Şantung - Vikipedi

Şantung
山东
Ülke Çin
BaşkentJinan
Yüzölçümü
 • Toplam157.100 km²
Nüfus
 (2013)
 • Toplam97.333,900
 • Yoğunluk660/km²
Resmî site
SD.gov.cn

Şantung[1][2][3] veya Shandong (Çince (basitleştirilmiş): 山东; Çince (geleneksel): 山東; pinyin: Shāndōng; Wade–Giles: Shan-tung), Çin'in doğu sahilinde bir eyalettir.

Shandong 92 milyonu bulan nüfusuyla Çin'in Henan eyaletinden sonra en kalabalık ikinci eyaletidir. Konfüçyus'un memleketi Qufu bu eyalette bulunmaktadır.

Sözkökü ve tarihi adlandırma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Shandong Çince dağın doğusu anlamına gelmektedir. Bu ismi Taihang dağlarının (太行山) doğu yamaçlarında yer alması nedeniyle almıştır. II.Köktürk Kağanlığı devrinden kalan Bilge Kağan Yazıtı'nın kuzey yüzünde Bilge Kağan'ın bölgeyi ele geçirdiğinden bahsederken "Şantung ovasına kadar sefer ettim" (𐱁𐰦𐰆𐰭 𐰖𐰕𐰃𐰴𐰀 𐱅𐰏𐰃 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢 ŞaNTUÑ: YaZIKA: TeGİ: SÜLeDiM) denilmektedir.

25 Temmuz 1668 yılında gerçekleşen 8,5 magnitüd ölçeğindeki deprem, Şantung'da ve komşu eyaletlerde çok geniş bir alanda büyük çapta hasara neden oldu ve 43.000 ila 50.000 kişi öldü.[4] Doğu Çin'de kaydedilen en şiddetli ve en büyük depremdir ve karada meydana gelen en büyük depremlerden biridir.[5]

Kutsal Tai Dağı
Bir tepeden Rongcheng manzarası

Şantung, Kuzey Çin Ovası'nın doğu ucunda ve Sarı Irmak'ın alt kesimlerindedir ve denize doğru Şantung Yarımadası olarak uzanır. Şantung kuzeyde Bohai Denizi, kuzeybatıda Hebei, batıda Henan, güneyde Jiangsu ve kuzeydoğu, doğu ve güneydoğuda Sarıdeniz ile sınır komşusudur. Henan ve Jiangsu arasında Anhui ile kısa bir sınırı paylaşır.

İdari yapılanma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Shandong il düzeyinde 16 idari merkeze ayrılmıştır. Bunlar:

Shandong Eyaleti'nin İdari Bölümleri
Bölüm kodu[6] İsim Çince
Pinyin
Alan
(km2)
Nüfus
(2020 Nüfus
Sayımı)[7]
Merkez İlçe düzeyi bölümler[8]
Semtler İlçe düzeyi şehirler İlçeler
370000 Shandong Eyaleti 山东省
Shāndōng Shěng
157.901,06 101.527.453 Jinan Şehri 58 26 52
Eyalet altı şehirler
370100 Jinan Şehri 济南市
Jǐnán Shì
10.244,45 9.202.432 Lixia Semti 10 2
370200 Qingdao Şehri 青岛市
Qīngdǎo Shì
11.282,00 10.071.722 Shinan Semti 7 3
İl düzeyi şehirler
370300 Zibo Şehri 淄博市
Zībó Shì
5.964,92 4.704.138 Zhangdian Semti 5 3
370400 Zaozhuang Şehri 枣庄市
Zǎozhuāng Shì
4.563,53 3.855.601 Xuecheng Semti 5 1
370500 Dongying Şehri 东营市
Dōngyíng Shì
8.243,26 2.193.518 Dongying Semti 3 2
370600 Yantai Şehri 烟台市
Yāntái Shì
13.851,50 7.102.116 Laishan Semti 5 6
370700 Weifang Şehri 潍坊市
Wéifāng Shì
16.143,14 9.386.705 Kuiwen Semti 4 6 2
370800 Jining Şehri 济宁市
Jǐníng Shì
11.186,98 8.357.897 Rencheng Semti 2 2 7
370900 Tai'an Şehri 泰安市
Tài'ān Shì
7,761.41 5,472,217 Taishan Semti 2 2 2
371000 Weihai Şehri 威海市
Wēihǎi Shì
5.796,98 2.906.548 Huancui Semti 2 2
371100 Rizhao Şehri 日照市
Rìzhào Shì
5.358,57 2.968.365 Donggang Semti 2 2
371300 Linyi Şehri 临沂市
Línyí Shì
17.191,21 11.018.365 Lanshan Semti 3 9
371400 Dezhou Şehri 德州市
Dézhōu Shì
10.357,67 5.611.194 Decheng Semti 2 2 7
371500 Liaocheng Şehri 聊城市
Liáochéng Shì
8.628,01 5.592.128 Dongchangfu Semti 2 1 5
371600 Binzhou Şehri 滨州市
Bīnzhōu Shì
9.172,19 3.928.568 Bincheng Semti 2 1 4
371700 Heze Şehri 菏泽市
Hézé Shì
12.155,23 8.795.939 Mudan Semti 2 7

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Şantung ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

  1. ^ Doğan Avcıoğlu, Türklerin tarihi, s. 424.
  2. ^ Türk Tarih Kurumu, Uluğ İğdemir, Türk Tarih Kurumu yayınları, 1969, s. 62.
  3. ^ Barış Adıbelli, Osmanlıdan Günümüze Türk-Çin İlişkileri, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, 2007, s. 149.
  4. ^ "25 July 1668 Tancheng (Shandong)" (İngilizce). Global Historical Earthquake Archive. 23 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2021. 
  5. ^ "CHINA: SHANDONG PROVINCE". NGDC (İngilizce). 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2020. 
  6. ^ "中华人民共和国县以上行政区划代码". 中华人民共和国民政部. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2020. 
  7. ^ "山东省第七次全国人口普查公报(第二号)". 山东省统计局. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ 中华人民共和国民政部 (Ağustos 2014). 《中国民政统计年鉴2014》. 中国统计出版社. ISBN 978-7-5037-7130-9.