French
DeutschAğdam (rayon) - Vikipedi
 | |
 Rayonun Azerbaycan'daki konumu | |
| Merkez | Ağdam |
|---|---|
| Başkan | Vagif Hasanov |
| Alan | 1.154 (km2) |
| Nüfus | 197.700 |
| Nüfus yoğunluğu | 150 (kişi/km2) |
| Plaka kodu | 02 |
| Telefon kodu | 192 |
| Posta kodu | AZ 0200 |
| Web sitesi | agdam-ih.gov.az/index.html |
Ağdam Rayonu veya Akdam[1] (Azerice: Ağdam rayonu), Azerbaycan'da rayon. İdari merkezi Ağdam şehridir. 1993 yılında Ermenistan Silahlı Kuvvetleri'nin desteğindeki[2] Ermeni güçler tarafından bir kısmı işgal edilmiştir. İşgal sonradı rayonun merkezi, Ağdam şehrinden geçici olarak Kuzanlı köyüne alınmıştır.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın imzaladığı ve 27 Eylül 2020'de başlayan İkinci Dağlık Karabağ savaşını sona erdiren anlaşmasına göre, Ermeni kuvvetleri, Ağdam şehri dahil, Ağdam rayonunun işgal altındaki kesiminden çekilmesi sonrası rayon, 20 Kasım 2020 tarihinde Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri tarafından geri alındı.[3][4]
Kasabaları ve köyleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Əliağalı, Guzanlı, İmangulubeyli, Çullu, Eyvazlı, Üçoğlan, Alıbeyli, Küçüklü, Usublu, Ballar, Baharlı, Ortakışlak, Büyükbeyli, Karadağlı, Rızalar, Evoğlu, Zengişalı, Mahrızlı, Efetli, Hacımammadli, İsalar, Küdürlü, Hasançobanlı, Hacıturalı, Kahramanbeyli, Mammadbağırlı. Çimenli, Şükürağalı, Saraclı, Hındırıstan, Sarıçoban, Dadaşlar, Kelbehüseyinli, Paşabeyli, Yüzbaşılı-I, Yüzbaşılı-II, Baharlı, Beybabalar, Baş Gervend, Orta Gervend, Ayak Gervend, Çıraklı, Ahmetağalı, Mireşelli, Kolkışlak, Nemirli, Tazekend, Merzili, Ergi, Şahbulag, Papravend, Boyahmetli, Abdal, Gülablı, Pirzatlı, Pirecamal, Hırıdlı, Seyidli, Zarıslı, Boyahmetli, Yusufcanlı, Şelli, Etyemezli, Nevruzlu, Şıhbabalı, Saybali, Bağbanlar, Kalayçılar, Gulluce, Paprevent, Suma, Ilixci, Sotlanli,
Coğrafî konumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Rayonun rölyefi genel olarak düzlük, kısmen alçak dağlıktır. Bölgede geniş yer tutan Karabağ düzlüğünün rakımı güneybatıdan kuzeydoğuya doğru azalmaktadır. Arazide kireç taşı, çimento hammaddesi, çakıl, taş ve kum yatakları vardır. Rayon arazisinde Xaçın, Kötel ve Karkar nehirleri akmaktadır.
Ağdam rayonu, Dağlık Karabağ'ın doğudan giriş kapısı konumundadır. Birinci Karabağ Savaşı süresince stratejik konumuyla rayon Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri'nin en önemli üssü rolünü üstlenmiş, uzun bir süre ermeni saldırı ve tehdidlerine direnmiştir. Fakat Temmuz 1993'te rayonun merkezi Ağdam şehrinin düşmesi Azerbaycan tarafında büyük bir hayal kırıklığı ve motivasyon kaybına neden olmuş, Dağlık Karabağ civarındaki diğer rayonların da bir birleri ardınca işgal edilmesine yol açmıştır.
İktisadî karakteri
[değiştir | kaynağı değiştir]Rayon ekonomisinin temelini gıda, hafif sanayi ve tarım ekonomisi: pamukçuluk, tahılcılık, üzümcülük, ipek böcekciliği, hayvancılık teşkil etmektedir. Rayonda et kombinası, yağ-peynir, konserve, tezgâh makinaları ve birkaç şarap fabrikaları, ipek böceği fabrikası, halı fabrikası, mekanik taş ocağı, ekmek fırını, tavukçuluk fabrikası, mali hizmet tesisi ve sair müesseseler vardı.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Çandar, Cengiz (25 Ocak 2002). "Dağlık Karabağ ve sorunlu Kafkas üçgeni". Yeni Şafak. 17 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2008.
- ^ Ambrosio, Thomas (2001). Irredentism: Ethnic Conflict and International Politics (İngilizce). Greenwood Publishing Group. s. 150. ISBN 0-275-97260-7, ISBN 978-0-275-97260-8. 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2009.
Convincing evidence points also to the direct engagement of Armenian (from the Republic of Armenia) armed forces in the fighting, and to their continued regular stationing in Karabagh
- ^ "Обнародован текст заявления Алиева, Пашиняна и Путина о прекращении войны в Карабахе". www.kommersant.ru (Rusça). 10 Kasım 2020. 9 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2020.
- ^ "Dağlık Karabağ anlaşması sonrası Türkiye'nin rolü ne olacak?". BBC News Türkçe. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2020.
