Abdülfettah es-Sisi - Vikipedi
Ekselansları Mareşal Abdülfettah es-Sisi عبد الفتاح السيسي | |
---|---|
Sisi, 2023 | |
6. Mısır devlet başkanı | |
Görevde | |
Makama geliş 8 Haziran 2014 | |
Başbakan | İbrahim Mehlab Şerif İsmail Mustafa Madbuli |
Yerine geldiği | Muhammed Mursi (Seçilmiş; devrik) Adli Mansur (Atanmış; geçici) |
Mısır Silahlı Kuvvetleri Genel Komutanı | |
Görev süresi 12 Ağustos 2012 - 26 Mart 2014 | |
Başkan | Muhammed Mursi (Seçilmiş; devrik) Adli Mansur (Atanmış; geçici) |
Başbakan | Hişam Kandil |
Yerine geldiği | Muhammed Hüseyin Tantavi |
Yerine gelen | Sıdkı Subhi |
Afrika Birliği Başkanı[1] | |
Görev süresi 10 Şubat 2019 - 10 Şubat 2020 | |
Yerine geldiği | Paul Kagame |
Yerine gelen | Cyril Ramaphosa |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Abdülfettah Said Hüseyin Halil es-Sisi عبد الفتاح سعيد حسين خليل السيسي 19 Kasım 1954 Kahire |
Partisi | Bağımsız |
Evlilik(ler) | İntisar Amer (e. 1977) |
Çocuk(lar) | Mustafa Mahmud Hasan Aya |
Bitirdiği okul | Mısır Harp Okulu |
Dini | İslam |
İmzası | |
Askerî hizmeti | |
Takma adı | Mareşal Sisi |
Bağlılığı | Mısır |
Hizmet yılları | 1977-2014 |
Rütbesi | Mareşal |
Birimi | Mısır Ordusu |
Komutası | Mısır Silahlı Kuvvetleri Askeri İstihbarat ve Keşif Kuzey Askeri Bölgesi 23. Mekanize Tümeni (Süveyş) |
Çatışma/savaşları | Körfez Savaşı Sina Ayaklanması |
Abdülfettah Said Hüseyin Halil es-Sisi, daha yaygın bilinen adıyla Mareşal Sisi (Arapça: عبد الفتاح سعيد حسين خليل السيسي; d. 19 Kasım 1954, Kahire[2]), Mısırlı asker, siyasetçi ve Mısır'ın devlet başkanı.
12 Ağustos 2012'de Mısır Silahlı Kuvvetleri'nin Genel Komutanı oldu ve 3 Temmuz 2013 tarihinde Muhammed Mursi'nin devrilmesiyle sonuçlanan darbenin ardından fiilen ülkenin başına geçti. 27 Ocak 2014'te mareşalliğe yükseltildikten sonra 26 Mart 2014'te Mısır Silahlı Kuvvetleri Yüksek Konseyi başkanlığı ve Mısır Savunma Bakanlığı görevlerinden istifa ederek başkanlığa adaylığını açıkladı.[3] 26, 27 ve 28 Mayıs 2014 tarihlerinde gerçekleşen ve katılımın yüzde 40 olduğu başkanlık seçimlerinde oyların yüzde 97'sini alarak devlet başkanı seçildi. Bu görevine, 2018 ve 2023 yıllarında tekrar seçildi.[4]
Geçmişi ve askeri eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Sisi, 19 Kasım 1954'te Kahire'de dünyaya geldi.[2] 1977'de Mısır Harp Okulundan mezun oldu.[5] Daha sonra da aşağıdaki eğitimlere katılmıştır:
- Genel komuta ve Kurmay Subay Kursu, Mısır Komuta ve Kurmay Subay Akademisi, 1987
- Genel komuta ve Kurmay Subay Kursu, Komuta ve Kurmay Subay Akademisi, İngiltere, 1992
- Muharebe Kursu, Lisansüstü Harp Akademisi Bursu, Nasır'ın Askeri Bilimler Akademisi, Mısır, 2003
- Muharebe Kursu, ABD Kara Harp Akademisi, Amerika, 2006
Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Sisi, 1977'de uzmanlık alanı tanksavar sistemleri ve havan topu sistemleri olmak üzere mekanize piyade taburunda subay olarak göreve başladı. 2008'de Kuzey Askeri Bölgesi-İskenderiye'nin kumandanı daha sonra da Askeri İstihbarat ve Keşif Şefi oldu. Sisi, Mısır Silahlı Kuvvetleri Yüksek Konseyi'nin en genç üyesiydi. 12 Ağustos 2012'de Mısır Devlet Başkanı Muhammed Mursi, Mısır Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Muhammed Hüseyin Tantavi yerine Sisi'yi getirme kararını aldı. Sisi, ayrıca Mısır Bakanlar Kurulunda "Savunma Bakanı" görevini de üstlendi. 27 Ocak 2014 tarihinde Mısır ordusunda mareşalliğe yükseltildi ve seçimlerde başkanlığa aday olabilmek için istifasını sundu.[6]
Komutası
[değiştir | kaynağı değiştir]Aşağıdaki listede hem komuta ettiği birimler hem de makamı belirtilmiştir.
- 42. Mekanize Taburu
- 94. Bağımsız Mekanize Tugayı
- Suudi Arabistan Krallığı Askeri Ataşesi
- 23 Mekanize Tümen Komutanı (Üçüncü Saha Ordusu-Süveyş)
- Kuzey Askeri Bölgesi Kurmay Başkanı
- Kuzey Askeri Bölgesi Kumandanı
- Mısır Savunma Bakanlığı Askeri İstihbarat Keşif Müdürlüğü
- Mısır Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı
- Mısır Savunma Bakanı
- Mısır Silahlı Kuvvetleri Yüksek Konseyi Başkanı
Askerî darbe
[değiştir | kaynağı değiştir]1 Temmuz 2013'te Mısır ordusu, Muhammed Mursi'ye ülkedeki siyasal krizi 48 saat içinde çözmesi için ültimatom verdi.[7] 3 Temmuz 2013'te, Mursi'ye tanınan süreden biraz daha geç, Mısır ordusu, halk oylamasıyla seçilen Devlet Başkanı Muhammed Mursi'yi ve hükûmetini devirerek anayasayı askıya aldı ve onun yerine Adli Mansur'u geçici devlet başkanı atadı. Şiddete teşvik etmek ve toplumun huzurunu bozmak suçlarından yargılanan birçok Müslüman Kardeşler üyesinin de tutuklanması emredildi.[8] Sisi, televizyonda devlet başkanının "Mısır halkının taleplerini karşılamayı beceremediğini" duyurdu ve anayasanın askıya alınacağını bildirdi.
29 Mayıs 2014 tarihindeki başkanlık seçimlerinde katılımın %40 olduğu seçimlerden, %97 oy alarak Mısır'ın 6. Devlet Başkanı olarak seçildi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "The 32ND African Union (AU) Heads of State and Government Summit Kicks Off" (İngilizce). African Union. 10 Şubat 2019. 30 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2019.
- ^ a b Biyografi: Mısır Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Abdülfettah el Sisi 28 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2014.
- ^ "Former army chief scores landslide victory in Egypt presidential polls". Egypt News.Net. 31 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2014.
- ^ Mısır'ın yeni savunma bakanı Amerika'ya sıcak bakıyormuş gibi gözüküyor 9 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ "Sisi'nin cumhurbaşkanlığına Mısır ordusundan destek". bbc. 27 Ocak 2014. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2014.
- ^ Portre: General Abdülfettah el Sisi 10 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ Mısır, Müslüman Kardeşler üyelerinin toplu olarak tutuklanmasını emrediyor 5 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Al-Sisi, Mısır Silahlı Kuvvetleri'nin yeni Genelkurmay Başkanı25 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Arapça)
- General Al-Sisi'nin öz geçmişi15 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Arapça)