Piotr Pampuch – Wikipedia, wolna encyklopedia

Piotr Pampuch
Data i miejsce urodzenia

8 lutego 1881
Stare Siołkowice

Data i miejsce śmierci

30 czerwca 1947
Katowice

Rodzaj działalności

publicysta, urzędnik

dyrektor Biura, kierownik Biblioteki
Przynależność

Sejm Śląski

Okres urzędowania

od stycznia 1923
do 31 grudnia 1933

Odznaczenia
Srebrny Wawrzyn Akademicki

Piotr Pampuch (ur. 8 lutego 1881 w Starych Siołkowicach, zm. 30 czerwca 1947 w Katowicach) – polski górnik, publicysta, działacz narodowy i społeczny na Śląsku, dyrektor Biura Sejmu Śląskiego, twórca Biblioteki Sejmu Śląskiego, poprzedniczki Biblioteki Śląskiej[1].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się na Śląsku Opolskim w rodzinie chłopskiej Antoniego i Agnieszki z domu Kulig. W latach 1903–1909 studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego; należał do Związku Młodzieży Polskiej „Zet”, pisał artykuły do polskich gazet. Od 1910, po przerwaniu studiów ze względów materialnych, pracował jako górnik na Górnym Śląsku oraz w Westfalii[2]. W latach 1912–1914 był też robotnikiem portowym w Argentynie[3]. W czasie I wojny światowej został zmobilizowany do Armii Cesarstwa Niemieckiego. Walczył na froncie zachodnim, skąd zdezerterował, ukrywając się następnie w Poznaniu[1]. Po powrocie był sekretarzem Rady Ludowej w powiecie opolskim oraz redaktorem „Nowin[2][1].

W 1919 zatrudnił się w Centralnym Biurze Informacyjnym w Katowicach. W tym czasie był także organizatorem Związku Rolników Polskich na Śląsku oraz redaktorem miesięcznika „Rolnik Śląski[1]. Od lutego 1920 działał w wydziale prasowym Polskiego Komisariatu Plebiscytowego, którego był członkiem w latach 1920–1921. Od 1920 roku był również w Kluczborku wydawcą oraz redaktorem niemieckojęzycznej gazety „Kreuzburger Zeitung[1].

Uczestnik III powstania śląskiego[3]. Po podziale Górnego Śląska zamieszkał w Katowicach, gdzie był kierownikiem Śląskiej Izby Rolniczej[1]. Od 1 października 1922 do 29 lutego 1924 oddelegowany na stanowisko polskiego komisarza do spraw pracy na Górnym Śląsku, zwolniony za popieranie stanowiska bezrobotnych. Kierował Okręgowym Urzędem Ziemskim, lecz z uwagi na jego dążenia do szybkiej parcelacji posiadłości obszarniczych został odsunięty[2][1].

Od 1926 był dyrektorem Biura Sejmu Śląskiego, tu zapoczątkował tworzenie i brał czynny udział w organizowaniu Biblioteki Sejmu Śląskiego, którą kierował do 1930 i w latach 1932–1933. Tworzenie biblioteki naukowej stało się jego życiową pasją. Jej zbiory stały się później podstawą dla Biblioteki Śląskiej w Katowicach[4]. Na emeryturę przeszedł w 1934, prawdopodobnie w wyniku nieporozumień z wojewodą śląskim Michałem Grażyńskim. Zajmował się także krytyką literacką. Był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku i Śląskiego Towarzystwa Literackiego[2][3].

W czasie okupacji prześladowany i pozbawiony mieszkania w Katowicach ukrywał się w Sosnowcu. Po zakończeniu II wojny światowej powrócił do Katowic. Stan zdrowia nie pozwolił mu już na włączenie się do działalności społecznej[2].

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Piotr Pampuch, 150 lat niewoli pruskiej, czyli Męczeństwo polskiego ludu śląskiego pod rządami pruskimi, Mikołów: Spółka Wydawnicza Karola Miarki, 1920, OCLC 883574087.[5]
  • Piotr Pampuch, Szkic dziejów chłopów górnośląskich, Cieszyn: Śląskie Tow. Wydawnicze, 1928, OCLC 891251098.[6]
  • Piotr Pampuch, Cent cinquante ans de domination Prussienne en Haute-Silésie, Mikołów: Spółka Wydawnicza Karola Miarki, 1920, OCLC 246509319.[7]
  • Stanisław Ziemba, Pisma Piotra Pampucha. Wybór, Stalinogród (Katowice): Wydawnictwo „Śląsk”, 1955, OCLC 894230255.

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

Uliczka pomiędzy ulicami Oświęcimską a Wiktora Gorzołki w Opolu Groszowicach nosi imię Piotra Pampucha.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g Hawranek 1982 ↓.
  2. a b c d e Henryk Rechowicz: Suum cuique. W dziewięćdziesięciolecie: sylwetki pracowników Biblioteki Śląskiej. Katowice: Biblioteka Śląska, 2015-04-22, s. 19–22. ISBN 978-83-60209-75-2. [dostęp 2018-04-05].
  3. a b c BASZ: Plebiscyt na katowiczanina 150-lecia: Piotr Pampuch (1881-1947). Agora SA, 2015-09-24. [dostęp 2018-04-05]. (pol.).
  4. Stanisław Ziemba: Wstęp w: Pisma Piotra Pampucha. Wybór. Stalinogród (Katowice): Wydawnictwo „Śląsk”, 1955, s. 32-33. OCLC 894230255.
  5. Piotr Pampuch, 150 lat niewoli pruskiej czyli Męczeństwo ludu śląskiego pod rządami pruskimi., Mikołów: K. Miarka, 1920.
  6. Piotr Pampuch, Szkic dziejów chłopów górnośląskich, Cieszyn: Śląskie Tow. Wydawnicze, 1928.
  7. Piotr Pampuch, Cent cinquante ans de domination prusienne en Haute-Silésie, Mikołów: K. Miarka, 1920.
  8. M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 306 „za krzewienie czytelnictwa”.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Franciszek Hawranek (red.): Encyklopedia powstań śląskich, hasło „Pampuch Piotr”. Opole: Wydawnictwo Instytutu Śląskiego, 1982, s. 371. OCLC 220086167.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]