French
DeutschTomasz Radziszewski (kapelmistrz) – Wikipedia, wolna encyklopedia
 kapitan kapelmistrz | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1918–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | Pułk Strzelców Grodzieńskich |
| Stanowiska | |
| Główne wojny i bitwy | wojna polsko-bolszewicka |
| Odznaczenia | |
    | |
Tomasz Radziszewski (ur. 15 października 1888 w Wiskitkach, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – kapitan kapelmistrz Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie Wincentego i Marii z Matusiaków[1]. Absolwent Warszawskiego Konserwatorium Muzycznego[1]. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach Pułku Strzelców Grodzieńskich[1]. W niepodległej Polsce był przydzielony do 86 pułku piechoty, a od 1924 ponownie do 81 pułku Strzelców Grodzieńskich, gdzie służył na stanowisku kapelmistrza orkiestry pułkowej do 1939. Został awansowany do stopnia porucznika ze starszeństwem z dniem 1 grudnia 1920. W tej randze w 1928 w korpusie oficerów administracji, grupa kapelmistrzów był zweryfikowany z lokatą 12. Nauczał śpiewu w przykościelnym Gimnazjum imienia Tomasza Zana w Mołodecznie. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 5. lokatą w korpusie oficerów administracji, grupa kapelmistrzów[2].
Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 dostał się do niewoli sowieckiej i przebywał w obozie w Starobielsku[1]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w bezimiennej, zbiorowej mogile w Piatichatkach[1], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[3]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 2846[1].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło – decyzją nr 439/MON[4] – mianował go pośmiertnie na stopień majora[5][6]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[7][8][9].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Srebrny Krzyż Zasługi
- Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej – 3 marca 1926[10]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[1]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[1]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 444.
- ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 402.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 54 [dostęp 2024-10-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 3 marca 1926 roku, s. 76.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.