Ośrodek Zapasowy Saperów nr 3 – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ośrodek Zapasowy Saperów nr 3 – pododdział saperów Wojska Polskiego II RP z okresu kampanii wrześniowej.

Ośrodek Zapasowy Saperów nr 3 nie występował w organizacji pokojowej Wojska Polskiego. Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” miał być sformowany w II rzucie mobilizacji powszechnej, w dniach 6-12 września 1939 roku (X+6). Jednostką mobilizującą był 5 Batalion Saperów w Krakowie. Ośrodek miał zostać zorganizowany z nadwyżek 5 i 6 Batalionu Saperów oraz Ośrodka Sapersko-Pionierskiego 23 DP^[1].

W skład ośrodka miało wejść dowództwo, kompania gospodarcza, kompania specjalistów i cztery kompanie saperów oraz park ośrodka zapasowego. Opracowany skład organizacyjny był „ramowy”, niezbędny dla opracowania potrzeb ludzkich i materiałowych. Szczegółową organizację ośrodka miał ustalić jego dowódca w zależności od „wysokości nadwyżek i warunków lokalnych”. Ośrodek Zapasowy Saperów nr 3 miał być jednostką ewidencyjną dla wszystkich jednostek zmobilizowanych przez 5 i 6 bsap oraz OSP 23 DP^[2].

3 września 1939 roku w godzinach rannych Oddział Nadwyżek 5 Batalionu Saperów pod dowództwem majora Jana Możdzenia pomaszerował z koszar przez Niepołomice do Dziewina, gdzie zatrzymał się na nocleg. Nie wszyscy żołnierze byli umundurowani i uzbrojeni. Nie było taborów. Jedynie dowództwo oddziału posiadało samochody osobowe i ciężarowe. Miejscem docelowym miał być Brześć, gdzie miał się zorganizować Ośrodek Zapasowy Saperów Nr 3 i przystąpić do wykonania zadań. Kiedy Brześć został zagrożony major Możdzeń zmienił trasę z północy na południe.

Od 4 września 1939 roku dowództwo oddziału, posiadając środki motorowe, posuwało się na czele pododdziałów. Trasa marszu dowództwa oddziału wiodła przez miejscowości: Dziewin – Wał – Rura – Nieczajna – Przyłęg – Radomyśl Wielki – Mielec – Kolbuszowa – Łańcut – Przeworsk – Jarosław – Niemirów – Żółkiew – Sokal – Włodzimierz Wołyński – Łuck – Krzemieniec – Tarnopol – Mikulińce.

16 września 1939 roku dowództwo oddziału przybyło do Mikuliniec, gdzie major Możdzeń zamierzał zatrzymać się na dłuższy postój. Następnego dnia dowódca oddziału zarządził wymarsz na skutek otrzymania wiadomości o przekroczeniu granicy wschodniej przez bolszewików. Po przebyciu kilkunastu kilometrów z Mikuliniec w kierunku Buczacza, kolumna została zatrzymana i otoczona przez bolszewików na drodze koło wsi Deszawy – Chmielówki. Dowództwo Ośrodka zostało zabrane do niewoli bolszewickiej.

• dowódca – mjr Jan Możdzeń
• oficer mobilizacyjny — kpt. Feliks Aleksander Zachariasiewicz (†1940 Katyń)
• oficer ew. pers. — por. Folik Feliks Julian
• oficer gospodarczy — kpt. Sadowski Jan
• oficer materiałowy — por. Jan Łukasiewicz
• oficer żywnościowy — chor. Pietruszczak
• oficer płatnik — st. sierż. Gażda
• lekarz — ppor. rez. dr Kaczmarczyk
• lekarz — ppor. rez. dr Mierzyński
• st. majster rusznikarz – Kaczkowski Zygmunt
• podoficer uzbrojenia — st. sierż. Katarzyński
• podoficer materiałowy – st. sierż. Koch
• podoficer gospodarczy – st. sierż. Gibas Kazimierz
• podoficer gospodarczy – st. sierż. Soldan Józef
• podoficer gospodarczy – sierż. Frączek
• podoficer mobilizacji – st. sierż. Biły Konrad
• podoficer mobilizacji – plut. Piskorz
• podoficer Komendanta Parku – chor. Aubbek Kazimierz
• podoficer Komendanta Parku – st. sierż. Kępiński
• podoficer Komendanta Parku – kpr. Fąfara
• 1 kompania: dowódca — ppor. Kubski Henryk
• 2 kompania: dowódca — kpt. Weryński Bogdan
• 3 kompania: dowódca — por. Parandowski Stefan
• 4 kompania: dowódca — por. rez. Domański
  • dowódca plutonu — ppor. rez. Stachowski
  • dowódca plutonu — ppor. rez. Paluszkiewicz
  • dowódca plutonu — ppor. rez. Piasny
• 5 Kompania – dowódca — por. rez. Jakubicz
• Kompania Specjalna: dowódca — ppor. rez. inż. Hejnar
• Kompania Gospodarcza: dowódca — por. rez. Koniuszewski
• 70 Kompania: dowódca — por. rez. Łukomski
  • dowódca plutonu — ppor. rez. Lisiecki
  • dowódca plutonu — ppor. rez. Wieczorkowski
  • dowódca plutonu — ppor. rez. Zalewski

13 września 1939 roku 70 Kompania Saperów została uzupełniona i wysłana do grupy gen. Sawickiego do Włodzimierza. Razem z 70 kompanią odeszli: kpt. rez. Nowak Elwin, por. rez. Heliński, ppor. rez. Skwarek i saper Wilczy^[3]

• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
• Adam Szugajew: Saperzy w służbie Polsce. Londyn: Stowarzyszenie Polskich Saperów na Obczyźnie, 1985.