Zdzisław Maklakiewicz – Wikipedia, wolna encyklopedia

Zdzisław Maklakiewicz

Data i miejsce urodzenia	9 lipca 1927 Warszawa
Data i miejsce śmierci	9 października 1977 Warszawa
Zawód	aktor
Lata aktywności	1950–1977
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Zdzisław Maklakiewicz (ur. 9 lipca 1927 w Warszawie, zm. 9 października 1977 tamże) – polski aktor teatralny i filmowy, powstaniec warszawski.

Syn ekonomisty Ładysława Maklakiewicza^[1] (1901–1975) i Czesławy z domu Normark (1904–1981); bratanek kompozytorów Jana, Franciszka i Tadeusza^[2].

Podczas II wojny światowej służył w Armii Krajowej. Brał udział w powstaniu warszawskim (ps. „Hanzen”), walcząc w Śródmieściu jako strzelec w „kompanii motorowej Iskra” batalionu „Kiliński”^[1]. Po kapitulacji powstańczej Warszawy przewieziony do niemieckiego obozu jenieckiego (Stalag XVIII C (317) Markt Pongau, nr jeniecki: 105022)^[3], skąd powrócił do Polski we wrześniu 1945 roku.

W 1947 roku podjął studia aktorskie w Krakowie, potem w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie – dyplom uzyskał w 1950 roku. Próbował studiować reżyserię, lecz nie skończył studiów. Był aktorem Teatru Syrena, Teatru Polskiego im. Arnolda Szyfmana, Teatru Ludowego w Warszawie. Występował w Teatrze Ludowym w Nowej Hucie. Od 1958 do 1962 roku był aktorem w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku. W latach 1962–1964 grał w Teatrze Kameralnym i Teatrze Polskim we Wrocławiu. W latach 1967–1969 występował w Teatrze Starym im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, w latach siedemdziesiątych – w Teatrze Narodowym i Teatrze Rozmaitości w Warszawie^[4]. W wielu filmach (m.in. Andrzeja Kondratiuka) grywał razem z Janem Himilsbachem, którego był przyjacielem.

Pierwszą żoną aktora była Renata Firek (1931–1991)^[5], z którą miał córkę Martę Maklakiewicz^[6]. Z drugą żoną Wiesławą Kosmalską (ur. 1935)^[7], miał córkę Agatę^[8].

Zdzisław Maklakiewicz był uzależniony od alkoholu^[9]. Na początku października 1977 roku świętował ze znajomymi przyznanie Złotej Kamery filmowi pod tytułem Przepraszam, czy tu biją? w reżyserii Marka Piwowskiego, po czym udał się na spacer, usiadł na ławce i zasnął. Obudziły go prostytutki, które chciały wejść do Kamieniołomów, lokalu znajdującego się w podziemiach Hotelu Europejskiego, i poprosiły o to, żeby on je tam wprowadził. Aktor postanowił im pomóc. Przy wejściu wywiązała się szarpanina z ochroniarzami, pojawili się funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej. Zdzisław Maklakiewicz leżał nieprzytomny przy ulicy Krakowskie Przedmieście, czym nikt się nie przejmował, biorąc go za pijanego. Kilka dni później aktor zmarł^[10]. Pochowano go na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 3-3-29/30/31)^[11].

Postanowieniem prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego z 17 lipca 2009 roku, 32 lata po śmierci, został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność na rzecz środowisk kombatanckich, za osiągnięcia w pracy społecznej^[12][13].

• 1974: Jak to się robi

• Ludzie kina – Zdzisław Maklakiewicz – reżyseria: Łukasz Kos, Jacek Papis, scenariusz: Jacek Papis, Łukasz Kos

• W styczniu 2013 roku nazwę rondo Zdzisława Maklakiewicza nadano skrzyżowaniu ulic w warszawskim Śródmieściu, położonemu po wschodniej stronie alei Jana Pawła II pomiędzy rondem Zgrupowania AK „Radosław” a ulicą Ludwika Rydygiera^[15].
• 3 lutego 2015 roku nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka ukazała się książka poświęcona Maklakiewiczowi autorstwa córki aktora, Marty Maklakiewicz – Maklak. Oczami córki.
• 19 listopada 2015 roku w Warszawie uroczyście odsłonięto mural „Kadry z filmów z Himilsbachem i Maklakiewiczem”. Mural wykonano na ścianie wiaduktu pod al. Jana Pawła II w Warszawie, pomiędzy rondem Jana Himilsbacha i rondem Zdzisława Maklakiewicza. Mural w formie taśmy filmowej o wymiarach około 60 × 5 m, oprócz 7 foto-realistycznie oddanych kadrów z filmów, zawiera biogramy Zdzisława Maklakiewicza i Jana Himilsbacha. Pomysłodawczynią i autorką projektu muralu jest architekt krajobrazu Katarzyna Łowicka^[16].
• W Konstancinie-Jeziornie (pod Warszawą) organizowany jest Festiwal filmowy „Świat Maklaka i jego przyjaciół” poświęcony popularyzacji dokonań artystycznych Zdzisława Maklakiewicza oraz jego przyjaciół, kultowych aktorów, reżyserów… ikon polskiego filmu^[17]. Organizatorem festiwalu jest Konstanciński Dom Kultury.

• Wojciech Otto: Zdzisław Maklakiewicz. Ludzie polskiego kina, Biblioteka Więzi, 2008 ISBN 978-83-60356-60-9.

• Zdzisław Maklakiewicz w bazie filmpolski.pl
• Zdzisław Maklakiewicz, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .
• Zdzisław Maklakiewicz w bazie IMDb (ang.)
• Zdzisław Maklakiewicz w bazie Filmweb
• Zdzisław Maklakiewicz na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”