Władysław Studziński – Wikipedia, wolna encyklopedia
Władysław Studziński jako podsekretarz stanu Prezydium Rady Ministrów w latach 20. | |
Data i miejsce urodzenia | 20 czerwca 1879 |
---|---|
Data śmierci | 13 czerwca 1963 |
Zawód, zajęcie | urzędnik |
Miejsce zamieszkania | |
Narodowość | polska |
Tytuł naukowy | |
Edukacja | |
Alma Mater | |
Stanowisko | |
Rodzice | Leon, Jadwiga |
Małżeństwo | Janina Basińska z domu Adamczyk |
Krewni i powinowaci | Wanda, Zygmunt, Tadeusz. Stanisława (rodzeństwo) |
Odznaczenia | |
Władysław Sylwester (Sylweriusz) Studziński h. Prus (ur. 20 czerwca 1879 w Sanoku, zm. 13 czerwca 1963) – polski doktor praw, urzędnik, podsekretarz stanu w Prezydium Rady Ministrów II Rzeczypospolitej, wiceminister.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Władysław Sylwester (wzgl. Sylweriusz[a][1][2]) Studziński-Prus[3] urodził się 20 czerwca 1879 w Sanoku[b][1][4][5], w rodzinie Leona Studzińskiego i Jadwigi z Gałeckich (zm. 1910[6])[7][8][9][2], córki Ludwika[10][1]. Jego rodzeństwem byli: Wanda Henryka (ur. ok. 1868), od 1890 zamężna z Wojciechem Teofilem Sas Pawlikowskim, późniejszym radcą sądu krajowego, synem adwokata Dionizego Pawlikowskiego[11], Stanisław (zm. 1871 w wieku przeszło 1 roku[12]), Zygmunt Ludwik (1873–1954)[10], prawnik, kontroler poczt w Krakowie[13][14][9][15][8][9], Tadeusz Leon (ur. 1881)[16][17], Stanisława Stefania (1883–1885)[18][19]. Po ojcu legitymował się herbem szlacheckim Prus[3] (rodzina matki była herbu Junosza)[2].
W Sanoku uczył się w szkole powszechnej[20]. Następnie kształcił się w miejscowym C. K. Gimnazjum, gdzie w 1897 ukończył chlubnie VIII klasę i zdał z odznaczeniem egzamin dojrzałości (w jego klasie byli m.in. Józef Bielawski, Bronisław Gaweł, Paweł Kindelski)[21][22][5][23]. Podczas nauki gimnazjalnej na przełomie 1893/1894 otrzymał stypendium z fundacji Zawadzkiego i pobierał je jeszcze w ostatniej klasie VIII[24][25]. Po odejściu ojca ze stanowiska starosty sanockiego w 1896 i wyprowadzce krewnych do Krakowa[26][27][9][28] w ostatnim roku nauki w sanockim gimnazjum pozostawał w mieście pod opieką dr. Aleksandra Iskrzyckiego[25]. Po maturze miał podjąć studia medycyny[5]. Uchwałą Rady Miejskiej w Sanoku z 1899 został uznany przynależnym do gminy Sanok[29]. Na przełomie XIX/XX w. był słuchaczem studiów prawa na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego[3]. Ukończył studia prawnicze uzyskując stopień naukowy doktora[2].
Od około 1902 był przydzielony do urzędu starostwa c. k. powiatu krakowskiego, gdzie początkowo pracował w randze praktykanta konceptowego[30][31][32], a następnie od około 1905 jako koncypient namiestnictwa[33][34]. Potem od około 1907 do co najmniej 1914 w randze komisarza powiatowego sprawował stanowisko kierownika biura Administracji Klinik Uniwersyteckich w Krakowie (przy Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego)[35][36][37][38][39][40][41][22][42][9]. W tym okresie pracował też przy reorganizacji administracji, był sekretarzem Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie[2]. Był inicjatorem i organizatorem zjazdu koleżeńskiego maturzystów sanockich z 1897, zorganizowanego 3 lipca 1912[42][43][44]. Do 1918 w randze sekretarza namiestnictwa extra statum pozostawał przydzielony do Administracji Klinik Uniwersyteckich w Krakowie[45].
Podczas I wojny światowej był kierownikiem referatu aprowizacyjno-rolniczego w Krakowie[2]. W tym okresie był członkiem Książęco-Biskupiego Komitetu Pomocy dla Dotkniętych Klęską Wojny[2].
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do służby centralnej II Rzeczypospolitej. Od kwietnia 1919 był zatrudniony w Ministerstwie Aprowizacji w Krakowie[2]. Potem był starszym radcą ministerialnym, od października 1919 naczelnikiem wydziału, szefem sekcji[2]. W 1920 pełnił funkcję sekretarza Rady Obrony Państwa[2]. Później pełnił funkcje podsekretarza stanu w Prezydium Rady Ministrów: pierwszym rządzie Wincentego Witosa (1920–1921)[46], w rządzie Juliana Nowaka (1922)[47], drugim rządzie Władysława Grabskiego (1923–1925), rządzie Aleksandra Skrzyńskiego (1925–1926)[48]. W 1922 był dyrektorem departamentu w Prezydium Rady Ministrów[49][50]. 15 lipca 1923 uczestniczył w Sanoku w uroczystości poświęcenia sztandaru miejscowego 2 Pułku Strzelców Podhalańskich[51][52]. Wraz z nuncjuszem apostolskim w Polsce abpem Lorenzo Laurim pracował nad uzgodnieniem stanowisk[53] i dokonał opracowania dokumentu konkordatu zawartego między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską[54]. W pracach nad jego przyjęciem był referentem w 1924 w Komitecie Politycznym Rady Ministrów i w 1925 przy ratyfikacji przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej[55][56]. W 1924 pełnił stanowisko wiceministra[57]. Z dniem 1 stycznie 1927 przeszedł w stan spoczynku[2].
Jako emerytowany wiceminister zamieszkiwał w willi nazwanej „Sanoczanka”, położonej przy ulicy Mikołaja Kopernika 7 w Zalesiu Dolnym[20][2][58][59]. Podczas II wojny światowej 6 czerwca 1940 w warszawskiej parafii poślubił Janinę Basińską (córka pracującego niegdyś w Sanoku inż. Władysława Adamczyka, a od 1900 zamężną ze Stanisławem Basińskim, profesorem sanockiego gimnazjum od 1893, zmarłym w 1934)[1]. Zmarł 13 czerwca 1963[60].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (7 lipca 1925)[61][2]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (29 grudnia 1921)[62][63][2]
- Krzyż Wielki Orderu Świętego Sylwestra (Watykan, przed 1939)[2]
- Krzyż Wielki Orderu Świętego Sawy (Królestwo Jugosławii, przed 1939)[2]
- Wielki Oficer Order Leopolda (Królestwo Belgii, przed 1939)[2]
- Wielki Oficer Orderu Gwiazdy Rumunii (Królestwo Rumunii, przed 1939)[2]
- Wielki Oficer Orderu Gwiazdy Włoch (Królestwo Włoch, przed 1939)[2]
- Wielki Oficer Krzyża Zasługi (Republika Austriacka, przed 1939)[2][64]
- Komandor Orderu Legii Honorowej (III Republika Francuska, przed 1939)[2]
- Oficer Orderu Legii Honorowej (III Republika Francuska, przed 1939)[2]
- Krzyż Kawalerski Orderu Franciszka Józefa (Austro-Węgry, 1916)[65]
- Złoty Krzyż Zasługi Cywilnej (Austro-Węgry, ok. 1903)[31][45]
- Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych (Austro-Węgry, przed 1918)[45]
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ W ewidencji urzędników Austro-Węgier był określany w języku niemieckim jako „Ladislaus von Prus Studziński”.
- ↑ Datę urodzenia podał także sam Władysław Studziński w dokumentacji dotyczącej swojej nauki w gimnazjum w Sanoku, zob. Inwentarz Archiwum Historycznego Muzeum Historycznego w Sanoku. Nr teczki 722: Dokumenty po dr. Władysławie Studzińskim – absolwencie gimnazjum w Sanoku – 1897 r. Dokumenty i fotografie dotyczące zjazdów absolwentów w 1912, 1922 i 1938 r. Ponadto data 20 czerwca 1879 została podana w publikacji pt. Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Księga chrztów 1870–1882. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 126 (poz. 118).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Stanisław Łoza (red.). Warszawa: Drukarnia Wydawnicza, 1939, s. 296.
- ↑ a b c Spis słuchaczów w półroczu letnim roku jubileuszowego 1900. W: Almanach Jubileuszowy Uniwersytetu Jagiellońskiego z Kalendarzem na lata 1900 i 1901. Kraków: Spółka Wydawnicza Polska, 1900, s. 88.
- ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1891/1892 (zespół 7, sygn. 13). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 158.
- ↑ a b c XVI. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1897. Sanok: Fundusz Naukowy, 1897, s. 27.
- ↑ Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Jadwiga Studzińska. rakowice.eu. [dostęp 2017-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].
- ↑ Zmarli. „Nowa Reforma”. Nr 567, s. 2, 13 grudnia 1910.
- ↑ a b Podziękowanie. „Nowa Reforma”. Nr 580, s. 3, 20 grudnia 1910.
- ↑ a b c d e Kronika. Zmarli. „Nowa Reforma”. Nr 503, s. 3, 8 listopada 1914.
- ↑ a b Księga chrztów 1870–1882. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 53 (poz. 128).
- ↑ Księga małżeństw 1888–1905 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 35 (poz. 48).
- ↑ Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 251 (poz. 124).
- ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 456 (poz. 48).
- ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1887/1888 (zespół 7, sygn. 6). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 251.
- ↑ Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Zygmunt Studziński. rakowice.eu. [dostęp 2017-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].
- ↑ Księga chrztów 1870–1882. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 150 (poz. 89).
- ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1894/1895 (zespół 7, sygn. 18). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 170.
- ↑ Księga chrztów 1882–1892. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 38 (poz. 195).
- ↑ Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 104 (poz. 103).
- ↑ a b Inwentarz Archiwum Historycznego Muzeum Historycznego w Sanoku. Nr teczki 722: Dokumenty po dr. Władysławie Studzińskim – absolwencie gimnazjum w Sanoku – 1897 r. Dokumenty i fotografie dotyczące zjazdów absolwentów w 1912, 1922 i 1938 r. List Władysława Studzińskiego do Gimnazjum w Sanoku z 22 kwietnia 1938.
- ↑ XVI. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1897. Sanok: Fundusz Naukowy, 1897, s. 27, 37.
- ↑ a b Kronika. Zjazd koleżeński maturzystów z 1897 roku. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 26, s. 3, 30 czerwca 1912.
- ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2016-04-01].
- ↑ Kronika. Stypendya. „Gazeta Lwowska”. Nr 4, s. 4, 6 stycznia 1894.
- ↑ a b CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1896/1897 (zespół 7, sygn. 22). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 456.
- ↑ Kronika. Wiadomości osobiste. „Gazeta Sanocka”. Nr 67, s. 3, 12 lipca 1896.
- ↑ Kronika. „Kurjer Lwowski”. Nr 264, s. 4, 22 września 1896.
- ↑ Kronika. Wiadomości osobiste. „Gazeta Sanocka”. Nr 77, s. 3, 20 września 1896.
- ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 459 (poz. 88).
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1903. Lwów: 1903, s. 28.
- ↑ a b Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1904. Lwów: 1904, s. 3, 28.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1905. Lwów: 1905, s. 28.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1906. Lwów: 1906, s. 2, 34.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1907. Lwów: 1907, s. 2, 34.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów: 1908, s. 2, 34.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1909. Lwów: 1909, s. 32.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910. Lwów: 1910, s. 518.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: 1911, s. 537.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912, s. 534.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 72, 590.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 592.
- ↑ a b Zjazd koleżeński maturzystów sanockich z roku 1897. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 27, s. 2, 7 lipca 1912.
- ↑ Kronika. Zjazd koleżeński maturzystów z przed 15 lat. „Nowa Reforma”. Nr 311, s. 2, 11 lipca 1912.
- ↑ W imię koleżeństwa. „Nowości Illustrowane”. Nr 30, s. 9–10, 27 lipca 1912.
- ↑ a b c Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 997.
- ↑ Przygotowanie do decydującej bitwy. newsgroups.derkeiler.com. [dostęp 2014-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-04)].
- ↑ Marek Jabłonowski, Włodzimierz Janowski: O niepodległą i granicę. Protokoły Komitetu Politycznego Rady Ministrów 1921-1926. Warszawa – Pułtusk: 2004, s. 101.
- ↑ Almanach. Polska Towarzyska. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze Editions Woreyd, 1926, s. 24.
- ↑ Przegląd polityczny. „Słowo Polskie”. Nr 175, s. 2, 6 sierpnia 1922.
- ↑ Czesław Mazurczak: Harcerstwo Sanockie 1910–1949. Kraków: Harcerska Oficyna Wydawnicza, 1990, s. 70.
- ↑ Uroczystość w Sanoku. „Kurier Warszawski”. Nr 196, s. 1, 17 lipca 1923.
- ↑ Uroczystość w Sanoku. „Ziemia Przemyska”. Nr 13, s. 2, 28 lipca 1923.
- ↑ Czasy najnowsze 1914–1978. W: Marian Banaszak: Historia Kościoła Katolickiego – tom 4. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Wyszyńskiego, 1992, s. 17.
- ↑ Stanisław Wilk: Episkopat Kościoła katolickiego w Polsce w latach 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie, 1992, s. 61.
- ↑ Sprawozdanie stenograficzne z 187 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia 24 marca 1925 r. ; łamy 34-35. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 2023-05-31].
- ↑ Ratyfikacja Konkordatu – III i IV 1925. racjonalista.pl. [dostęp 2014-09-28].
- ↑ Przyjazd ks. Arcybiskupa Cieplaka. „Orędownik Wrzesiński”. Nr 46, s. 1, 15 kwietnia 1924.
- ↑ Mira Walczykowska. Czy wiesz, że w Zalesiu Dolnym w 1939 roku było ok. 30 abonamentów telefonicznych?. „Zalesie Dolne”. Nr 7, s. 15, 2012.
- ↑ Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 147.
- ↑ Informacja O Zmarłych. nekrologi-baza.pl. [dostęp 2014-09-28].
- ↑ M.P. z 1925 r. nr 154, poz. 690 „za zasługi, położone około zawarcia konkordatu ze Stolicą Apostolską”.
- ↑ M.P. z 1921 r. nr 298, poz. 353 „w uznaniu zasług, położonych dla Rzeczypospolitej Polskiej na polu ulepszenia organizacji władz państwowych”.
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 21.
- ↑ Określono dosł. jako Krzyż Zasługi.
- ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 232.