Psittacara – Wikipedia, wolna encyklopedia

	Psittacara
	Vigors, 1825
	; Szmaragdolotka białooka (P. leucophthalmus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	papugowe
Rodzina	papugowate
Podrodzina	papugi neotropikalne
Plemię	Arini
Rodzaj	Psittacara
	Typ nomenklatoryczny
	Psittacus guianensis J.F. Gmelin, 1788 (= Psittacus leucophthalmus Statius Müller, 1776)
Synonimy
	Maracana Des Murs, 1853; Evopsitta Bonaparte, 1854; Protoconurus Spillmann, 1942;
	Maracana Des Murs, 1853; Evopsitta Bonaparte, 1854; Protoconurus Spillmann, 1942;
Gatunki
	13 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	13 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Psittacara – rodzaj ptaków z podrodziny papug neotropikalnych (Arinae) w obrębie rodziny papugowatych (Psittacidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce^[5].

Morfologia

Długość ciała 26–40 cm; masa ciała 78–275 g^[5].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1825 roku irlandzki zoolog Nicholas Aylward Vigors w artykule poświęconym szkicom z ornitologii, czyli obserwacją dotyczącą głównych pokrewieństw niektórych z bardziej rozległych grup ptaków, opublikowanym w czasopiśmie The Zoological journal^[1]. Gatunkiem typowym jest (oryginalne oznaczenie) szmaragdolotka białooka (P. leucophthalmus).

Etymologia

Psittacara: zbitka wyrazowa nazw rodzajowych: Psittacula Cuvier, 1800 (aleksandretta) oraz Ara Lacépède, 1799 (ara)^[6].
Maracana: nazwa Maracanā oznaczająca w tupi ‘żujący korę’ dla ar^[7]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie)^[8]: Psittacus leucophthalmus Statius Müller, 1776.
Evopsitta: epitet gatunkowy Sittace euops Wagler, 1832; nowołac. psitta ‘papuga’^[9]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie)^[8]: Sittace euops Wagler, 1832.
Protoconurus: gr. πρωτο- prōto- ‘pierwszy, przed’; rodzaj Conurus Kuhl, 1820 (konura)^[10]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): †Protoconurus roosevelti Spillman, 1942.

Podział systematyczny

Takson wyodrębniony na podstawie danych sekwencji DNA z Aratinga^[11]. Do rodzaju należą następujące gatunki^[12]:

Psittacara frontatus (Cabanis, 1846) – szmaragdolotka peruwiańska
Psittacara mitratus (von Tschudi, 1844) – szmaragdolotka maskowa
Psittacara finschi (Salvin, 1871) – szmaragdolotka czerwonoczelna
Psittacara wagleri (G.R. Gray, 1845) – szmaragdolotka andyjska
Psittacara leucophthalmus (Statius Müller, 1776) – szmaragdolotka białooka
Psittacara erythrogenys Lesson, 1844 – szmaragdolotka krasnolica
Psittacara euops (Wagler, 1832) – szmaragdolotka kubańska
Psittacara chloropterus Souancé, 1856 – szmaragdolotka haitańska
Psittacara maugei Souancé, 1856 – szmaragdolotka portorykańska – takson wymarły^[13]
Psittacara holochlorus (P.L. Sclater, 1859) – szmaragdolotka meksykańska
Psittacara brevipes (Lawrence, 1871) – szmaragdolotka wyspowa
Psittacara strenuus (Ridgway, 1915) – szmaragdolotka pacyficzna
Psittacara labati (Rothschild, 1905) – szmaragdolotka białodzioba – takson wymarły^[14]

Przypisy

↑ ^a ^b N.A. Vigors. Sketches in ornithology; or, observations on the leading affinities of some of the more extensive groups of birds. „The Zoological journal”. 2, s. 388, 1825. (ang.).
↑ M.A.P.O. Des Murs: Oiseaux. W: J.Ch. Chenu: Encyclopédie d’histoire naturelle; ou, traité complet de cette science d’après les travaux des naturalistes les plus éminents de tous les pays et de toutes les époques: Buffon, Daubenton, Lacépède, G. Cuvier, F. Cuvier, Geoffroy Saint-Hilaire, Latreille, De Jussieu, Brongniart, etc.. Cz. 1. Paris: Maresq, 1853, s. 163. (fr.).
↑ Ch.-L. Bonaparte. Tableau des Perroquets. „Revue et Magasin de Zoologie pure et appliquée”. 2^e Série. 6, s. 151, 1854. (fr.).
↑ F. Spillmann. Contribución al conocimiento de fósiles nuevos de la avifauna Ecuatoriana en el Pleistoceno de Santa Elena. „Proceedings of the 8th American Scientific Congress”. 4, s. 381, 1942. (ang.).
↑ ^a ^b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, New World and African Parrots (Psittacidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2020, Psittacara, DOI: 10.2173/bow.psitta3.01 [dostęp 2024-11-13] (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, Psittacara [dostęp 2024-11-13] .
↑ The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2024-11-13] (ang.).
↑ ^a ^b G.R. Gray: Catalogue of the genera and subgenera of birds contained in the British Museum. London: The Trustees, 1855, s. 87. (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, Evopsitta [dostęp 2024-11-13] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Protoconurus [dostęp 2024-11-13] .
↑ J.V. Remsen Jr., E.E. Schirtzinger, A. Ferraroni, L.F. Silveira & T.F. Wright. DNA-sequence data require revision of the parrot genus Aratinga (Aves: Psittacidae). „Zootaxa”. 3641 (3), s. 296–300, 2013. DOI: 10.11646/zootaxa.3641.3.9. (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Arini Gray,GR, 1840 (1825) (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-04-30].
↑ S.L. Olson. History, morphology, and fossil record of the extinct Puerto Rican Parakeet Psittacara maugei Souancé. „The Wilson Journal of Ornithology”. 127 (1), s. 1–12, 2015. DOI: 10.1676/14-020.1. (ang.).
↑ BirdLife International, Psittacara labati, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-10-20] (ang.).

Bibliografia

The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[Vigors-1] N.A. Vigors. Sketches in ornithology; or, observations on the leading affinities of some of the more extensive groups of birds. „The Zoological journal”. 2, s. 388, 1825. (ang.).

[Murs-2] M.A.P.O. Des Murs: Oiseaux. W: J.Ch. Chenu: Encyclopédie d’histoire naturelle; ou, traité complet de cette science d’après les travaux des naturalistes les plus éminents de tous les pays et de toutes les époques: Buffon, Daubenton, Lacépède, G. Cuvier, F. Cuvier, Geoffroy Saint-Hilaire, Latreille, De Jussieu, Brongniart, etc.. Cz. 1. Paris: Maresq, 1853, s. 163. (fr.).

[Bonaparte-3] Ch.-L. Bonaparte. Tableau des Perroquets. „Revue et Magasin de Zoologie pure et appliquée”. 2^e Série. 6, s. 151, 1854. (fr.).

[Spillmann-4] F. Spillmann. Contribución al conocimiento de fósiles nuevos de la avifauna Ecuatoriana en el Pleistoceno de Santa Elena. „Proceedings of the 8th American Scientific Congress”. 4, s. 381, 1942. (ang.).

[Winkler&inni-5] D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, New World and African Parrots (Psittacidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2020, Psittacara, DOI: 10.2173/bow.psitta3.01 [dostęp 2024-11-13] (ang.).

[6] The Key to Scientific Names ↓, Psittacara [dostęp 2024-11-13] .

[7] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2024-11-13] (ang.).

[gray-8] G.R. Gray: Catalogue of the genera and subgenera of birds contained in the British Museum. London: The Trustees, 1855, s. 87. (ang.).

[9] The Key to Scientific Names ↓, Evopsitta [dostęp 2024-11-13] .

[10] The Key to Scientific Names ↓, Protoconurus [dostęp 2024-11-13] .

[Remsen&inni-11] J.V. Remsen Jr., E.E. Schirtzinger, A. Ferraroni, L.F. Silveira & T.F. Wright. DNA-sequence data require revision of the parrot genus Aratinga (Aves: Psittacidae). „Zootaxa”. 3641 (3), s. 296–300, 2013. DOI: 10.11646/zootaxa.3641.3.9. (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-12] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Arini Gray,GR, 1840 (1825) (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-04-30].

[Olson-13] S.L. Olson. History, morphology, and fossil record of the extinct Puerto Rican Parakeet Psittacara maugei Souancé. „The Wilson Journal of Ornithology”. 127 (1), s. 1–12, 2015. DOI: 10.1676/14-020.1. (ang.).

[iucn-14] BirdLife International, Psittacara labati, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-10-20] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]