Ulica Jana Matejki w Katowicach – Wikipedia, wolna encyklopedia

ulica Jana Matejki
Śródmieście
Ilustracja
Zabudowa wschodniej pierzei (2023)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Długość

137 m[1]

Przebieg
0m plac Wolności
światła 137m ul. Sądowa, ul. Juliusza Słowackiego
↓ ul. Mikołowska
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Jana Matejki”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Jana Matejki”
Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Jana Matejki”
Ziemia50°15′31,7″N 19°00′51,0″E/50,258811 19,014181
Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica Jana Matejki w Katowicach (do 1922[2] i w latach 1939–1945[3] Nikolaistraße[4]) – jedna z ulic w katowickiej dzielnicy Śródmieście. Rozpoczyna swój bieg od placu Wolności. Biegnie około 120 metrów do skrzyżowania z ulicą Sądową, ulicą Mikołowską i ulicą Juliusza Słowackiego.

Opis

[edytuj | edytuj kod]
Dawny Dom Powstańca Śląskiego (2022)

Przy ulicy Jana Matejki 2 i 4 znajdują się zabytkowe budynki, wpisane do rejestru zabytków 17 czerwca 1988 (nr rej.: A.1369/88[5]). Wzniesiono je na początku XX wieku w stylu secesji[6]. Przy ul. Jana Matejki 3 zlokalizowany jest Dom Powstańca Śląskiego[7] projektu arch. Zbigniewa Rzepeckiego[8], wybudowany w latach 1936–1937[9] w stylu funkcjonalizmu[10]. 3 i 4 września 1939 budynek był najsilniejszym punktem oporu przeciwko hitlerowcom. Obrońcy bronili się w nim najdłużej w całym mieście, a wojska niemieckie musiały zdobywać go „piętro po piętrze”[11]. Na jego fasadzie została umieszczona tablica upamiętniająca obrońców Katowic: powstańców śląskich i harcerzy[12]. Do 2002 działało w budynku Kino Zorza[13] (sala kinowa została otwarta w 1938[14]).

W latach 2014–2015 wyburzono kamienicę przy ul. J. Matejki 8[15]. W 2019 wyburzono willę na tyłach domu powstańca, pochodzącą z IV ćwierci XIX w.

Do 1922 i w latach 1939–1945 ulica nosiła nazwę Nikolaistraße (część ulicy Mikołowskiej)[4]. W czasie wojny obronnej w 1939 obrońcy pod dowództwem kaprala Hińczuka obsadzili budynek gimnazjum na rogu ul. 3 Maja i Placu Wolności, z którego ostrzeliwali wojska niemieckie wkraczające ulicą Jana Matejki.

Przy ul. Jana Matejki swoją siedzibę mają[16]: przedsiębiorstwa wielobranżowe, Bielsko-Częstochowsko-Katowickie Stowarzyszenie Pośredników w Obrocie Nieruchomościami, kancelarie notarialne i adwokackie, prywatna praktyka psychoterapeutyczna, Stowarzyszenie Przyjaciół Dzieci Słońca, Śląskie Centrum Podatków Sp. z o.o.

Ulicą kursują autobusy ZTM.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Urząd Miasta Katowice: Plan zimowego utrzymania dróg na sezon 2009/2010. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-06-27]. (pol.).
  2. ↑ J. Lipońska-Sajdak, Katowice wczoraj. Kattowiz gestern, Gliwice 1995, s. 5.
  3. ↑ Plan Katowic z 1942 roku. grytzka-genealogie.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-19)]. www.grytzka-genealogie.de [dostęp 2011-06-27]
  4. ↑ a b Alle Straßen bzw. Straßennamen von Kattowitz Deutsch – Polnisch. www.grytzka-genealogie.de. [dostęp 2011-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-19)]. (niem.).
  5. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2011-06-27].
  6. ↑ Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 2011-06-27]. (pol.).
  7. ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996, s. 38. ISBN 83-905115-0-9.
  8. ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 33. ISBN 978-83-7729-021-7.
  9. ↑ Bartosz T. Wieliński: Opowieść o katowickich wieżowcach. www.wiezowce.katowice.pl. [dostęp 2011-06-27]. (pol.).
  10. ↑ Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-06-27]. (pol.).
  11. ↑ Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice − Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 46. ISBN 83-85831-35-5.
  12. ↑ Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice. www.katowice.uw.gov.pl. [dostęp 2011-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-10)]. (pol.).
  13. ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 92. ISBN 978-83-7729-021-7.
  14. ↑ Michał Bulsa, Ulice i place Katowic, Katowice 2018, s. 279.
  15. ↑ Michał Bulsa, Barbara Szmatloch, Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 126, ISBN 978-83-7729-502-1.
  16. ↑ Spis firm na ulicy Matejki w mieście Katowice. www.katalog.pf.pl. [dostęp 2011-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-20)]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Joanna Starnawska: Dzieje Katowic (1299−1945). Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1990, s. 53.
  • Katowice - Plan miasta, wyd. Demart SA, Warszawa 2009/2010.
Wybrane ulice i place Śródmieścia w Katowicach
Ulice
Place i skwery
Nieistniejące

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulica_Jana_Matejki_w_Katowicach&oldid=74351706”