Miłakowo – Wikipedia, wolna encyklopedia

Miłakowo
	miasto w gminie miejsko-wiejskiej
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
Gmina	Miłakowo
Prawa miejskie	przed 1315
Burmistrz	Krzysztof Szulborski
Powierzchnia	8,76 km²
Wysokość	88 m n.p.m.
Populacja (31.12.2017); • liczba ludności; • gęstość	; 2609; 297,8 os./km²
Strefa numeracyjna	+48 89
Kod pocztowy	14-310
Tablice rejestracyjne	NOS
	Położenie na mapie Polski Miłakowo
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Miłakowo
	Położenie na mapie powiatu ostródzkiego Miłakowo
	Położenie na mapie gminy Miłakowo Miłakowo
	54°00′37″N 20°04′20″E/54,010278 20,072222
TERC (TERYT)	2815064
SIMC	0481761
	Urząd miejskiul. Olsztyńska 16; 14-310 Miłakowo
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Strona internetowa
	BIP

Miłakowo (dawniej Libsztat^[4], niem. Liebstadt^[5]) – miasto w woj. warmińsko-mazurskim, nad rzeką Miłakówką, w powiecie ostródzkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Miłakowo.

Miłakowo leży na obszarze dawnej Pogezanii^[6], we wschodniej części historycznych Prus Górnych^[7] zwanej Hockerlandią^[8], a także bywa zaliczane do (szeroko rozumianego) Powiśla^[9]. Uzyskało lokację miejską przed 1315 rokiem, zdegradowane w 1945 roku, ponowne nadanie praw miejskich w 1998 roku^[10].

W latach 1945–46 miejscowość nosiła nazwę Lubieniewo, Lubieniów, Lubomino^[11].

Według danych z 1 stycznia 2018 Miłakowo liczyło 2609 mieszkańców^[2].

Historia

Miłakowo zostało założone w 1302 jako podgrodzie zamku krzyżackiego^[6]. Założycielem zamku i podgrodzia był Henryk von Liebenzell. Od jego nazwiska pochodziła zapewne pierwotna nazwa osiedla – Liebstadt, która pojawia się w dokumencie z roku 1315, w 1323 jest wymieniane jako miasto, w 1360 wybudowano mury miejskie z basztami dwiema bramami miejskimi: Dolną i Królewiecką. Nie jest znany zakres pierwotnych praw miejskich Miłakowa. Wielki mistrz Hans von Tieffen potwierdził i poszerzył prawa miejskie w 1490 r.

Od 1466 część Królestwa Polskiego jako lenno w rękach Zakonu krzyżackiego. W czasie wojny polsko-krzyżackiej Miłakowo było oblegane i zajęte przez wojska polskie. Pod panowaniem Zakonu Miłakowo pozostało do 1525 r., potem należało do Prus Książęcych, pozostających lennem polskim. W czasie potopu szwedzkiego miasto zniszczyli Szwedzi (1659 r.). W 1807 przez miasto przemaszerowały wojska napoleońskie. W dniach 18-21 lutego 1807 na plebanii w Miłakowie kwaterował cesarz Francuzów Napoleon Bonaparte. W 1817 miasto znacząco ucierpiało wskutek pożaru.

W 1945 r. miasto zostało zniszczone w około 50% i utraciło prawa miejskie. W okresie Polski Ludowej powstała roszarnia lnu, wytwórnia wód gazowanych, pracowały piekarnia, młyn i mleczarnia^[12]. W latach 1975–1998 administracyjnie należało do województwa olsztyńskiego. W roku 1973 jako wieś należało do powiatu morąskiego. Prawa miejskie odzyskało 1 stycznia 1998 roku^[13]. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Miłakowo. W okresie 1945–1954 oraz 1973-1998 wieś gminna.

Demografia

Piramida wieku mieszkańców Miłakowa w 2014 roku^[2].

Zabytki

Kościół parafialny pw. św. Elżbiety i św. Wojciecha, wybudowany w stylu gotyckim w latach 1360-1380, wieża pochodzi z przełomu XIV i XV w. Kościół był odrestaurowany na początku XX w. Ołtarz główny neogotycki, w bocznych nawach drewniane empory.
Fragmenty murów obronnych z XIV w.
Kościół parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego z lat 1860-1869
Ruiny zamku krzyżackiego (ostatecznie zniszczony w 1807 r.) – zachowały się jedynie piwnice
Zespół młyna z XVIII-XIX w.
Wieża ciśnień
Zabudowa małomiasteczkowa z końca XVIII w., XIX w. i początków XX w. o skromnych cechach barokowo-klasycystycznych (budynki przy ul. Morąskiej, Katowickiej)^[14].
Cmentarze, sięgające XIX w.: rzymskokatolicki, ewangelicki i żydowski.

Galeria

Transport

Przez miasto przechodzą drogi:

528 Orneta - Miłakowo - Morąg
593 Miłakowo - Dobre Miasto - Jeziorany - Reszel

W przeszłości znajdowała się tu stacja kolejowa.

Ludzie związani z Miłakowem‎

Z tym tematem związana jest kategoria: ‎‎Ludzie związani z Miłakowem‎.

Przypisy

↑ Dane Głównego Urzędu Statystycznego: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2008 r.). [dostęp 2009-10-01].
↑ ^a ^b ^c http://www.polskawliczbach.pl/Milakowo, na podstawie danych GUS.
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2018r.
↑ Pierwsza powojenna mapa Polski wydana przez WIG Sztabu Generalnego w roku 1945 oraz Mapa województwa pomorskiego, Wyd. Atlas Lwów, 1923
↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
↑ ^a ^b Bogdan Wawrzyńczyk: Leksykon powiatów Polski, t. I. Agencja Promocyjno-Wydawnicza „Pro Polonia”, Warszawa 2003, s. 178. ISBN 83-916119-1-5
↑ Marian Biskup, Gerard Labuda: Dzieje zakonu krzyżackiego w Prusach. Gospodarka, społeczeństwo, państwo, ideologia. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1986, s. 471. ISBN 83-215-7220-0.
↑ Tadeusz Oracki: Ostróda w okresie lenna pruskiego. Kształtowanie nowej administracji, w: Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. nacz. Andrzej Wakar. Wydawnictwo „Pojezierze”, Olsztyn 1976, s. 85, 86.
↑ Mrągowskie Centrum Informacji Turystycznej: Powiśle. it.mragowo.pl. [dostęp 2021-03-25]. (pol.).
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 52-53.
↑ "Morąg – z dziejów miasta i powiatu", Pojezierze, Olsztyn 1973,
↑ Jan Bałdowski "Warmia i Mazury, mały przewodnik" Wydawnictwo Sport i Turystyka Warszawa 1977 s. 137
↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 października 1997 r. w sprawie zmiany granic, nazw i siedzib władz niektórych gmin oraz nadania statusu miasta niektórym miejscowościom w województwach: bielskim, olsztyńskim, piotrkowskim, rzeszowskim, tarnobrzeskim, tarnowskim i włocławskim. (Dz.U. z 1997 r. nr 130, poz. 847)
↑ Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 223

Bibliografia

Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7, s. 156
"Morąg – z dziejów miasta i powiatu", Pojezierze, Olsztyn 1973

Linki zewnętrzne

Libsztat, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 206 .

[gus-1] Dane Głównego Urzędu Statystycznego: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2008 r.). [dostęp 2009-10-01].

[Populacja2018-2] ttp://www.polskawliczbach.pl/Milakowo, na podstawie danych GUS.

[3] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2018r.

[4] Pierwsza powojenna mapa Polski wydana przez WIG Sztabu Generalnego w roku 1945 oraz Mapa województwa pomorskiego, Wyd. Atlas Lwów, 1923

[MP-5] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)

[r1-6] Bogdan Wawrzyńczyk: Leksykon powiatów Polski, t. I. Agencja Promocyjno-Wydawnicza „Pro Polonia”, Warszawa 2003, s. 178. ISBN 83-916119-1-5

[7] Marian Biskup, Gerard Labuda: Dzieje zakonu krzyżackiego w Prusach. Gospodarka, społeczeństwo, państwo, ideologia. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1986, s. 471. ISBN 83-215-7220-0.

[8] Tadeusz Oracki: Ostróda w okresie lenna pruskiego. Kształtowanie nowej administracji, w: Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. nacz. Andrzej Wakar. Wydawnictwo „Pojezierze”, Olsztyn 1976, s. 85, 86.

[9] Mrągowskie Centrum Informacji Turystycznej: Powiśle. it.mragowo.pl. [dostęp 2021-03-25]. (pol.).

[10] Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 52-53.

[11] "Morąg – z dziejów miasta i powiatu", Pojezierze, Olsztyn 1973,

[12] Jan Bałdowski "Warmia i Mazury, mały przewodnik" Wydawnictwo Sport i Turystyka Warszawa 1977 s. 137

[13] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 października 1997 r. w sprawie zmiany granic, nazw i siedzib władz niektórych gmin oraz nadania statusu miasta niektórym miejscowościom w województwach: bielskim, olsztyńskim, piotrkowskim, rzeszowskim, tarnobrzeskim, tarnowskim i włocławskim. (Dz.U. z 1997 r. nr 130, poz. 847)

[mapa2007-14] Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 223

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Miasta na prawach powiatu	Elbląg Olsztyn
Miasta powiatowe	Bartoszyce Braniewo Działdowo Ełk Giżycko Gołdap Iława Kętrzyn Lidzbark Warmiński Mrągowo Nidzica Nowe Miasto Lubawskie Olecko Ostróda Pisz Szczytno Węgorzewo
Miasta gminne	Barczewo Biała Piska Biskupiec Bisztynek Dobre Miasto Frombork Górowo Iławeckie Jeziorany Kisielice Korsze Lidzbark Lubawa Mikołajki Miłakowo Miłomłyn Młynary Morąg Olsztynek Orneta Orzysz Pasłęk Pasym Pieniężno Reszel Ruciane-Nida Ryn Sępopol Susz Tolkmicko Wielbark Zalewo

Wsie	Bieniasze Boguchwały Klugajny Książnik Litwa Mysłaki Nowe Mieczysławy Pawełki Pityny Pojezierce Polkajny Raciszewo Roje Stare Bolity Trokajny Warkały Warkałki
Osady	Biernatki Gilginia Głodówko Gudniki Janowo Kłodzin Miejski Dwór Mysłaki Małe Naryjski Młyn Niegławki Nowe Bolity Pawełki Ponary Rożnowo Rycerzewo Stolno Warny Wojciechy Żołędno
Integralne części wsi	Henrykowo Sąglewo

Miasta	Miłakowo Miłomłyn Morąg Ostróda
Gminy miejskie	Ostróda
Gminy miejsko-wiejskie	Miłakowo Miłomłyn Morąg
Gminy wiejskie	Dąbrówno Grunwald Łukta Małdyty Ostróda

Przynależność wojewódzka	okręg mazurski (1945–46) woj. olsztyńskie (od 1946)
Miasta	Miłakowo (do 1945) Morąg Zalewo (do 1945)
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Boguchwały (1946–54) Boreczno (1947–54) Bramka (Niebostrzeż, Bogaczewo) (1946–47 i 1948–54) Janiki Wielkie (Hanuszewo) (1946–47) Królewo (1946–54) Małdyty (Niebytów) (1945–54 i od 1973) Miłakowo (Lubieniów) (1945–54 i od 1973) Morąg (1945–46 i od 1973) Myślice (Miślewo) (1945–54) Słonecznik (Wesołowo) (1945–54) Stary Dzierzgoń (1945–54 i od 1973) Zalewo (1945–54 i od 1973)
Gromady (1954–72)	Barty (1954–57) Bogaczewo (1954–57) Boguchwały (1954–72) Boreczno (1954–72) Bramka (1954–57) Brzydowo (1954–57) Dobrocin (1954–57) Dobrzyki (1954–57) Janiki Wielkie (1954–59) Jerzwałd (1954–61) Jurki (1954–68) Królewo (1954–72) Książnik (1954–57) Liksajny (1954–59) Lubochowo (1954–59) Małdyty (1954–72) Miłakowo (1954–72) Morąg (1954–72) Mostkowo (← 1958–61 (→)) Myślice (1954–72) Przezmark (1954–59) Słonecznik (1954–72) Stare Miasto (1954–59) Stary Dzierzgoń (1954–72) Strużyna (1954–59) Szymonowo (1954–70) Warkałki (1954–57) Wielki Dwór (1954–68) Włodowo (1954–59) Wodziany (1970–72) Zalewo (1954–72) Żabi Róg (1954–72)