Mgła – Wikipedia, wolna encyklopedia

Mgła – widok z Oberfallenberg
Poranna mgła zimą
Mgła wokół góry Lushan w prowincji Jiangxi w Chinach.
Mgła – Podkarpacie

Mgła – naturalny, widoczny aerozol składający się z drobnych kropelek wody lub kryształków lodu zawieszonych w powietrzu w pobliżu powierzchni Ziemi, które powoduje w przyziemnej warstwie powietrza zmniejszenie widzialności poniżej 1000 m. Gdy widzialność wynosi od 1000 do 2000 m mówi się potocznie, że jest mglisto. Gdy widzialność wynosi ponad 2000 m, zjawisko nazywa się zamgleniem[1].

Geneza

[edytuj | edytuj kod]

Mgła może występować zarówno przy temperaturze dodatniej, jak i ujemnej. Gdy temperatura jest dodatnia, mgła składa się z drobnych kropelek wody, w temperaturze poniżej 0 °C mgła może składać się z drobnych kropelek przechłodzonej wody lub kryształków lodu, ewentualnie z mieszaniny przechłodzonych kropelek wody i kryształów lodu[1].

1 m³ mgły zawiera od 0,05 g do 1 g wody. Przy silnej mgle (widzialność do 200 m) w 1 m³ jest 200-600 kropelek wody. Promień tychże kropelek wynosi od 0,1 do 50–60 μm. Kropelki mgły tworzą się najczęściej na jądrach kondensacyjnych produktów spalania 50%, kryształków soli 40% i cząsteczek ziemi 10%. W 80% jądra kondensacyjne mgły mają średnicę 1 μm[1].

Mgła różni się od chmur stratus tym, że jej podstawa styka się z powierzchnią ziemi, podczas gdy podstawa chmur jest ponad powierzchnią ziemi. Gdy kropelki mgły rosną, mgła może przekształcić się w drobny opad atmosferyczny typu mżawka. Woda zawarta we mgle może osiadać na różnych przedmiotach, tworząc osad atmosferyczny. Szczególnie groźnym zjawiskiem jest oblodzenie.

Podział mgieł

[edytuj | edytuj kod]

Ze względu na warunki powstawania

[edytuj | edytuj kod]
Pozostałe
Mgła lodowa
Składa się z kryształków lodu.
Mgła orograficzna
Powstaje przez ochłodzenie wilgotnego powietrza w wyniku jego uniesienia. Tworzą się w górach, gdy powietrze unosi się wzdłuż stoku.
Mgła z wyparowania
Powstają na skutek parowania z cieplejszej powierzchni wody lub wilgotnej powierzchni. Powietrze ogrzane od powierzchni wody i nasycone parą wodną unosi się, unosząc się ochładza się, a zawarta w nim para wodna ulega skropleniu. Do tworzenia się tego rodzaju mgieł potrzebny jest normalny profil temperatury powietrza w przyziemnej/przywodnej warstwie powietrza o stosunkowo dużym pionowym gradiencie temperatury (rzędu 2–4 °C/m).
Mgła adwekcyjna
Mgła tego rodzaju powstaje w wyniku:
  1. Napływu chłodnego powietrza nad znacznie cieplejszą wodę. Zjawisko to ma miejsce na krawędziach lodów arktycznych i jest nazywane „dymieniem” mórz arktycznych.
  2. Gdy deszcz wypada z wyższej warstwy cieplejszego powietrza i przechodzi przez chłodną warstwę zalegającą przy powierzchni ziemi. Parowanie ciepłych kropel powoduje powstanie mgły nazywanej deszczową. Mgła z wyparowania morza jest nazywana dymieniem morza[2].

Zanieczyszczona mgła to smog.

Symbole wykorzystywane do opisu mgły

[edytuj | edytuj kod]
Symbol Numer Opis
40 mgła (mgła lodowa) w pewnej odległości od stacji
47 mgła (mgła lodowa), niebo niewidoczne, gęstnieje
45 mgła (mgła lodowa), niebo niewidoczne, bez zmian w ciągu ostatniej godziny
43 mgła (mgła lodowa), niebo niewidoczne, staje się rzadsza
46 mgła (mgła lodowa), niebo widoczne, gęstnieje
44 mgła (mgła lodowa), niebo widoczne, bez zmian w ciągu ostatniej godziny
42 mgła (mgła lodowa), niebo widoczne, staje się rzadsza
28 po mgle lub mgle lodowej
12 cienka warstwa mgły lub mgły lodowej na stacji, do 2 m na lądzie lub do 10 m na morzu – mniej lub bardziej ciągła
11 cienka warstwa mgły lub mgły lodowej na stacji, do 2 m na lądzie lub do 10 m na morzu – w płatach
41 mgła (mgła lodowa) w płatach
48 mgła osadzająca szadź, niebo widoczne
49 mgła osadzająca szadź, niebo niewidoczne

Pozostałe symbole można znaleźć na stronie Mapa synoptyczna.

Skala natężenia mgły[3]
Symbol Opis
2 ... reper na 200 m już widoczny;
1 ... reper na 200 m jeszcze nie widoczny, zaś reper na 500 m już widoczny
0 ... reper na 500 m jeszcze nie widoczny, zaś reper na 1000 m już widoczny

Wpływ mgły na przyrodę

[edytuj | edytuj kod]

Mgła powoduje zmniejszenie ilości promieniowania i wypromieniowywania energii oraz wpływa na zmniejszenie parowania[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c M. Schmidt, Meteorologia dla każdego, Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1972.
  2. Mgły z wyparowania. [dostęp 2011-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  3. Dziennik Klimatyczny, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
  4. Stanisław Bac, Tytus Bartoszak, Bohdan Dobrzański, Uprawa roślin Tom 1, wyd. V, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1974.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Sverre Petterssen: Zarys meteorologii. Warszawa: PWN, 1964.