Matematikte, bilimde ve mühendislikte kullanılan Yunan harfleri - Vikipedi

Yunan harfleri; matematikte, bilimde ve mühendislikte ayrıca sabitler ve özel fonksiyonlar için sembollerle matematiksel notasyonun yapıldığı her yerde, özellikle belirli nicelikleri temsil eden değişkenler için kullanılır. Bu bağlamda, büyük ve küçük harfler farklı ve alakasız şeyleri simgelerler. Latin harfi biçimindeki Yunan harfleri genellikle kullanılmazlar: büyük A, B, E, H, I, K, M, N, O, P, T, X, Y, Z gibi. "i, o ve u" Latin harflerine yakından benzediklerinden, küçük ι (iota), ο (omikron) ve υ (ipsilon) nadiren kullanılır. Bazen Yunan harflerinin değişik fontları matematikte bambaşka semboller için kullanılır, özellikle de φ (fi) ve π (pi).

Finansal matematikte, belirli yatırımların riski Yunan harfleri ile gösterilen değişkenlerle ifade edilir.

Türkçe konuşan matematikçilerin çoğunluğu tarafınca harflerin isimleri okunurken ne modern ne de eski telaffuz kullanılır, Türkçeye uygun telaffuz yapılır. Örneğin, β harfi βῆτα[vita] yerine "beta" olarak söylenir. Diğer diller için de geçerlidir, en bilinen örnekler arasında Amerikan İngilizcesinde [beyta] ve İngiliz İngilizcesinde [bita] olarak telaffuz edilmesi yer alır.[1]

Matematikte kullanılan Yunan harfleri sıradan bir Yunanca metinde kullanılanlardan farklıdır çünkü diğer harflerle birleşmek için değil, tek tek yazılmak için tasarlanmışlardır. Ayrıca bu harfleri normalde günümüz Yunan tipografisinde kullanılmayan çeşitli biçimlerde kullanan kimseler de vardır.

OpenType yazı tipi biçimi, matematiksel (Yunanca olmayan) içeriklerde Yunan harfini temsil eden karakterleri tanımlayan 'mgrk' ya da "Matematiksel Yunanca" denen bir özelliğe sahiptir.

Aşağıdaki tablo Yunan harflerinin TeX ve HTML gösterimini sunuyor. TeX gösteriminde kullanılan yazı tipi italiktir. Bu da değişkenlerin italik yazılması gerektiği ortak görüşüne paraleldir. Yunan harfleri genellikle matematiksel formüllerde değişken olarak kullanıldığından matematik içeren çalışmalarda TeX gösterimine benzeyen bir Yunan harfi ile karşılaşılma ihtimali daha yüksektir.

Yunan Harfleri
İsim TeX HTML İsim TeX HTML İsim TeX HTML İsim TeX HTML İsim TeX HTML
Alfa Α α Digama Ϝ ϝ Kapa Κ κ ϰ Omikron Ο ο İpsilon Υ υ
Beta Β β Zeta Ζ ζ Lambda Λ λ Pi Π π ϖ Fi Φ ϕ φ
Gama Γ γ Eta Η η Mu Μ μ Rho Ρ ρ ϱ Khi Χ χ
Delta Δ δ Teta Θ θ ϑ Nu Ν ν Sigma Σ σ ς Psi Ψ ψ
Epsilon Ε ϵ ε İota Ι ι Ksi Ξ ξ Taf Τ τ Omega Ω ω

İsimler Türk bilim insanlarının telaffuzuna göre yazılmıştır.

Yunan harfiyle gösterilen kavramlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Ϝ bazen digama fonksiyonunu temsil etmek için kullanılır yine de genellikle onun yerine, neredeyse aynı olan, büyük F kullanılıyor.
  • Ξ ile temsil edilenler:
  • ξ ile temsil edilenler:
    • asıl Riemann Ksi fonksiyonu
    • Riemann Ksi fonksiyonunun değiştirilmiş tanımı, Edmund Landau tarafından yapıldı ve halen aynı.
    • rassal değişken
    • tepkimenin ilerlemesi
    • eşevrelilik uzunluğu
    • sönümleme oranı
    • evrensel küme

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2014. 
  2. ^ "Tau Day - No, really, pi is wrong: The Tau Manifesto by Michael Hartl". 2010. 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2015. 

Dış bağlanılar

[değiştir | kaynağı değiştir]