of Bar-Ilan University. [w:] The Bar-Ilan University [on-line]. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
- ↑ Lexikon des Judentums. Gütersloh: Bertelsmann-Lexikon-Verlag, 1971, s. 86. ISBN 3-570-05964-2.
