French
DeutschTurze Pole – Wikipedia, wolna encyklopedia
| wieś | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | 1118[2] |
| Strefa numeracyjna | 13 |
| Kod pocztowy | 36-200[3] |
| Tablice rejestracyjne | RBR |
| SIMC | 0346135 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu brzozowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Brzozów  | |
 49°39′44″N 22°00′12″E/49,662222 22,003333[1] | |
Turze Pole (dawniej Turzepole) – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie brzozowskim, w gminie Brzozów[4][5], przy DW887.
W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.
Integralne części wsi
[edytuj | edytuj kod]| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0346141 | Dziki Gaj | część wsi |
| 0346158 | Grabiec | część wsi |
| 0346164 | Korea | część wsi |
| 0346170 | Pańska Góra | część wsi |
| 0346187 | Podgóra | część wsi |
| 0346193 | Podgórze | część wsi |
| 0346201 | Statki | część wsi |
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Wieś znana z rozwiniętego przemysłu naftowego. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1420. W centrum wsi w 1791 - naprzeciw dworu Błońskiej - wybudowano murowaną kapliczkę. Wewnątrz umieszczono figurkę św. Jana Nepomucena. Obok posadzono dwie lipy, z nich tylko jedna zachowała się do czasów obecnych. Z końcem XVIII w. Turze Pole liczyło 40 chałup.
W I poł. XIX w. wieś należała do Franciszka Ksawerego hr. Starzeńskiego (1769-1828). Po jego śmierci w 1828 roku pozostałe po nim dzieci sprzedały w 1832 roku majątek Janowi i Tekli ze Świrskich Leszczyńskim herbu Sas[6]. W połowie XIX wieku właścicielami posiadłości tabularnej w Turzym polu byli spadkobiercy tegoż Jana Leszczyńskiego, zmarłego w 1842 roku[7]. Od rodziny Leszczyńskich zakupił te dobra w 1891 roku Adam Ostaszewski ze Wzdowa, jeden z pionierów polskiej awiacji. Do Ostaszewskich Turze Pole należało do końca II wojny światowej, kiedy w wyniku tzw. reformy rolnej zadekretowanej przez PKWN przeszło na własność Skarbu Państwa.
W latach 1989–91 wybudowano w Turzym Polu kościół parafialny pw. Miłosierdzia Bożego, według projektu Zdzisława Wojdanowskiego i Lucjana Krynickiego. Na północ od wsi - wzgórze Patria (383 m n.p.m.), pod którym - jak głosi miejscowe podanie - miał być ukryty tunel stanowiący niegdyś schronienie dla okolicznych mieszkańców[potrzebny przypis]. W okresie okupacji znajdujące się tu stare kamieniołomy były miejscem schronienia dla ludności żydowskiej. Po wyzwoleniu tu m.in. ukrywał się oddział "Żubryda".
W Turzym Polu (po części również w Zmiennicy) występuje ropa naftowa. Pierwsze prace poszukiwawcze na terenie złoża ropnego rozpoczęto tu w 1885. Uzyskano pewne ilości ropy i gazu. W 1890 rozpoczęto pierwsze prace wiertnicze. Wiercenie głębokiego otworu Nad Grabem 1 datuje się od 1896. Do 1914 dokonano odwiertu 14 otworów, zaś szczytową produkcje uzyskano w 1910. Okresy pierwszej wojny światowej i międzywojenny przyniosły w rezultacie dodatkowe odwierty w liczbie 35 otworów. Kilka z nich miało wynik negatywny. Nasilenie ruchu wiertniczego przypada na okres drugiej wojny światowej do 1944 odwiercono tu 29 otworów i uzyskano wzrost produkcji. W latach 1948–1950 udało się utrzymać produkcję na najwyższym poziomie.
Według przekazywanej tradycji 1907 powstała Ochotnicza Straż Ogniowa przy Kółku Rolniczym. Jej założycielami byli: Jan Czechowski, Jan Władyka i nauczyciel miejscowej szkoły Antoni Zgrych. Dla nowo powstałej organizacji wybudowano pomieszczenie o wymiarach 5 x 4 m, w którym trzymano pierwsze wyposażenie: wóz konny z beczką drewnianą, ręczną sikawkę oraz sikawkę strzemiączkową czteroosobową. 28 maja 1978 oddano do użytku Dom Strażaka, który do dzisiaj funkcjonuje i służy mieszkańcom wsi. W 2007 OSP obchodziło 100-lecie istnienia[potrzebny przypis].
W Turzym Polu w 1941 urodził się prof. dr Walerian Pańko – prawnik, prezes NIK.
Proboszczem miejscowej parafii w latach 1997-2016 był ks. Józef Zięba.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 141811
- ↑ Raport o stanie gminy za 2021 rok [online], Biuletyn Informacji Publicznej, Urząd miejski w Brzozowie, 8 czerwca 2022, s. 16 [dostęp 2022-07-24] (pol.).
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1304 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Szematyzmy galicyjskie
- ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 227.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Turzepole, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 665.
| Wsie | |
|---|---|
| Osada | |
| Integralne części wsi |
|
