SM UC-19 – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł dotyczy okrętu podwodnego UC-19 z 1916 roku. Zobacz też: inne okręty o tej samej lub podobnej nazwie.
SM UC-19
Ilustracja
SM UC-56, okręt bliźniaczy UC-19
Klasa

okręt podwodny

Typ

UC II

Projekt

41

Historia
Stocznia

Blohm & Voss, Hamburg

Wodowanie

15 marca 1916

 Kaiserliche Marine
Wejście do służby

22 sierpnia 1916

Zatopiony

6 grudnia 1916

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


417 ton
493 t

Długość

49,35 m

Szerokość

5,22 m

Zanurzenie

3,68 m

Zanurzenie testowe

50 m

Rodzaj kadłuba

dwukadłubowy

Materiał kadłuba

stal

Napęd
2 silniki wysokoprężne o mocy 500 KM
2 silniki elektryczne o mocy 460 KM, 2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


11,5 węzła
7 w.

Zasięg

powierzchnia: 9250 Mm przy 7 w.
zanurzenie: 55 Mm przy 4 w.

Uzbrojenie
18 min UC/200, 1 działo kal. 88 mm
Wyrzutnie torpedowe

3 × 500 mm (7 torped)

Załoga

26

SM UC-19 – niemiecki podwodny stawiacz min z okresu I wojny światowej, czwarta w kolejności jednostka typu UC II. Zwodowany 15 marca 1916 roku w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu, został przyjęty do służby w Kaiserliche Marine 22 sierpnia 1916 roku. W trakcie służby operacyjnej we Flotylli Flandria okręt odbył 3 patrole bojowe, podczas których zatopił cztery statki o łącznej pojemności 3784 BRT. SM UC-19 zatonął 6 grudnia 1916 roku, zatopiony bombami głębinowymi przez brytyjski niszczyciel HMS „Ariel”(inne języki).

Projekt i budowa

[edytuj | edytuj kod]

Sukcesy pierwszych niemieckich podwodnych stawiaczy min typu UC I, a także niedostatki tej konstrukcji skłoniły dowództwo Cesarskiej Marynarki Wojennej z admirałem von Tirpitzem na czele do działań mających na celu budowę nowego, znacznie większego i doskonalszego typu okrętów podwodnych. Opracowany latem 1915 roku projekt okrętu, oznaczonego później jako typ UC II, tworzony był równolegle z projektem przybrzeżnego torpedowego okrętu podwodnego typu UB II[1]. Głównymi zmianami w stosunku do poprzedniej serii były: instalacja wyrzutni torpedowych i działa pokładowego, zwiększenie mocy i niezawodności siłowni oraz wzrost prędkości i zasięgu jednostki, kosztem rezygnacji z możliwości łatwego transportu kolejowego (ze względu na powiększone rozmiary)[1][2].

Przyszły UC-19 zamówiony został 29 sierpnia 1915 roku jako czwarta jednostka z I serii okrętów typu UC II (numer projektu 41, nadany przez Inspektorat U-Bootów[3]), w ramach wojennego programu rozbudowy floty[4][5]. Został zbudowany w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu jako jeden z 24 okrętów tego typu zamówionych w tej wytwórni[6][7][4]. Stocznia oszacowała czas budowy okrętu na 8 miesięcy[4]. UC-19 otrzymał numer stoczniowy 269 (Werk 269)[5]. Okręt został wodowany 15 marca 1916 roku[8][9]. Koszt budowy okrętu wyniósł 1 mln 729 tys. marek[10].

Dane taktyczno-techniczne

[edytuj | edytuj kod]

UC-19 był średniej wielkości przybrzeżnym okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej. Długość całkowita wynosiła 49,35 metra, szerokość 5,22 m i zanurzenie 3,68 m (wykonany ze stali kadłub sztywny miał 39,3 m długości i 3,65 m szerokości)[11]. Wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 7,46 metra[11]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 417 ton[a], a w zanurzeniu 493 tony[11][12]. Jednostka miała wysoki, ostry dziób przystosowany do przecinania sieci przeciwpodwodnych; do jej wnętrza prowadziły trzy luki, zlokalizowane przed kioskiem, w kiosku i w części rufowej, prowadzący do maszynowni[13]. Cylindryczny kiosk miał średnicę 1,4 m i wysokość 1,8 m, obudowany był opływową osłoną[13]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki Diesla MAN S6V23/34 o łącznej mocy 500 koni mechanicznych (KM), a pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym BBC o łącznej mocy 460 KM[6][12][4]. Dwa wały napędowe poruszające dwoma śrubami wykonanymi z brązu manganowego (o średnicy 1,9 m i skoku 0,9 m)[13] zapewniały prędkość 11,5 węzła na powierzchni i 7 węzłów w zanurzeniu[1][2][12]. Zasięg wynosił 9250 Mm przy prędkości 7 węzłów w położeniu nawodnym[b] oraz 54 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą[1][2]. Zbiorniki paliwa mieściły 63 tony oleju napędowego[2], a energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach akumulatorów 26 MAS po 62 ogniwa, zlokalizowanych pod przednim i tylnym pomieszczeniem mieszkalnym załogi[4][16].

Okręt miał siedem zewnętrznych zbiorników balastowych[13]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów[11][17], a czas zanurzenia 40 s[14]. Głównym uzbrojeniem okrętu było 18 min kotwicznych typu UC/200 w sześciu skośnych szybach minowych o średnicy 100 cm, usytuowanych w podwyższonej części dziobowej jeden za drugim w osi symetrii okrętu, pod kątem do tyłu (sposób stawiania – „pod siebie”)[2][18]. Układ ten powodował, że miny trzeba było stawiać na zaplanowanej przed rejsem głębokości, gdyż na morzu nie było do nich dostępu, co znacznie zmniejszało skuteczność okrętów[19][18]. Uzbrojenie uzupełniały dwie zewnętrzne wyrzutnie torped kalibru 500 mm (umiejscowione powyżej linii wodnej na dziobie, po obu stronach szybów minowych), jedna wewnętrzna wyrzutnia torped kal. 500 mm na rufie (z łącznym zapasem 7 torped) oraz umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kal. 88 mm L/30, z zapasem amunicji wynoszącym 130 naboi[2][11][20]. Okręt wyposażony był w dwa peryskopy Zeissa: wachtowy i bojowy oraz radiostację z podnoszonym masztem o wysokości 10 metrów[21][c]. Wyposażenie uzupełniała kotwica grzybkowa o masie 272 kg[22]. Załoga okrętu składała się z 3 oficerów oraz 23 podoficerów i marynarzy[12][14][d].

Przebieg służby

[edytuj | edytuj kod]

SM[e] UC-19 został wcielony do służby w Kaiserliche Marine 22 sierpnia 1916 roku[9][23]. Tego dnia pierwszym i jedynym dowódcą U-Boota mianowany został por. mar. Alfred Nitzsche[24], a okręt włączono do Flotylli Flandria w dniu 9 listopada[5]. Pierwszy sukces załoga okrętu odniosła 24 listopada, kiedy to w okolicy Great Yarmouth na minę wszedł nowy brytyjski uzbrojony trawler HMT[f] „Dhoon” (275 ts), który zatonął tracąc 12 członków załogi[25]. Na kolejny patrol okręt wypłynął 27 listopada w kierunku atlantyckich wybrzeży Bretanii[26]. 1 grudnia nieopodal Ouessant (na pozycji 48°37′N 5°01′W/48,616667 -5,016667) zatrzymano i po zdjęciu załogi zatopiono francuski szkuner „Rene Montrieux” (234 BRT)[27].

9 stycznia 1917 roku na minę postawioną przez UC-19 jeszcze w listopadzie wszedł zbudowany w 1912 roku szwedzki parowiec „Fernebo” (1440 BRT), płynący z ładunkiem drewna z Gävle do Londynu, który zatonął 3 Mm na północny wschód od Cromer[28]. Dwa dni później nieopodal Great Yarmouth jego los podzielił norweski parowiec „Ole Bull” (1835 BRT), przewożący węgiel na trasie Hartlepool – Rouen (obyło się bez strat w załodze)[29].

Wiadomości o dwóch ostatnich sukcesach nie dotarły nigdy do załogi UC-19, gdyż 6 grudnia 1916 roku na pozycji 49°41′N 6°31′W/49,683333 -6,516667 (na południowy zachód od Scilly) okręt został zatopiony bombami głębinowymi przez brytyjski niszczyciel HMS „Ariel”(inne języki) (wszyscy członkowie załogi zginęli)[1][5][g].

Podsumowanie działalności bojowej

[edytuj | edytuj kod]

SM UC-19 wykonał łącznie 3 patrole wojenne, podczas których za pomocą min oraz działa pokładowego zatopił 4 jednostki o łącznym tonażu 3784 BRT[32]. Na pokładach zatopionych jednostek zginęło co najmniej 12 osób (wszystkie na brytyjskim uzbrojonym trawlerze HMT „Dhoon”)[25][32]. Pełne zestawienie strat przedstawia poniższa tabela[32]:

Data Nazwa Państwo Tonaż[h] Los jednostki
24 listopada 1916 HMT „Dhoon”  Wielka Brytania 275 zatopiony
1 grudnia 1916 „Rene Montrieux”  Francja 234 zatopiony
9 stycznia 1917 „Fernebo”  Szwecja 1440 zatopiony
11 stycznia 1917 „Ole Bull”  Norwegia 1835 zatopiony
RAZEM zatopione: 4

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Wyporność jednostek niemieckich podano w tonach metrycznych, okrętów brytyjskich w długich tonach (ts), dla statków handlowych podano pojemność w tonach rejestrowych brutto.
  2. ↑ Opracowania znacznie różnią się wartościami zasięgu na powierzchni: R.H. Gibson i M. Prendergast podają, że wynosił on 6910 mil morskich przy prędkości 7 węzłów[14], zaś R. Hutchinson – 6430 Mm przy prędkości 7 węzłów[15].
  3. ↑ Knott 2015 ↓ podaje, że okręt wyposażony był w trzy peryskopy.
  4. ↑ W momencie zatopienia na pokładzie UC-19 przebywało 25 ludzi[5].
  5. ↑ SM – Seiner Majestät – [okręt] Jego Mości.
  6. ↑ HMT – His Majesty’s Trawler – Trawler Jego Mości.
  7. ↑ Wersję tę potwierdzają jeszcze: J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat[30]; A. Perepeczko[26] i Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921[2]. R.H. Gibson i M. Prendergast podają natomiast, że UC-19 został zatopiony 4 grudnia 1916 roku w Cieśninie Kaletańskiej przez brytyjski niszczyciel HMS „Llewellyn”(inne języki)[31]. Podobnie podaje R. Hutchinson[9].
  8. ↑ Tonaż statków handlowych i innych cywilnych jednostek podany jest w tonach rejestrowych brutto, a w przypadku okrętów podana jest wyporność w tonach.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 106.
  2. ↑ a b c d e f g Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: 1985, s. 182.
  3. ↑ Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: 1989, s. 50.
  4. ↑ a b c d e Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: 1989, s. 53.
  5. ↑ a b c d e Guðmundur Helgason: UC 19. uboat.net. [dostęp 2016-10-21]. (ang.).
  6. ↑ a b Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: 2004, s. 56.
  7. ↑ Gordon Williamson: U-boats of the Kaiser’s Navy. Botley, Oxford: 2002, s. 13.
  8. ↑ Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 105.
  9. ↑ a b c Robert Hutchinson: Jane’s Submarines: War Beneath the Waves from 1776 to the Present Day. Londyn: 2001, s. 53.
  10. ↑ Gröner 1985 ↓, s. 58.
  11. ↑ a b c d e Guðmundur Helgason: UC II. uboat.net. [dostęp 2016-10-21]. (ang.).
  12. ↑ a b c d Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: 2000, s. 246.
  13. ↑ a b c d Peta Knott: UC-6 Thames Estuary: Archaeological Report. historicengland.org.uk. [dostęp 2016-10-21]. (ang.).
  14. ↑ a b c R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914-1918. Oświęcim: 2014, s. 313.
  15. ↑ Robert Hutchinson: Jane’s Submarines: War Beneath the Waves from 1776 to the Present Day. Londyn: 2001, s. 52.
  16. ↑ Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: 2000, s. 247.
  17. ↑ Jak Mallmann Showell: The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006. London: 2006, s. 56.
  18. ↑ a b Wojciech Holicki. Niemieckie okręty podwodne typu UC II. Część I. „Technika Wojskowa Historia”. Nr specjalny 6, s. 92, 95, 2020. Magnum X. ISSN 2080-9743. 
  19. ↑ Jak Mallmann Showell: The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006. London: 2006, s. 57.
  20. ↑ John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 127.
  21. ↑ Holicki 2020 ↓, s. 96.
  22. ↑ Knott 2015 ↓.
  23. ↑ Gröner 1985 ↓, s. 59.
  24. ↑ Guðmundur Helgason: Oberleutnant zur See Alfred Nitzsche. [w:] WWI U-boat commanders [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-10-21]. (ang.).
  25. ↑ a b Guðmundur Helgason: Dhoon. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-10-21]. (ang.).
  26. ↑ a b Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: 2000, s. 269.
  27. ↑ Guðmundur Helgason: Rene Montrieux. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-10-21]. (ang.).
  28. ↑ Guðmundur Helgason: Fernebo. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-10-21]. (ang.).
  29. ↑ Guðmundur Helgason: Ole Bull. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-10-21]. (ang.).
  30. ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 563.
  31. ↑ R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914-1918. Oświęcim: 2014, s. 111.
  32. ↑ a b c Guðmundur Helgason: Ships hit by UC 19. uboat.net. [dostęp 2016-10-21]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914-1918. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-074-4.
  • Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
  • Erich Gröner: Die deutschen Kriegsschiffe 1815–1945: U-Boote, Hilfskreuzer, Minenschiffe, Netzleger, Sperrbrecher. T. 3. Koblenz: Bernard & Graefe, 1985. ISBN 3-7637-4802-4. (niem.).
  • Guðmundur Helgason: UC 19. uboat.net. [dostęp 2016-10-21]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: UC II. uboat.net. [dostęp 2016-10-21]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Ships hit by UC 19. uboat.net. [dostęp 2016-10-21]. (ang.).
  • Wojciech Holicki. Niemieckie okręty podwodne typu UC II. Część I. „Technika Wojskowa Historia”. Nr specjalny 6, 2020. Magnum X. ISSN 2080-9743. 
  • Robert Hutchinson: Jane’s Submarines: War Beneath the Waves from 1776 to the Present Day. Londyn: HarperCollins, 2001. ISBN 978-0-00-710558-8. (ang.).
  • Peta Knott: UC-6 Thames Estuary: Archaeological Report. historicengland.org.uk. [dostęp 2016-10-21]. (ang.).
  • John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
  • Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: Lampart, 2000. ISBN 83-86776-51-X.
  • Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).
  • Jak Mallmann Showell: The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-241-2. (ang.).
  • Gordon Williamson: U-boats of the Kaiser’s Navy. Botley, Oxford: Osprey Publishing, 2002. ISBN 1-84176-362-4. (ang.).
Okręty podwodne typu UC II

Kaiserliche Marine

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=SM_UC-19&oldid=75046364”