Neodonatoptera – Wikipedia, wolna encyklopedia

Neodonatoptera
Bechly, 1996
Okres istnienia: karbon–dziś
358.9/0
358.9/0
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

sześcionogi

Gromada

owady

(bez rangi) Dicondylia
Podgromada

owady uskrzydlone

Infragromada

staroskrzydłe

Nadrząd

Odonatoptera

(bez rangi) Palaeodonatoptera
(bez rangi) Plesiodonatoptera
(bez rangi) Apodonatoptera
(bez rangi) Paneodonatoptera
(bez rangi) Neodonatoptera

Neodonatopteratakson owadów z podgromady uskrzydlonych i nadrzędu Odonatoptera.

Takson ten wprowadzony został w 1996 roku przez Güntera Bechly’ego[1]. Obejmuje wszystkich przedstawicieli nadrzędu Odonatoptera, z wyjątkiem ich czterech najbardziej bazalnych rzędów: Eugeroptera, Kukaloptera, Argentinoptera i Geroptera oraz rodziny Enigmapteridae[2][3]. Do Neodonatoptera należą więc wymarłe Eomeganisoptera i Meganisoptera oraz klad Euodonatoptera, obejmujący m.in. współczesne ważki[3].

Skrzydła tych owadów są smukłe i wydłużone, tak jak u Geroptera i Enigmapteridae cechują się użyłkowaniem o przedniej żyłce radialnej oddalonej od przedniego ich brzegu o jedną komórkę tak, że zostaje miejsce na rozwój pterostygmy. Nie występuje żyłka poprzeczna łącząca żyłki radialne przednią i tylną[2][3]. Charakterystyczna dla nich jest żyłka radialna na odcinku nasadowym przyległa do przedniej żyłki medialnej[3]. U bazalnych przedstawicieli Neodonatoptera nasadowe odcinki żyłek radialnych przedniej i tylnej mają przebieg ściśle równoległy i silnie do siebie zbliżony, natomiast w obejmującym ważki kladzie Nodialata formują one na odcinku nasadowym wspólny, dwuwalcowaty pień. Podobnie jak u Enigmapteridae przynajmniej na krótkim odcinku tylna żyłka medialna złączona jest z żyłką kubitalną. Tylna żyłka medialna i przednia żyłka kubitalna nie mają nigdy prostego przebiegu; pierwsza z wymienionych zakrzywia się ku tyłowi przy połączeniu z tą drugą. W pierwotnym planie budowy druga gałąź przedniej żyłki analnej w skrzydłach tylnych ma kilka grzebieniowatych odgałęzień, jednak cecha ta uległa wtórnemu zatraceniu u niektórych Erasipteridae i Nodialata[2].

Zapis kopalny taksonu znany jest od karbonu[2][3].


Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. G. Bechly. Morphologische Untersuchungen am Flügelgeäder der rezenten Libellen und deren Stammgruppenvertreter (Insecta; Pterygota; Odonata) unter besonderer Berücksichtigung der phylogenetischen Systematik und des Grundplanes der Odonata. „Petalura”. Special-Volume 2, s. 1-402, 1996. 
  2. a b c d e J.F. Petrulevicius, P.R. Gutiérrez. New basal Odonatoptera (Insecta) from the lower Carboniferous (Serpukhovian) of Argentina. „Arquivos Entomolóxicos”. 16, s. 341-358, 2016. ISSN 1989-6581. 
  3. a b c d e f A. Nel, P. Roques, J. Prokop and R. Garrouste.. A new, extraordinary 'damselfly-like' Odonatoptera from the Pennsylvanian of the Avion locality in Pas-de-Calais, France (Insecta: 'Exopterygota'). „Alcheringa”. 43, s. 241-245, 2019. 
  4. G. Bechly. Phylogenetic Systematics of Odonata. „Dragonfly Research”. 1, s. 1438-2034, 2007.