Zawrat Kasprowy – Wikipedia, wolna encyklopedia

Zobacz multimedia związane z tematem: Zawrat Kasprowy

Zawrat Kasprowy lub Jaworzyńskie Turnie – fragment północno-zachodniej grani Kopy Magury w polskich Tatrach Zachodnich^[1].

Wielka encyklopedia tatrzańska używa nazwy Jaworzyńskie Turnie, zaś nazwy Zawrat Kasprowy tylko do określenia części stoków: pionowego muru skalnego nad Doliną Kasprową^[2]. Według Władysława Cywińskiego obydwie nazwy są ludowego pochodzenia, na różnych mapach używane są zamiennie i oznaczają to samo: fragment grani. W praktyce przez taterników, ratowników i turystów dużo częściej używana jest nazwa Zawrat Kasprowy^[1].

Zawrat Kasprowy oddziela Jaworzynkę od Doliny Kasprowej, a dokładniej jej odnogi – Starych Szałasisk. Obejmuje odcinek grani od Jaworzyńskiej Przełęczy (1605 m) po Rówienki (1491 m)^[2][1]. Jego najwyższy wierzchołek to Jaworzyńska Czuba (ok. 1625 m). Ma długość około 800 m. Zbudowany jest całkowicie ze skał wapiennych. Mniej więcej w środku długości znajduje się szerokie i płytkie wcięcie zwane Szerokim Siodłem (ok. 1575 m). Do doliny Jaworzynki opada spod niego żleb Szerokie. Stok opadający do Jaworzynki jest stromy (średnie nachylenie ok. 45%), ale całkowicie porośnięty lasem. Natomiast do Starych Szałasisk grań opada murem skalnym^[1]. Z rzadkich roślin stwierdzono występowanie goryczuszki lodnikowej – bardzo rzadkiej rośliny, w Polsce występującej tylko w Tatrach i to w nielicznych tylko miejscach (ok. 10 w całych polskich Tatrach)^[3].

W zboczach opadających do Jaworzynki znajdują się liczne jaskinie: Jaskinia Magurska, Dziura pod Jaskinią Magurską, Schron nad Przełączką, Schronisko Jasne w Czubie Jaworzyńskiej, Jaskinia w Czubie Jaworzyńskiej, Jaskinia Partyzancka I, Jaskinia Partyzancka II, a także kilkanaście małych jaskiń, z których cztery stanowią od wielu lat gawry niedźwiedzi. Są to: Dziura z Gawrą, Gawra pod Granią, Siwa Nyża i Gawra nad Jaworzynką^[4].

Opadający do Starych Szałasisk mur skalny ma wysokość 35–110 m, jest jednolity i nie ma w nim żadnych „słabych punktów”. Ściany są pionowe, miejscami występują nawet przewieszki. Poprowadzono tutaj około 30 dróg wspinaczkowych o dużych trudnościach, większość w stopniu VI–VII skali trudności dróg skalnych, ale jedna ma stopień VIII. Opisuje je szczegółowo Władysław Cywiński w szczegółowym przewodniku Tatry (tom 13). Wspinaczka tutaj jest jednak przez Tatrzański Park Narodowy zabroniona^[1].