Radłówka – Wikipedia, wolna encyklopedia

Radłówka

wieś
Zamek w Radłówce
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	lwówecki
Gmina	Lwówek Śląski
Wysokość	220-230[2] m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	317[3]
Strefa numeracyjna	75
Kod pocztowy	59-600[4]
Tablice rejestracyjne	DLW
SIMC	0190911
Położenie na mapie Polski Radłówka
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Radłówka
Położenie na mapie powiatu lwóweckiego Radłówka
Położenie na mapie gminy Lwówek Śląski Radłówka
51°07′15″N 15°32′38″E/51,120833 15,543889[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Radłówka (niem. Hartelangenvorwerk^[5], po wojnie przejściowo Biała Góra^[6]) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w gminie Lwówek Śląski.

Radłówka to wieś leżąca na Pogórzu Izerskim, w Niecce Lwóweckiej, u południowo-wschodniego podnóża Twardziela, na wysokości około 220–230 m n.p.m.^[2]

W latach 1945–1954 siedziba gminy Radłówka^[2]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego. Do wsi należy przysiółek Berlinek (niem. Ober Stamnitzdorf (do 1937 r.); w latach 1937–1945 Ober Hartelangenvorwerk).

Wieś wymieniona w 1209 r. jako folwark przy wzgórzu Twardziel (niem. Harte)^[2]. Bolesław II Rogatka w 1250 r. (według innych wersji Henryk II Pobożny w 1241 r.) podarował folwark w podzięce za służbę rycerzowi Henrykowi Długiemu (łac. Henrico Longo), od którego przydomka wieś wzięła najprawdopodobniej swoją niemiecką nazwę (niem. Lange Vorwerk). Po śmierci Henryka Długiego Radłówka prawdopodobnie wróciła pod bezpośredni zarząd księcia. 21 stycznia 1293 r. Bolko I Surowy podarował ją mieszczaninowi lwóweckiemu Henrykowi Raussendorfowi^[2]. W 1424 r. Enede Raussendorf odsprzedał wieś swojemu siostrzeńcowi Nickelowi (Nikolowi) von Zedlitz. On lub jego potomkowie zbudowali w Radłówce murowany, dwór obronny, który otoczono wałem i podwójną fosą^[2]. W 1480 r. Stephan Förster z Pławnej Górnej sprzedał folwark w Radłówce za 400 marek braciom Nikolowi i Sigismundowi von Zedlitz. W 1486 r. Sigismund zapisał swojej żonie Margarecie 14 marek rocznej renty z Radłówki. W roku 1500 Sigismund von Zedlitz sprzedał Radłówkę Lwówkowi Śląskiemu^[2]. Radłówka była niszczona podczas wojen husyckich i wojny trzydziestoletniej^[2]. W latach 1567–1568 większość mieszkańców zmarła podczas zarazy. W XVIII wieku Radłówka przeżywała okres rozwoju^[2]. W roku 1784 we wsi stały 95 domy, z których 51 zostało wybudowanych po roku 1765. Do wsi w XIX w. należał kamieniołom wytwarzający cenione kamienie młyńskie. 21 lipca 1893 całą wieś strawił pożar. W 1897 Radłówka została zalana przez powódź. W 1904 r. poprowadzono przez wieś linię kolejową^[2]. Po 1945 r. Radłówka pozostała wsią rolniczą.

W XX wieku liczba ludności wsi systematycznie malała:

Kolonia Berlinek liczyła w 1820 r. 232 osoby.

Radłówkę opisuje w swoich wspomnieniach „Mein langer Weg von Schlesien nach Gotha 1933–1950” i „Als Lehrer in Gotha/Thüringen 1950 – 1990” urodzony tutaj Heinz Scholz.

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są ruiny zamku z XVI w.^[7] W fosie okalającej ruiny zamku znajduje się pomnik pamięci poległych żołnierzy w I wojnie światowej.

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 2: Pogórze Izerskie (M-Ż). Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, ISBN 83-85773-61-4.
• Alexander August Mützell Neues topographisch-statistisch-geographisches Wörterbuch des Preussischen Staats, Tom 2 i Tom 4, Halle 1821-1823.
• Benjamin Gottlieb Sutorius Die Geschichte von Löwenberg aus Urkunden und Handschriften gesammlet: Erster Theil, Bunzlau 1784, str 168 i następne.
• Lwówek śląski i okolice - przewodnik historyczny, Mariusz Olczak, Wydawnictwo Oppidium, Warszawa 2000, ISBN 83-9123143-7.
• Szymon Wrzesiński, Zapomniane miejsca powiatu lwóweckiego. Zamki, dwory i pałace, wyd. Top-Biuro, Lwówek Śląski 2004, s. 42-43, ISBN 83-916090-3-0.

• Znikający pomnik w Radłówce
• Dane statystyczne Landkreis Löwenberg. geschichte-on-demand.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-27)].