Koralówka tępowierzchołkowa – Wikipedia, wolna encyklopedia

Koralówka tępowierzchołkowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

siatkoblaszkowce

Rodzina

siatkoblaszkowate

Rodzaj

koralówka

Gatunek

koralówka tępowierzchołkowa

Nazwa systematyczna
Ramaria obtusissima (Peck) Corner
Monograph of Clavaria and allied Genera (Annals of Botany Memoirs No. 1): 609 (1950)

Koralówka tępowierzchołkowa (Ramaria obtusissima (Peck) Corner) – gatunek grzybów z rodziny siatkoblaszkowatych (Gomphaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ramaria, Gomphaceae, Gomphales, Phallomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1913 r. Charles Horton Peck, nadając mu nazwę Clavaria obtusissima. W 1950 r. Edred John Henry Corner przeniósł go do rodzaju Ramaria[1]. Pozostałe synonimy[2]:

  • Clavaria obtusissima var. minor Peck 1913
  • Ramaria flava var. scandinavica (R.H. Petersen) Christan 2008
  • Ramaria obtusissima var. gigantea K.S. Thind & Dev 1957
  • Ramaria obtusissima var. incarnata Corner 1970
  • Ramaria obtusissima var. scandinavica R.H. Petersen 1989

Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Owocnik

Klawarioidalny, krzaczkowaty, osiągający wymiary do 19 × 17 cm, kształt szeroko jajowaty do kulistego. Trzon do 10 × 5 cm, często mniejszy, pojedynczy, solidny, zaokrąglony u nasady do tępo zwężającego się, gładki, często otoczony kępami małych gałązek, w miejscach zacienionych biały, powyżej blado matowo ochrowy, nie zmieniający barwy po uciśnięciu. Dzieli się na 2–4 główne gałęzie o grubości do 3 cm, wznoszące się prawie pionowo, klapowane, kanałowe lub pofałdowane, w młodym wieku blado matowo ochrowe, z wiekiem ciemniejące do głęboko mięsistych, często rozszczepiające się wzdłużnie pod ciężarem górnej części. Górne gałązki tej samej barwy, o grubości do 1,5 cm. Stosunek długości między rozgałęzieniami gwałtownie maleje w okresie dojrzałości. Wierzchołki w młodym wieku palczaste, szorstkie, żółtoochrowe z wiekiem rozszerzają się do nieregularnie słupkowatych, i stają się ciemno złotoochrowe, ostatecznie blaknąc do koloru gałęzi. Miąższ miękki, wilgotny, ale nie śliski o lekko zjełczałym zapachu i gorzkim smaku[4].

Cechy mikroskopowe

Strzępki w tramie górnych gałęzi o średnicy 2,5–17 µm, szkliste, czasami ze sprzążkami, cienkościenne, równoległe. Sprzążki w kształcie cebulki, ze ścianami o grubości do 1,5 µm, gładkie. Strzępki gleocystydialne występują sporadycznie, jako nieograniczone krótkie odcinki strzępek refrakcyjnych. Podstawki 49–55 × 8–11 µm, maczugowate, 4-sterygmowe ze sprzążkami i zawartością jednorodną lub z kilkoma rozproszonymi, małymi gutulami. Bazydiospory 12,6–15,8 × 4,0–4,3 µm, cylindryczne do beczułkowatych, płowożółte z zawartością jednorodną lub z 1-3 ciemnymi wtrąceniami. Ściana o grubości do 0,3 µm, powierzchnia gładka, co najwyżej z kilkoma wąskimi, niewyraźnymi, podłużnymi prążkóami. Wyrostek wnęki wydatny, prawie prostopadły do osi zarodników[4].

Gatunki podobne

Jest wiele podobnych gatunków koralówek. Cechami charakterystycznymi dla koralówki tępowierzchołkowej są tępe, z wiekiem nabrzmiałe, słupkowate wierzchołki gałązek, barwa od żółtej do ochrowej i gładkie zarodniki[4].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji[5]. W Polsce w 2003 r. W. Wojewoda przytoczył jedno stanowisko[3], w późniejszych latach podano kilka następnych[6]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[7]. Występuje w iglastych lasach[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-01-31] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2024-01-31] (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 582, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c R.H. Petersen, Some Ramaria taxa from Nova Scotia, „Canadian Journal of Botany”, 64 (8), Mycobank, 1986, s. 1786–1811 [dostęp 2024-01-31].
  5. Występowanie Ramaria obtusissima na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-01-30] (ang.).
  6. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2024-01-30] (pol.).
  7. Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 69, ISBN 83-89648-38-5.