Ulica Bartosza Głowackiego w Sanoku – Wikipedia, wolna encyklopedia

ulica Bartosza Głowackiego
Zatorze
Ilustracja
Początek ulicy i most nad Potokiem Płowieckim
Państwo

 Polska

Miejscowość

Sanok

Przebieg
0m ul. Henryka Sienkiewicza (wyjściowa)
10m ul. Śniegowa (w prawo) i ul. Niecała (w lewo)
20m most nad Potokiem Płowieckim
40m ul. Płowiecka
80m ul. 800-lecia
700m ul. Michała Drzymały (w prawo) i ul. Karola Kenara (w lewo)
1000m ul. Zielna (przechodzi w lewo)
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „ulica Bartosza Głowackiego”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Bartosza Głowackiego”
Położenie na mapie powiatu sanockiego
Mapa konturowa powiatu sanockiego, u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Bartosza Głowackiego”
Położenie na mapie Sanoka
Mapa konturowa Sanoka, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „ulica Bartosza Głowackiego”
Ziemia49°33′06,7″N 22°11′40,0″E/49,551861 22,194444
Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica Bartosza Głowackiego w Sanoku – ulica w dzielnicy Zatorze miasta Sanoka.

Została nazwana imieniem Bartosza Głowackiego w 1913 i wyznaczona na tzw. Przeddworciu od stacji kolejowej Sanok Miasto (skąd odbiega na północ także ustanowiona wówczas ulica Henryka Sienkiewicza) w kierunku południowym do Stróż Małych[1][2]. W przeszłości wzdłuż biegu późniejszej ulicy znajdowały się ogrody należące do fundacji szpitalnej; później na tym terenie powstał dwuszeregowy pas wybudowanych willi[3] z początku XX wieku[4]. Podczas II wojny światowej w trakcie okupacji niemieckiej ulica została przemianowana na Bergstrasse[5].

W początku biegu ulica stanowi most nad Potokiem Płowieckim.

Ulica Bartosza Głowackiego przynależy do rzymskokatolickiej parafii Przemienienia Pańskiego w Sanoku. Do ulicy dojeżdża linia autobusowa nr 7 MKS w Sanoku.

Historia, zabudowa i mieszkańcy

[edytuj | edytuj kod]
Widok ze szczytu ulicy (ok. 1911)

Ulica została utworzona w 1908 na gruncie należącym wcześniej do Stupnickiej[6]. Leżała na terenie gminy Posada Sanocka, włączonej do miasta Sanoka w 1910[7] w wyniku decyzji Wydziału Krajowego we Lwowie z 1909 roku[8]. Następnie znalazła się w miejskiej dzielnicy Zatorze[9].

Głównym architektem ulicy był architekt Stanisław Mazurek[6] (mieszkał w domu nr 7). W latach od 1900 do 1908 w obrębie obecnej ulicy zostało wybudowanych kilkanaście domów, w których zamieszkiwali m.in. urzędnicy miejscy[10]. W przeszłości, głównie do końca istnienia II Rzeczypospolitej przy ulicy zamieszkiwali zwykle przedstawiciele inteligencji, profesorowie, urzędnicy (z tego względu osiedle zostało określone jako kolonia urzędnicza[10][11]). W czasie I wojny światowej budynki przejęli Rosjanie, a w czasie okupacji podczas II wojny światowej okupanci niemieccy[6].

Przy ulicy zamieszkiwali: ww. architekt Mazurek[6]; w domu wybudowanym w 1905 pod obecnym numerem 1 rodzina Dukietów (w tym prokurator Władysław Dukiet i jego syn Mieczysław – późniejszy lekarz, Janusz – prawnik i oficer, Włodzimierz, Zbigniew – późniejszy urzędnik bankowy[12]), a później rodzina Czechów (w tym lekarz Edward Czech[13]); rodzina Brzozowskich (w tym radca sądowy i sędzia Ksawery Korab-Brzozowski, jego synowie, żołnierze artylerii Wojska Polskiego: Wacław, Witold i Władysław); rodzina Zembatych (w tym sędzia)[6]; Zofia Skołozdro w domu pod numerem 4[14][15]; w domu pod numerem 6 lekarz dr Kazimierz Niedzielski[16][17][18]; w domu pod obecnym numerem 8 rodzina Groblewskich (w tym Michał Groblewski, powstaniec styczniowy z 1863, właściciel obszarów ziemskich w Szczawnem[6][19]); pod numerem 10 dr Bolesław Skwarczyński[20]; pod obecnym numerem 13 rodzina Fastnachtów[6][21] (dom wybudowany przez Władysława Fastnachta – pierwotnie pod numerem 11[22], zamieszkiwał w nim m.in. jego syn Adam Fastnacht[5], po wojnie w zmienionym numerze 17 jego córka Janina Fastnacht[23] i jej syn Marian); w domu pod numerem 17 Zofia Rajchel[16], rodzina Wajdów (w tym inż. Roman Wajda)[24]; w domu pod numerem 12 prokurator Mieczysław Hepter (do 1939)[16], rodzina Ćwiertniów[6] (w tym inż. Aleksander Ćwiertnia[13]); w domu pod numerem 18 mieszkała pianistka i pedagog Wanda Kossakowa[25][6]; w domu pod numerem 19 zamieszkiwał wraz z rodziną sędzia i radca prawny dr Bolesław Gawiński[26][27][6], po jego śmierci dom nabył lekarz weterynarii i oficer Wojska Polskiego por. dr Ludwik Hellebrand[6][28], a pod koniec lat 50. jego syn, aktor teatralny Zbigniew Hellebrand, sprzedał dom na rzecz rodziny Włodzimierza Marczaka, który zamieszkiwał tam do śmierci w 2016[29]; obok domu Gawińskiego na przełomie 1912/1913 wybudował dom Kwoczyński[30], rodzina Edwarda Pilawskiego[6][31] (majstra kolejowego w Fabryce Wagonów, działającego w ruchu socjalistycznym); w domu pod obecnym numerem 27, o zwyczajowo przyjętej nazwie „koci zamek” (zbudowany albo 1875-1899 albo 1910-1911 przez urzędnika Lubowieckiego) po 1918 zamieszkiwał w niej z rodziną funkcjonariusz żandarmerii i policji Wilhelm Krebs[6] (1878-1953, z żoną Marią z domu Barońską 1883-1958, wówczas pod numerem 25[32][33]), a w okresie II wojny światowej Tadeusz Wójtowicz (kupiec[34], podczas okupacji niemieckiej budynek stanowił miejsce spotkań działaczy podziemnej konspiracji[35][36][37], po wojnie zamieszkała w nim rodzina Hydzików[38][39]); Stanisław Kawski[40], prezes sądu Stanisław Korman, Paweł Kosina[41], Stanisław Jan Piątkiewicz (zm. 1970)[42]; w domach pod numerami 7 i 17 rodzina Poschingerów (w tym mjr Kazimierz Poschinger)[43], w domach pod numerami 4 i 6 rodzina Teodorowiczów, z których Józef i Romualda byli farmaceutami[44]; nauczyciele i pedagodzy: Rein[6] (profesor sanockiego gimnazjum), Artur Wojtowicz[45], w domu pod numerem 7 Halina Frippel[46], pod numerem 8 Bogdan Siekierzyński i ks. Józef Siekierzyński[14], pod numerem 21 ppłk Henryk Trzos (do 1939)[47], Maria Gładysz[48], w domu pod numerem 23 Józef Bogaczewicz[49], a od 1946[50] Józef Stachowicz[51], pod numerem 30 Bruno Latawiec (do 1939), pod numerem 32 Zofia Rozenbajgier[52]. Przy ulicy zamieszkiwał radca sądu krajowego Franciszek Limbach[53], Stefan Rapf (c.k. geometra ewidencyjny)[54], Roman Skoczyński (z rodziną, w tym z synem Jerzym)[55], rodzina drogomistrza Alfreda Lubowieckiego (w tym syn Józef)[56].

Do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015, zostały wpisane budynki pod numerami 1, 5, 7, 8, 10, 12, 13, 16, 17, 18, 19, 20, 23, 25, 26, 27a ulicy[57].

Poeta Janusz Szuber zawarł odniesienia do ulicy i jej mieszkańców w swojej publikacji pt. Mojość z 2005[58].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Ludwik Glatman. Nowe nazwy ulic Wielkiego Sanoka. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 2, nr 36 z 31 sierpnia 1913. 
  2. ↑ Andrzej Romaniak, Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Katalog zbiorów, Sanok 2009, s. 360.
  3. ↑ Adam Fastnacht: Zarys dziejów Sanoka. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888-1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 42.
  4. ↑ Agata Skowrońska-Wydrzyńska, Maciej Skowroński: Sanok. Zabytkowa architektura miasta. Sanok: San, 2004, s. 14. ISBN 83-919725-2-6.
  5. ↑ a b Stanisław Węcławik: Pierwsze wielkie wychowanków spotkanie. W: Księga pamiątkowa (obchodów 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku). Sanok: 1980, s. 128.
  6. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Dorota Mękarska. Spacerkiem po mieście. Ulica Głowackiego. „Tygodnik Sanocki”, s. 6, nr 17 z 11 września 1991. 
  7. ↑ Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 107. ISBN 83-909787-0-9.
  8. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 388.
  9. ↑ Martyna Sokołowska: Mieszkańcy walczą o remont ulicy Głowackiego. I o bezpieczeństwo. isanok.pl, 26 listopada 2013. [dostęp 2015-02-16].
  10. ↑ a b Edward Zając. Zostało ich tak niewiele. „Gazeta Bieszczadzka”, s. 8, nr 9 (136) z 9 maja 1997. 
  11. ↑ Wojciech Sołtys. Z dziejów Sanoka pod zaborami. „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”. 27, s. 97, 1981. Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. 
  12. ↑ Obwieszczenia sądowe. Uznanie za zmarłego i stwierdzenie faktu śmierci. „Monitor Polski”. Nr 153, s. 4, 23 grudnia 1947. 
  13. ↑ a b Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 120.
  14. ↑ a b Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 144.
  15. ↑ Borys Łapiszczak: Sanok w Królestwie Galicji i Lodomerii na dawnej pocztówce i fotografii. Cz. VIII. Sanok: Poligrafia, 2005, s. 31. ISBN 83-918650-2-9.
  16. ↑ a b c Książka telefoniczna. 1939. s. 706. [dostęp 2015-05-26].
  17. ↑ Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 137.
  18. ↑ Cenny dar dla Muzeum Historycznego. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1, nr 34 (127) z 1–10 grudnia 1978. Sanocka Fabryka Autobusów. 
  19. ↑ Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 406.
  20. ↑ Spis Abonentów sieci telefonicznych Państwowych i Koncesjonowanych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) na 1938 r.. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo „Polska Poczta, Telegraf i Telefon”, 1938, s. 623.
  21. ↑ Anna Fastnacht-Stupnicka. Obecność przeszłości (o Adamie Fastnachcie). „Rocznik Sanocki”. IX, s. 9–10, 2006. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096. 
  22. ↑ Marcin Smoter. Próba reaktywacji Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku w latach 1945–1949. „Rocznik Sanocki 2011”, s. 142, 2011. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096. 
  23. ↑ Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 123.
  24. ↑ Edward Zając: Sanockie biografie. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2009, s. 42. ISBN 978-83-61043-09-6.
  25. ↑ Księga Zmarłych 1959–1975 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 16.
  26. ↑ W książce Paweł Kosina podał numer 18, jednak jest to pomyłka, gdyż chodzi o numer 19. Por. Paweł Kosina: Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele. Sanok: Stowarzyszenie Przyjaciół Heleny Kosiny w Sanoku, 2006, s. 52. ISBN 83-924210-0-0.
  27. ↑ Paweł Kosina. Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele (cz. 4). „Góra Przemienienia”, s. 20, nr 25 (149) z 18 czerwca 2006. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. 
  28. ↑ Włodzimierz Gibasiewicz. Niepowtarzalni (Zbrodnia katyńska). „Biuletyn Informacyjny”, s. 59–60, nr 4 (70) – marzec 2010. Wielkopolska Izba Lekarsko-Weterynaryjna. 
  29. ↑ Nekrolog Włodzimierza Marczaka w Sanoku.
  30. ↑ Kronika. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 3, nr 15 z 6 kwietnia 1913. 
  31. ↑ Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 140.
  32. ↑ Księga Zmarłych 1946–1958 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 339 (poz. 24).
  33. ↑ Księga Zmarłych 1946–1958 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 393 (poz. 52).
  34. ↑ Przed 1939 Tadeusz Wójtowicz prowadził Handel Delikatesów przy ul. Jagiellońskiej 15. Katolicki Związek Młodzieży Rękodzielniczej i Przemysłowej w Sanoku 1923-1934. Jednodniówka. Sanok: 1934, s. 36.
  35. ↑ Stefan Stefański: Kartki z przeszłości Sanoka. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sanoku, 2005, s. 41. ISBN 83-919470-9-2.
  36. ↑ Stefan Stefański. Pan Stefański opowiada. „Koci zamek” i „koci dworek”. „Tygodnik Sanocki”, s. 5, nr 26 (109) z 10 grudnia 1993. 
  37. ↑ Marek Tutak. Koci zamek. „Tygodnik Sanocki”. Nr 5 (534), s. 5, 1 lutego 2002. 
  38. ↑ Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 127.
  39. ↑ Andrzej Brygidyn: Kryptonim „San”. Żołnierze sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: Społeczny Komitet Wydawniczy „San”, 1992, s. 121.
  40. ↑ Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 128.
  41. ↑ Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 130.
  42. ↑ Księga Zmarłych 1959–1975 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 128 (poz. 10).
  43. ↑ Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 141.
  44. ↑ Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 149.
  45. ↑ Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 152.
  46. ↑ Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 124.
  47. ↑ Książka telefoniczna. 1939. s. 707. [dostęp 2015-05-26].
  48. ↑ Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 125.
  49. ↑ Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 117.
  50. ↑ Józef Stachowicz: Miniony czas. Kraków: Księgarnia Akademicka, 1994, s. 215. ISBN 83-901827-1-8.
  51. ↑ Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 146.
  52. ↑ Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 143.
  53. ↑ Skorowidz powiatu sanockiego wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 42.
  54. ↑ Skorowidz powiatu sanockiego wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 43.
  55. ↑ Państwowe Gimnazjum Wyższe w Sanoku. Katalog główny, Rok 1918/1919. s. 76.
  56. ↑ Państwowe Gimnazjum Wyższe w Sanoku. Katalog główny, Rok 1918/1919. s. 116.
  57. ↑ Zarządzenie Burmistrza Miasta Sanoka nr 42/2015 z 9 marca 2015. bip.um.sanok.pl, 2015-03-09. s. 1. [dostęp 2016-10-19].
  58. ↑ Janusz Szuber: Mojość. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2005, s. 27. ISBN 83-919470-8-4.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Ulice i place w Sanoku
Ulice
Place
Inne

Herb Sanok

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulica_Bartosza_Głowackiego_w_Sanoku&oldid=75251667”