Ulica Pocztowa w Bydgoszczy – Wikipedia, wolna encyklopedia

ulica Pocztowa

Stare Miasto w Bydgoszczy
Widok w kierunku północnym
Państwo	Polska
Miejscowość	Bydgoszcz
Długość	100 m
Przebieg
ul. Stary Port ul. Jagiellońska
Położenie na mapie Polski ulica Pocztowa
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego ulica Pocztowa
Położenie na mapie Bydgoszczy ulica Pocztowa
53°07′25,4″N 18°00′11,6″E/53,123710 18,003220
Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica Pocztowa w Bydgoszczy – ulica na północnym obrzeżu miasta lokacyjnego Bydgoszczy.

Ulica znajduje się w północnej części Starego Miasta. Rozciąga się na kierunku północ-południe, od ul. Jagiellońskiej do ul. Stary Port. Jej długość, wynosi ok. 100 m.

Ulica Pocztowa znajduje się na fragmencie przedmieścia Gdańskiego, które stanowiło bezpośrednie zaplecze bydgoskiego miasta lokacyjnego. Już w 1448 r. na północ od dzisiejszej ulicy powstał pierwszy miejski przytułek dla ubogich z kaplicą św. Ducha. Z kolei na terenie leżącym na zachód od ulicy w końcu XIV wieku ulokował się konwent karmelitów, a w XVII w. w miejscu dawnego przytułku św. Ducha powstał klasztor i kościół klarysek. W XVI wieku w rejonie ulicy zbudowano zespół spichlerzy należących do mieszczan i przedmieszczan. Otaczał go parkan, który wraz z Bramą Gdańską i murem otaczającym klasztory stał się ważnym elementem fortyfikacji, chroniącym miasto od północy.

Po przejściu Bydgoszczy pod władzę Królestwa Prus w 1772 r. na parceli między ulicami Jagiellońską, Pocztową, Stary Port i Lubeckiego ulokowano kompleks wojskowych koszar i stajni królewskich^[1]. Do 1779 r. w miejscu tym powstały koszary dla stacjonującego w mieście szwadronu z 7 regimentu huzarów dowodzonych przez gen. Pawła Józefa Małachowskiego. Później zabudowę uzupełniono szeregiem innych budynków związanych z funkcjonowaniem i potrzebami wojska (koszary, stajnie, wozownie). Po wschodniej stronie ulicy znajdował się natomiast kompleks spichlerzy zbożowych i magazynów soli.

Po 1815 r. kompleks budynków dawnych stajni wojskowych przeznaczono na potrzeby królewsko-pruskiego Urzędu Dyrekcji Poczty w Bydgoszczy. Do końca lat 50. XIX w., na miejscu stajni i wozowni, u zbiegu ulic Jagiellońskiej i Pocztowej został wybudowany klasycystyczny budynek, który został siedzibą okręgowej dyrekcji Poczty oraz urzędów: pocztowego i telegraficznego. Posiadał on reprezentacyjny charakter oraz dwa skrzydła: korpus od strony ulicy Jagiellońskiej i mniejsze skrzydło boczne od ulicy Pocztowej. Budynek ten pozostał do 1896 r. wyłączną siedzibą bydgoskiej dyrekcji poczty^[1].

W latach 1883–1885 w południowo-wschodniej części ulicy powstał istniejący do dzisiaj budynek, przeznaczony dla urzędów: pocztowego i telegraficznego. Wykonano go w pruskim stylu narodowym, nawiązującym do neogotyku według projektu rządowego mistrza budowlanego Boettgera. W kolejnym etapie rozbudowy w latach 1896–1899 istniejący budynek na rogu z ul. Jagiellońską zastąpiono nowym gmachem pocztowym z narożnikową wieżą służącą do połączenia kabli telefonicznych. Istniejący dawnej przejazd od ul. Pocztowej na dziedziniec całego założenia, został w tym czasie zlikwidowany.

W końcu XIX wieku powstała również zabudowa zachodniej pierzei ulicy, zaś w latach 1910–1912 w miejscu dawnego spichlerza na rogu z ul. Jagiellońską powstała bogato zdobiona kamienica kupiecka według projektu arch. Heinricha Seelinga. W 1938 r. została ona rozbudowana wzdłuż ul. Pocztowej^[2].

Ulica w przekroju historycznym posiadała następujące nazwy^[3]:

• 1840–1920 – Löwenstraße
• 1920–1939 – Pocztowa
• 1939–1945 – Löwenstraße
• od 1945 – Pocztowa

Niemiecka nazwa ulicy nawiązuje do kupca i radcy Johanna Carla Löwego (zm. 1843), zaś nazwa polska do sąsiadującego z ulicą kompleksu pocztowego^[4].

Adres	Lata budowy	Styl architektoniczny	Uwagi	Zdjęcie
Pocztowa-Jagiellońska 6	1883–1899	neogotyk	Siedziba Cesarskiej Dyrekcji Poczty w Bydgoszczy oraz urzędów: pocztowego i telegraficznego. Budynek powstał dwu etapach według projektu Kleindfeldta i Neumanna. Obecnie mieści główny oddział Poczty Polskiej w Bydgoszczy[1]
Pocztowa-Jagiellońska 4	1910–1912	eklektyzm, neomanieryzm, neobarok	Kamienica zbudowana dla kupca Emila Werkmeistra według projektu arch. Heinricha Seelinga z Berlina[2]. W 1920 r. została zakupiona przez miasto i przeznaczona dla potrzeb Komunalnej Kasy Oszczędności. W 1938 r. budynek rozbudowano poprzez nadbudowanie skrzydła i oficyn według projektu Jana Kossowskiego[2]. Obecnie w budynku mieści się siedziba Banku Gdańskiego (Millenium).
Pocztowa 1	kon. XIX w.	neorenesans	Dawna kamienica czynszowa

• Stare Miasto w Bydgoszczy

• Jerzy Derenda (red.): Piękna stara Bydgoszcz. Tom I z serii: Bydgoszcz miasto na Kujawach. Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. Bydgoszcz 2006. ISBN 83-916178-0-7, 978-83-916178-0-9, 83-916178-5-8, 978-83-916178-5-4, 83-916178-1-5, 978-83-916178-1-6
• Janusz Umiński: Bydgoszcz. Przewodnik, Regionalny Oddział PTTK „Szlak Brdy” Bydgoszcz 1996
• Piotr Winter: Dawne bydgoskie budynki pocztowe i z pocztą związane. [w.] Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i regionu. zeszyt 2. Pracownia Dokumentacji i Popularyzacji Zabytków Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Bydgoszczy. 1997