İsmail Haniye - Vikipedi

İsmail Haniye
2020'de Haniye
4. Filistin Başbakanı
Görev süresi
29 Mart 2006 - 2 Haziran 2014
Başkan Mahmud Abbas
Yerine geldiği Ahmed Kurey
Yerine gelen Rami Hamdallah
Hamas Siyasi Büro Başkanı
Görev süresi
6 Mayıs 2017 - 31 Temmuz 2024
Başkan Yardımcısı Salih el Aruri
Yerine geldiği Halid Meşal
Yerine gelen Yahya Sinvar
Gazze Şeridi'ndeki Hamas Şefi
Görev süresi
2 Haziran 2014 - 13 Şubat 2017
Yerine gelen Yahya Sinvar
Kişisel bilgiler
Doğum 1962/1963
Gazze Şeridi, Filistin
Ölüm 31 Temmuz 2024 (61-62 yaşında)
Tahran, İran
Ölüm nedeni Suikast
Milliyeti Filistinli
Partisi Hamas
Çocuk(lar) 13
Bitirdiği okul Gazze İslam Üniversitesi
Dini Sünni İslam

İsmail Haniye (1962/1963 - 31 Temmuz 2024), Filistinli siyasetçi, Filistin Ulusal Yönetimi'nin eski başbakanı. Hamas'ın görev başındayken öldürülen eski Siyasi Büro Başkanı.[1]

Yaşamı

[değiştir | kaynağı değiştir]

1963'te Gazze Şeridi'ndeki Elşati mülteci kampında dünyaya geldi.[2] Ailesi 1948 Arap-İsrail Savaşı sırasında Aşkelon şehrinden kaçarak mülteci durumuna düşmüştü. 1987'de Gazze İslam Üniversitesi'nden mezun oldu.[3] 1989'da I. İntifada'ya katıldığı ve Hamas üyesi olduğu gerekçesiyle tutuklandı. 1992'de serbest bırakıldıktan sonra, İsrail tarafından diğer İslami Cihad ve Hamas üyesi 415 kişilik grubun arasına katılıp, Güney Lübnan'a sürüldü.[4] Ertesi yıl Gazze'ye geri döndü.[5]

Siyasi kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

1999'dan 2004'e kadar, Hamas genel sekreteri Şeyh Ahmet Yasin'in özel kalem müdürlüğünü yaptı. Aralık 2005'te yapılan ve 25 Ocak 2006'da tekrarlanan Filistin Yasama Konseyi seçimlerinde Hamas lideri Halid Meşal'in Şam'da sürgünde bulunmasından dolayı listenin en başında yer aldı. Hamas'ın 132 sandalyeden 74'ünü aldığı seçimler sonucunda Haniye, 16 Şubat 2006'da Hamas'ın başbakan adayı olarak açıklandı. 19 Şubat'ta, ABD ve İsrail'in karşı çıkmalarına rağmen Filistin başkanı Mahmud Abbas tarafından başbakanlığa atandı. Ekim 2006'da Gazze'de El Fetih ile Hamas üyelerinin çarpışmaları sırasında konvoyuna düzenlenen saldırıdan kurtuldu. Mayıs 2007'de İsrail'in evine karşı düzenlediği füze saldırısını atlattı.

Haziran 2007'de Gazze Şeridi'ndeki Hamas ile El Fetih arasındaki çatışmaların zirveye çıkması üzerine, Filistin devlet başkanı Mahmud Abbas tarafından görevinden alındı.

Özel hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Haniyeh, Kasım Süleymani'nin cenaze töreninde Hamaney'in arkasında namaz kılarken.

Haniyeh evli ve 13 çocuğa sahiptir. 2009'da aile, Kuzey Gazze Şeridi'nde bulunan El-Şati mülteci kampında yaşamaktaydı. Haniyeh'in kardeşleri Kholidia, Laila ve Sabah, İsrail vatandaşıdır ve güney İsrail'deki Tel as-Sabi'de yaşamaktadır. Kholidia ilk olarak Tel as-Sabi'ye taşındı, ardından iki kız kardeşi de geldi. Kholidia'nın kocası, "Burada yaşamımız normal ve böyle devam etmesini istiyoruz" dedi. İddia edenlere göre İsrail vatandaşlıklarını korumak amacıyla Tel as-Sabi'de kalmaktadırlar. Üç kız kardeşin çocuklarından bazıları İsrail Savunma Kuvvetleri'nde (IDF) görev yapmıştır.[6]

2012'de İsrail yetkilileri, Haniyeh'in kız kardeşi Suhila Abd el-Salam Ahmed Haniyeh ve kritik bir kalp tedavisi gerektiren eşi için Gazze'deki hastanelerde tedavi edilemeyen acil bir tedavi talebini kabul etti. Başarılı bir tedavinin ardından ikili, İsrail'in Petah Tikva'daki Rabin Tıp Merkezi'nde tedavi gördükten sonra Gazze'ye döndü. Haniyeh'in torunu Kasım 2013'te bir İsrail hastanesinde tedavi gördü ve kayınvalidesi Haziran 2014'te bir İsrail hastanesinde tedavi gördü. 2014 İsrail-Gazze Savaşı'nın ardından, Haniyeh'in kızı, rutin bir işlem sırasında komplikasyonlar yaşadıktan sonra acil tedavi için Tel Aviv'deki bir İsrail hastanesinde bir hafta geçirdi.[7][8]

Eylül 2016'da Haniyeh, eşi ve iki oğluyla birlikte, Hac ibadeti için Gazze'den ayrıldı. Bu seyahat, bir kampanya başlangıcı olarak yorumlanmış ve Haniyeh'in Halid Meşal'in yerine geçeceği yönündeki raporları güçlendirmiştir. Ayrıca 2020'de İran'ın Tahran şehrinde, Kasım Süleymani'nin cenazesine katılmıştır.[9][10][11] Haniyeh Katar'da yaşamaktaydı.[12][13]

Ölümü

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: İsmail Haniye Suikastı

Haniye, İran'da seçimleri kazanan Mesud Pezeşkiyan'ın göreve başlama törenine katılmak üzere Tahran'a geldi ve törende bulundu. Törenden sonra Tahran'ın kuzeyinde bulunan Devrim Muhafızları'na ait askeri lojmana gitti. 31 Temmuz 2024'ün ilk saatlerinde lojmana İsrail Ordusu tarafından yapılan saldırı sonucu öldürüldü.[14][15]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Hamas'ın yeni lideri İsmail Heniyye oldu". 26 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2020. 
  2. ^ "İsmail Haniye". 11 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020. 
  3. ^ "İsmail Haniye". 31 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020. 
  4. ^ https://www.superhaber.tv/hamas-lideri-haniye-yeni-intifada-cagrisi-yapti-ismail-haniye-kimdir-video-haber-83595 [yalın URL]
  5. ^ "Hamas'ın yeni siyasi lideri İsmail Haniye". 15 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020. 
  6. ^ "Hamas leader's three sisters live secretly in Israel as full citizens". The Telegraph. 2 Haziran 2006. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2023. 
  7. ^ Williams, Dan (19 Ekim 2014). "Hamas leader's daughter received medical treatment in Israel: sources". Reuters. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2023. 
  8. ^ "Hamas PM's brother-in-law treated in Israeli hospital". Al Arabiya. 8 Ağustos 2012. 15 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2023. 
  9. ^ "Hamas leader Haniyeh attends Soleimani's funeral in Iran". Arab News (İngilizce). 6 Ocak 2020. 24 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2021. 
  10. ^ "Hamas leader attends Soleimani's funeral in Iran". Al Arabiya English (İngilizce). 6 Ocak 2020. 24 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2021. 
  11. ^ "The arcane pathway to Hamas's top post, and who might win it". The Times of Israel. 21 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2016. 
  12. ^ Alshawabkeh, Lina (17 Ekim 2023). "Hamas: Who are the group's most prominent leaders?". BBC. 19 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2023. 
  13. ^ Dyer, Evan (18 Ekim 2023). "How tiny Qatar hosts the leaders of Hamas without consequences". CBC News. 19 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2023. 
  14. ^ "Hamas political chief Ismail Haniyeh assassinated in Iran" (İngilizce). Al Jazeera. 31 Temmuz 2024. 31 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2024. 
  15. ^ "Hamas lideri Haniye alçak suikastla şehit edildi". trthaber.com. 31 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2024. 
Wikimedia Commons'ta İsmail Haniye ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Siyasi görevi
Önce gelen
Ahmed Kurey 		Filistin Ulusal Yönetimi Başbakanı
2006-2014 		Sonra gelen
Rami Hamdallah
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İsmail_Haniye&oldid=34222693" sayfasından alınmıştır