Pępawa Jacquina – Wikipedia, wolna encyklopedia

Pępawa Jacquina

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Cichorioideae
Rodzaj	pępawa
Gatunek	pępawa Jacquina
Nazwa systematyczna
Crepis jacquinii Tausch Flora (Regensb.) 11(Erganz. 1): 79 (1828)[3]
Multimedia w Wikimedia Commons

Pępawa Jacquina^[4] (Crepis jacquinii Tausch) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Występuje w górach środkowej Europy^[5]. W Polsce jest dość częsta w Tatrach, poza nimi znana jest z jednego tylko stanowiska w Małych Pieninach (na Smolegowej Skale^[6]).

Łodyga

Wzniesiona, naga, rozgałęziona na 2–5 gałązek, sztywna, o wysokości 5–30 cm. Pod ziemią ukośne kłącze^[7].

Liście

Odziomkowe są lancetowate i całobrzegie lub odlegle zatokowo ząbkowane i wyrastają na długich ogonkach. Liście łodygowe są małe, zatokowowrębne lub pierzastodzielne, złożone z równowąskich, ostro zakończonych odcinków i są siedzące lub krótkoogonkowe. Wszystkie liście są nagie^[7].

Kwiaty

Jasnożółte, zebrane w pojedyncze koszyczki na szczytach odgałęzień łodygi. Koszyczki wyrastają na zgrubiałych, czarnych szypułach tworząc luźny podbaldach. Okrywa szara lub czarna, długości 10–12 mm, miękko owłosiona. Puch kielichowy żółtawy^[7]. Wszystkie kwiaty są obupłciowe, języczkowe^[5].

Owoc

10-żeberkowe, o długości do 4 mm niełupki, zaopatrzone w żółtawy puch kielichowy^[7].

• Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do sierpnia. Nasiona rozsiewane są przez wiatr. Siedlisko: skały wapienne. W Tatrach występuje od regla dolnego po piętro halne, głównie w piętrze kosodrzewiny i piętrze halnym^[5]. Gatunek charakterystyczny dla Ass. Caricetum firmae^[8].
• Wyróżnia się dwa podgatunki^[9]:
  • Crepis jacquinii subsp. jacquinii – podgatunek typowy będący endemitem karpackim i alpejskim,
  • Crepis jacquinii subsp. kerneri (Rech.f.) Merxm. – podgatunek występujący także na Bałkanach.

Nazwa rodzajowa pochodzi od greckiego słowa krepis oznaczającego podłoże, podstawę; niektóre gatunki pępaw posiadają bowiem przytulone do podłoża liście różyczkowe. Natomiast nazwę gatunkową nadano dla uczczenia znanego botanika Nikolausa von Jacquina.

 Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.