Valdis Dombrovskis – Wikipedia, wolna encyklopedia

Valdis Dombrovskis

Valdis Dombrovskis (2023)
Data i miejsce urodzenia	5 sierpnia 1971 Ryga
Premier Łotwy
Okres	od 12 marca 2009 do 22 stycznia 2014
Przynależność polityczna	Jedność
Poprzednik	Ivars Godmanis
Następca	Laimdota Straujuma
Minister finansów Łotwy
Okres	od 7 listopada 2002 do 9 marca 2004
Przynależność polityczna	Nowa Era
Poprzednik	Gundars Bērziņš
Następca	Oskars Spurdziņš
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Valdis Dombrovskis (ur. 5 sierpnia 1971 w Rydze) – łotewski polityk, fizyk, ekonomista, poseł na Sejmu Republiki Łotewskiej, deputowany do Parlamentu Europejskiego, minister finansów w latach 2002–2004, premier Łotwy od 2009 do 2014, wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej (od 2014).

W latach 1989–1996 studiował na wydziale matematyczno-fizycznym Uniwersytetu Łotwy w Rydze, gdzie ukończył kolejno studia licencjackie i magisterskie. W 1995 został absolwentem studiów ekonomicznych na wydziale inżynieryjno-ekonomicznym Ryskiego Uniwersytetu Technicznego. Uzyskał również dyplom ukończenia studiów w zakresie fizyki na Uniwersytecie Johannesa Gutenberga w Moguncji. W 1998 doktoryzował się na wydziale inżynierii elektrycznej Uniwersytetu Marylandu w College Park. W 2007 ukończył studia w dziedzinie ceł i administracji podatkowej na wydziale inżynieryjno-ekonomicznym Ryskiego Uniwersytetu Technicznego.

W latach 1991–1995 pracował jako laborant na wydziale matematyczno-fizycznym Uniwersytetu Łotwy: przez pierwsze dwa lata w instytucie fizyki ciała stałego, a przez kolejne dwa w zakładzie półprzewodników. Przez rok był laborantem w instytucie fizyki Uniwersytetu Johannesa Gutenberga w Moguncji. W 1997 powrócił do pracy w instytucie fizyki ciała stałego, a następnie pracował na wydziale inżynierii elektrycznej Uniwersytetu Marylandu w College Park. W 1998 rozpoczął pracę w zarządzie polityki pieniężnej Banku Łotwy, gdzie zajmował kolejno stanowiska specjalisty, starszego ekonomisty i głównego ekonomisty.

W 2002 brał udział w zakładaniu partii Nowa Era kierowanej przez byłego prezesa Banku Łotwy Einarsa Repšego. W tym samym roku został wybrany na posła na Sejm Republiki Łotewskiej z list zwycięskiej Nowej Ery, a następnie objął stanowisko ministra finansów w rządzie Einarsa Repšego. W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2004 uzyskał mandat eurodeputowanego. Przystąpił do frakcji Europejskiej Partii Ludowej-Europejskich Demokratów, zasiadał w Komisji Budżetowej^[1].

26 lutego 2009 desygnowany przez prezydenta Valdisa Zatlersa na stanowisko premiera Łotwy^[2]. 12 marca 2009 parlament Łotwy zatwierdził rząd Valdisa Dombrovskisa^[3]. Przez kilka miesięcy był też ministrem ds. dzieci, rodziny i integracji społecznej. W wyborach w 2010 i 2011 z ramienia Jedności odnawiał mandat poselski. 2 listopada 2010 otrzymał od prezydenta Valdisa Zatlersa misję sformowania nowego rządu^[4], który następnego dnia został zatwierdzony przez Sejm X kadencji^[5]. Do końca roku kierował w tym rządzie również resortem rozwoju regionalnego i samorządności. 25 października 2011 Sejm XI kadencji udzielił akceptacji trzeciemu gabinetowi dotychczasowego premiera^[6].

21 października 2013 doszło do katastrofy budowlanej w Rydze, w wyniku której śmierć poniosły 54 osoby. Sześć dni później Valdis Dombrovskis podał się do dymisji, uznając, że jego rząd przyjmuje na siebie polityczną odpowiedzialność^[7]. Urząd premiera sprawował do 22 stycznia 2014, kiedy to zakończył się proces formowania nowego gabinetu. 23 stycznia 2014 odnowił mandat poselski, wracając do pracy w parlamencie^[8].

W wyborach europejskich w 2014 uzyskał mandat posła do PE VIII kadencji, kandydując z 1. miejsca na liście Jedności. 10 września tego samego roku Jean-Claude Juncker ogłosił nominację Valdisa Dombrovskisa na wiceprzewodniczącego KE oraz komisarza ds. euro i dialogu społecznego (od 1 listopada 2014)^[9]. W 2016, po rezygnacji z członkostwa w KE złożonej przez Jonathana Hilla, powierzono mu również odpowiedzialność za stabilność finansową, usługi finansowe i unię rynków kapitałowych^[10].

W lutym 2019 został głównym kandydatem Nowej Jedności w wyborach europejskich w 2019^[11]. W głosowaniu z maja 2019 uzyskał mandat europosła, jednak zrezygnował z jego objęcia w związku z otrzymaniem nominacji na kolejną kadencję w KE^[12]. Dołączył do Komisji Europejskiej kierowanej przez Ursulę von der Leyen jako wiceprzewodniczący wykonawczy odpowiedzialny za gospodarkę, która służy ludziom^[13] (z kadencją od 1 grudnia 2019). W październiku 2020, po uprzednim zatwierdzeniu przez Europarlament^[14], powołany na komisarza ds. handlu (pozostał jednocześnie wiceprzewodniczącym wykonawczym KE). W czerwcu 2024 został po raz kolejny wybrany do Europarlamentu^[15], ponownie odmówił jednak jego objęcia^[16].

• Nagroda fundacji Friedrich-August-von-Hayek-Stiftung za działania na rzecz wyprowadzenia Łotwy z kryzysu gospodarczego (2011)^[17]
• Order Krzyża Ziemi Maryjnej I klasy (Estonia, 2012)^[18]
• Krzyż Wielki Orderu Białej Róży Finlandii (Finlandia, 2013)^[18]
• Wielki Oficer Orderu Trzech Gwiazd (Łotwa, 2014)^[18]
• Order Księcia Jarosława Mądrego II klasy (Ukraina, 2019)^[18]
• Order Księcia Jarosława Mądrego I klasy (Ukraina, 2021)^[19]

Żonaty z Āriją Dombrovską^[20]. Jego rodzina ma również polskie korzenie^[21].

• Ministru prezidents Valdis Dombrovskis. mk.gov.lv. [dostęp 2021-05-08]. (łot.).