Uniwersytet Harvarda – Wikipedia, wolna encyklopedia

Uniwersytet Harvarda

Universitas Harvardiana
Harvard University

Massachusetts Hall, najstarszy budynek na kampusie Harvarda, wzniesiony w 1720 roku
Dewiza	Veritas (Prawda)
Data założenia	1636
Patron	John Harvard
Państwo	Stany Zjednoczone
Stan	Massachusetts
Adres	Cambridge
Liczba pracowników • naukowych	2400[1]
Liczba studentów	21 000[1]
Prezes	Alan Garber(inne języki)[2]
Członkostwo	Ivy League
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych Uniwersytet Harvarda
Położenie na mapie Massachusetts Uniwersytet Harvarda
42°22′28″N 71°07′01″W/42,374444 -71,116944
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Uniwersytet Harvarda^[3] (ang. Harvard University) – prywatna uczelnia powstała 8 września 1636 jako Harvard College w Newtowne (wówczas w Kolonii Zatoki Massachusetts, obecnie Cambridge) koło Bostonu jako pierwszy uniwersytet na terenie kolonii brytyjskich w Ameryce Północnej.

Uczelnia zajmuje konsekwentnie^[a] pierwsze miejsce w Akademickim Rankingu Uniwersytetów Świata, opracowywanym przez Institute of Higher Education przy Uniwersytecie Jiao Tong w Szanghaju (tzw. Lista Szanghajska)^[4].

Harvard University jest też najbogatszą uczelnią świata – w 2015 jej majątek wynosił 37,6 mld USD^[1].

Nazwę uczelnia otrzymała od nazwiska duchownego purytańskiego, wielebnego Johna Harvarda, który był pierwszym darczyńcą uczelni, wówczas posiadającej status college’u. Harvard utrzymywał szkołę, od momentu jej powstania do swojej śmierci. W testamencie zapisał jej swoją bibliotekę i połowę majątku.

Imię Harvarda uczelnia przyjęła w dniu 13 marca 1639 roku. Pierwsze stypendia dla studentów tej uczelni ufundowała w 1643 Ann Radcliffe (1576–1661). Studenci wielokrotnie protestowali przeciwko złemu żywieniu, np. w 1766 doszło do „buntu maślanego”^[5], a w latach 1807–1808 do „buntu zepsutej kapusty”^[6].

Mianem uniwersytetu (zamiast funkcjonującej do tej pory nazwy college) posłużyła się po raz pierwszy Konstytucja Massachusetts z 1780 roku. Na początku XIX wieku szkołę zreformowano, głównie za sprawą George’a Ticknora.

Najważniejszym wydarzeniem w dziejach Harvardu w drugiej połowie XIX wieku były zmiany wprowadzone przez Charlesa Williama Eliota, prezydenta Uniwersytetu w latach 1869–1909. Zmusił on profesorów do prowadzenia badań. Doprowadził też do zmian w programie nauczania, łącząc teoretyczną wiedzę z praktyką.

Obecnie na uniwersytecie studiuje około 21 tys. osób.

Na uniwersytecie działa, założone w 1990, stowarzyszenie studentów polskich o nazwie „Polskie Towarzystwo na Harvardzie” (ang. Harvard Polish Society)^[7].

Harvard jest zarządzany przez dwa organy – President and Fellows of Harvard College, znany również jako Harvard Corporation oraz założony w 1960 Harvard Board of Overseers. President of Harvard University jest codziennym administratorem Harvardu – wyznaczony i odpowiedzialny przed Harvard Corporation.

Harvard składa się z dziewięciu wydziałów, poniżej według daty powstania:

• Harvard Faculty of Arts and Sciences oraz jego podwydział Harvard Division of Engineering and Applied Sciences, które razem obsługują:
  • Harvard College (1636)
  • Harvard Graduate School of Arts and Sciences (1872)
  • Harvard Division of Continuing Education, włączając Harvard Extension School (1909) oraz Harvard Summer School (1871)
• Faculty of Medicine, włączając Harvard Medical School (1782) oraz Harvard School of Dental Medicine (1867)
• Harvard Divinity School (1816)
• Harvard Law School (1817)^[8]
• Harvard Business School (1908)
• Graduate School of Design (1914)
• Graduate School of Education (1920)
• School of Public Health (1922)
• John F. Kennedy School of Government (1936).

W 1999 Radcliffe College został przemianowany na Radcliffe Institute for Advanced Study.

 Z tym tematem związana jest kategoria: Absolwenci Uniwersytetu Harvarda.

• John Ashbery, poeta
• Steve Ballmer, były dyrektor Microsoftu
• George W. Bush, prezydent USA w latach 2001–2009
• Amy Brenneman, aktorka
• Mary Whiton Calkins, psycholog
• Floyd Henry Allport, psycholog
• książę Aga Chan IV, imam aga chanów
• Eric Lenneberg, językoznawca
• Jeremy Lin, koszykarz
• Tom Morello, gitarzysta (m.in. Rage Against The Machine, Audioslave)
• Barack Obama, prezydent USA w latach 2009–2017
• Julius Robert Oppenheimer, fizyk (1922)
• Masako Owada, cesarzowa Japonii
• Agata Passent, dziennikarka
• Natalie Portman, aktorka
• Franklin Delano Roosevelt, prezydent USA w latach 1933–1945
• Theodore Roosevelt, prezydent USA w latach 1901–1909
• Maciej Sawicki, polski piłkarz, sekretarz generalny PZPN
• Harlan Smith, astronom
• Richard Stallman, założyciel projektu GNU
• Ryszard Szaro, polski futbolista amerykański
• Meg Taylor, papuaska polityczka, w latach 2014–2021 sekretarka generalna Forum Wysp Pacyfiku
• Isoroku Yamamoto, admirał (student specjalnego kursu języka angielskiego 1919–1921)^[9][10]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Wykładowcy Uniwersytetu Harvarda.

• Louis Agassiz – zoolog
• Chris Argyris – ekonomista
• John Kenneth Galbraith – ekonomista
• Roy Glauber – fizyk
• Asaph Hall – astronom
• Jeffrey Hamburger – historyk sztuki
• Henry James – pisarz
• William James – filozof, psycholog
• Rem Koolhaas – architekt
• Eric Lenneberg – językoznawca
• Czesław Miłosz – poeta
• Wiktor Weintraub – slawista
• Richard Wrangham – antropolog
• Radosław Sikorski – minister spraw zagranicznych, europoseł^[11]
• Jerzy Sołtan – architekt^[12]

• Bill Gates (studiów nie ukończył)
• Gabe Newell, założyciel Valve (nie ukończył)
• Mark Zuckerberg, główny twórca serwisu społecznościowego Facebook – rozpoczął studia, jednak je porzucił w 2004; w 2017 uczelnia przyznała mu stopień honorowy^[13][14]

• 
  Sanders Theatre
• 
  Austin Hall – jeden z budynów, w których mieści się Harvard Law School
• 
  Harvard Stadium
• 
  Widener Library – największa biblioteka Uniwersytetu Harvarda
• 
  Harvard Hall

• Eliot House
• Harvard Club of Poland
• Houghton Library

• The Harvard Crimson – gazeta studentów Harvard University (ang.)
• Artykuł o modernistycznych budynkach kampusu uniwersytetu