Reşadiye - Vikipedi
Reşadiye | |
---|---|
Türkiye'de yeri | |
İlçe sınırları haritası | |
Ülke | Türkiye |
İl | Tokat |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
İdare | |
• Kaymakam | Hülya Yavuz |
• Belediye başkanı | Mustafa Yılmaz (AK Parti) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 1.162 km² |
Rakım | 559 m |
Nüfus (2018) | |
• Toplam | 41.178 |
• Kır | 24,215 |
• Şehir | 9.996 |
Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
Posta kodu | 60700 |
İl alan kodu | 0356 |
İl plaka kodu | 60 |
Reşadiye, Karadeniz'in orta kesiminde Kızılırmak yayı içinde kalan Kapadokya arazisi içerisinde yer alan bir Tokat ilçesidir. Kelkit Çayı'nın kenarında, kara yolu üzerindedir. Reşadiye; kuzeyinde Ordu, güneyinde Almus, batısında Niksar ve Başçiftlik, güneydoğusunda ise Sivas ile çevrilmişir. 2022 TÜİK verilerine göre toplam nüfusu 32.600’dür.[2]
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Eski Kapadokya arazisi elden ele geçmiş, değişik milletler bu arazide medeniyetler kurmuşlardır. Sırasıyla Hititliler, Persler, Makedonyalılar, Pontus Krallığı, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular, Danişmendliler, Kadı Burhâneddin ve Akkoyunlular bu bölgede hüküm sürmüşlerdir. Sonraları da bu arazi Osmanlı İmparatorluğu'nun hakimiyetine geçmiş Reşadiye'nin eski ismi olarak bilinen İskefser'in tarihi 15. yüzyıla kadar gitmektedir. Bu bölgeden geçerek Erzurum’a giden yine aynı güzergâhtan İstanbul’a dönen meşhur Türk gezgini Evliya Çelebi Seyahatname'sinde bu bölgeden bahsetmektedir. O yüzyıllarda Doğu ile Batı arasında kara ulaşımının yapıldığı Şark Yolu diye adlandırılan yolun Reşadiye’den geçtiği Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde belirtilmektedir. Bu yol üzerinde eskiden kalma büyük mezarlıklar hâlen mevcuttur.[3]
Reşadiye'nin coğrafi özellikler bakımından çam ormanlarıyla kaplı olması, kışın sert geçen iklim koşullarından fazla etkilenmemesi, köylerin konumuna göre merkezi bir yerde olması, sağlığa yararlı kaplıcalarının bulunması, Kelkit Vadisi üzerindeki Şark Yolunun buradan geçmesi ilçe merkezi olarak seçilmesini etkileyen nedenlerdir. 1939 yılında 26 Aralık' 27 Aralık'a bağlayan gece sabaha karşı tarihte 1939 Erzincan Depremi olarak da bilinen deprem Reşadiye ve köylerinde etkili olmuş ve bu depremde Reşadiye’de ayakta tek bir bina kalmamıştır. Bu haliyle ilçe merkezi ve köyleri uzun bir süre kendi kaderine terk edilmiştir. Köylerle birlikte toplam 2100 kişinin öldüğü resmî kayıtlarda mevcuttur.[kaynak belirtilmeli]Zamanın Tokat valisi İzzeddin Çağpar, ilçe Kaymakamı Necati Gökmoğol ve oluşturulan kurulun uzun tartışmaları sonucu yeni Reşadiye’nin yerleşim yeri eski yerleşim yerinin kuzeyine dağ eteğine kaydırılmıştır.
1966 yılından sonra zamanın idarecilerinin yoğun çalışmaları ve Reşadiye halkının da katkılarıyla yeni bir atılım ve yapılanma ortaya çıkmış, önce maddi sorunlar aşılıp, günün şartları içinde son derece önemli yatırımlar gerçekleşmiş, 1970'li yıllarda ise tüm Türkiye'de olduğu gibi Reşadiye de yurt dışına çok sayıda işçi göndermiştir. Bu işçiler kazançlarını ilçelerine aktarmışlar böylece ilçe merkezi hızlı bir kentleşme sürecine girmiştir. ayrıca altıparmak köyü yakınında köyün güneyinde kalecik adlı bir mezranın bulundugu ama kalenin gün ışıgına çıkmamış kalıntıları ve yüksekligi gözler önündedir. Bugüne kadar Reşadiye'de Romalılara, Bizanslılara ve Türklere ait çeşitli seramik eşya, sikke, yayla ve köylere yayılmış tarihi mezarlar bulunmuştur. Köylerde yer yer bozulmuş kale kalıntılarına rastlanır. Çoğunun temel harabeleri kalmıştır. Göllüköy, Çamlıkaya, Saraydüzü, Kalecik, Mengen Kalesi, Kaledüzü, Kızılcaören, Turaç Köyü yaylasında Bizans dönemine ait olan ve sonraları Müslümanların da defnedildiği tarihi bir mezar alanı vardır.
Danişmendliler Dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu'nun kapıları Türkler'e açılmış, Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah'ın komutanlarından Dânişmend Gazi de Anadolunun fethinde görev almıştır. Melikşah, Dânişmend Gaziyi Sivas dolaylarına göndererek alacağı yerleri kendisine vereceğini vadetmiştir. Gazi Ahmet Dânişmend, Sivas ve yöresini alarak Anadolu'da ilk Türk Danişmendiye hükûmetini kurmuştur. 1080 yılında da Sivas'ı devlet merkezi yapmıştır. Gazi Ahmed Dânişmend, Türklerin Salur Boyundandır, Harizm'den gelmiştir. Dânişmend Gazi Anadolu Selçuklu Sultanı I.Kılıçarslan'la birlikte Haçlılara karşı başarılı savaşlar çıkartmıştır.[4]
İstatistiki bilgiler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kuruluş yılı: 1906
- Toplam nüfus:[5] 43.870
- İlçe nüfusu: 11.504[6]
- Yüzölçümü: 1.162 km²
- Belediye sayısı: 6 (İlçe merkezi dahil)[7]
- Köy sayısı: 75 (2019 itibarı ile son sayı)[7]
Coğrafi bilgiler[4]
[değiştir | kaynağı değiştir]Reşadiye, Orta Karadeniz Bölgesi'nde yer alır. Doğusunda Koyulhisar ve Mesudiye; batısında Niksar ve Başçiftlik; kuzeyinde Aybastı ve Gölköy; güneyinde Almus ve Doğanşar ilçeleri bulunmaktadır. Coğrafi olarak 400 31' kuzey enlemleri ile 370 06' doğu boylamları arasında bulunmakta ve Kelkit Irmağı kıyısında kurulmuş bulunan Reşadiye'nin en yüksek tepesi 2.183 metre ile Erdem Baba Tepesi'dir. Bunu, Küçük Erdem Tepesi (2.113 metre), Kabaktepe (2.037 metre), Çal Tepesi (2.022 metre), Mektep Tepesi, Tömbül Tepesi ve Lalelik Tepesi izler. Bu yüksekliklerin tümü Günüş Dağı'nda bulunmaktadır. Zinav Gölü ilçe sınırlarında yer alır.[8]
İlçenin arazi yapısının dağlık olması nedeniyle geniş ovası bulunmamaktadır. Ancak ovacık, meydanlar, yazı ve düzlükleri ekim ve dikime müsaittir. Reşadiye ilçesi yaylalar yönünden oldukça zengindir. 44 yaylanın içerisinde en çok bilinen yaylaları Cimban, Selemen, Gedik, Batmış'tır.
Yer şekilleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Reşadiye, yer şekilleri bakımından çeşitlilik gösteren bir yerleşim merkezidir. İlçe, Tokat'ın diğer ilçeleriyle karşılaştırılırsa eğim ve engebenin burada oldukça fazla olduğu görülür. Arazi kırık; eğimi fazla ve yer yer platolarla çevrilidir. Ortalama yükseltisi 1.500 metrenin üzerindedir, ilçe merkezinin rakımı ise 450 metredir.
Dağlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Reşadiye Orta Karadeniz Bölgesiyle, İç Anadolu Bölgesi arasında bir geçiş alanı oluşturur. Karadeniz'in tamamının oluşumu gibi burası da üçüncü ve dördüncü jeolojik zamanda oluşmuş, yer yer oturmasını tamamlamamış bir bölümdür. Bu bölümdeki dağların büyük çoğunluğunu sıradağlar oluşturmaktadır. İlçe Konale Fay Hattı üzerinde yer alır. 1.Derece deprem kuşağı üzerindedir ve bu faylar hâlen diridir. Reşadiye'de yükseltinin en fazla olduğu yöre, Çamlıkaya sınırıları içerisinde yer alan Erdem Baba Tepesi'dir (2.183 m). Bunu; Küçük Erdem Tepesi (2.113 m), Kabak Tepe (2.037 m), Çal Tepesi (2.022 m), Mektep Tepesi (2.002 m), Tömbül Tepesi (2.000 m), Lalelik Tepesi (1.922 m) izlemektedir.
Mağaralar
[değiştir | kaynağı değiştir]Reşadiye'nin köylerinde gerek doğal oluşum, gerekse insan eliyle yapılmış mağaralara rastlanır. Başlıcaları şunlardır:
- Çamlıkaya Köyü sınırları içerisinde Kokurdan Mağarası,
- Baydarlı Kasabası sınırları içerisinde; Güngerit ve Tilkidibi Mağarası,
- Demircili Kasabası sınırları içerisinde Kızıl Mağara,
- Cimitekke-Kavaklıdere arasında; Deliklikaya Mağarası,
- Yolüstü Beldesi sınırları içerisinde; İnkaya Mağarası,
- Nebişeyh Beldesı-Kapaklı Köyü arasında; Kayadibi Mağarası,
- Büşürüm Beldesi sınırları içerisinde; Abudeliği Mağarası bulunmaktadır.
İlçenin başlıca boğaz ve gedikleri şunlardır
[değiştir | kaynağı değiştir]- Döğüş Gediği Abdurrahmanlı-Esenköy arasında bulunur.
- Konak Boğazı Demircili Köyü yöresindedir.
- Gedik Boğazı Yolüstü-Bereketli arasındadır.
- Kaya Boğazı Kapaklı köyünü Taşlıca köyüne bağlar.
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir]İklim bakımından İç Anadolu ve Karadeniz Bölgelerinin geçiş noktasında bulunan Reşadiye'de, yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve sert geçmektedir. İlçe merkezinin kış aylarında fazla kar tutmamasına karşın yüksek rakımdan oluşan ilçe genelinde kış şiddetli geçmektedir.
İlçede hava durumunun uzun yıllar içindeki seyri incelendiğinde şu genel özelliklerin ortaya çıktığı görülür:
- Yazlar sıcak ve kurak.
- Kışlar soğuk ve sert geçer.
- En fazla yağış ilkbaharda görülür.
- En düşük yağış yaz aylarındadır.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
1927[9] | 27.484 | 1.159 | 26.325 |
1935[10] | 33.450 | 1.512 | 31.938 |
1940[11] | 33.471 | 1.333 | 32.138 |
1945[12] | 35.467 | 1.545 | 33.922 |
1950[13] | 43.290 | 1.701 | 41.589 |
1955[14] | 45.196 | 2.570 | 42.626 |
1960[15] | 49.095 | 2.372 | 46.723 |
1965[16] | 55.537 | 4.546 | 50.991 |
1970[17] | 61.802 | 7.159 | 54.643 |
1975[18] | 68.513 | 9.022 | 59.491 |
1980[19] | 60.495 | 5.640 | 54.855 |
1985[20] | 65.863 | 10.083 | 55.780 |
1990[21] | 61.166 | 12.321 | 48.845 |
2000[22] | 101.900 | 16.389 | 85.511 |
2007[23] | 40.319 | 8.892 | 31.427 |
2008[24] | 42.952 | 9.108 | 33.844 |
2009[25] | 45.436 | 9.027 | 36.409 |
2010[26] | 39.880 | 8.673 | 31.207 |
2011[27] | 39.457 | 8.730 | 30.727 |
2012[28] | 42.365 | 8.835 | 33.530 |
2013[29] | 37.454 | 9.260 | 28.194 |
2014[30] | 38.870 | 11.478 | 27.392 |
2015[31] | 35.790 | 10.136 | 25.654 |
2016[31] | 37.959 | 9.273 | 28.686 |
2017[31] | 37.729 | 9.434 | 28.295 |
2018[31] | 41.178 | 9.130 | 32.048 |
2019[31] | 43.870 | 11.504 | 32.366 |
2020[31] | 34.211 | 9.996 | 24.215 |
Turizm
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaplıca turizmi
[değiştir | kaynağı değiştir]Reşadiye Belediyesi bünyesinde hizmete sunulan, şifa kaynağı olan kaplıca suyunun faydalı olduğu rahatsızlıkların başında romatizma, nevralji (sinir ağrıları), nefrit (böbrek iltihabı hastalıkları), kireçlenme, kırık-çıkık sekalleri ve cilt-kadın hastalıkları gelir. Bu sularda radon gazı bulunmamakta ve Türkiye'de radon gazının olmadığı tek su olup, debisi kaynağında 30 lt/sn dir.
Ulaşım
[değiştir | kaynağı değiştir]Bazı Yurt İçi Merkezlere Olan Mesafe [32] | |||
---|---|---|---|
Güzergâh | Mesafe(km) | ||
Reşadiye-Tokat | 89 | ||
Reşadiye-Erzurum | 410 | ||
Reşadiye-Erzincan | 219 | ||
Reşadiye-Ankara | 472 | ||
Reşadiye-İstanbul | 831 |
Eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçe Merkezi'nde
- 1 Fen Lisesi
- 1 Anadolu Lisesi
- 1 Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi
- 1 Kız Meslek Lisesi
- 1 Ticaret Meslek Lisesi
- 1 Anadolu İmam Hatip Lisesi
- Bozçalı Kasabasında 1 Çok Programlı Lise
- Bereketli Kasabasında 1 Çok Programlı Lise olmak üzere toplam 8 adet ortaöğretim kurumu, ilçe merkezi'nde 5 adet ve köylerde 19 adet İlköğretim okulu olmak üzere toplam 24 adet ilköğretim okulu ve 1 Ana Okulu ile eğitim öğretim faaliyetleri sürdürülmektedir.
Aybastı ve ve Gölköy | | ||||||
Niksar ve Başçiftlik | Koyulhisar ve Mesudiye | ||||||
Reşadiye | |||||||
Almus ve Doğanşar |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ "Reşadiye Nüfusu Tokat". www.nufusu.com. 16 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ "Reşadiye Tarihçe". Reşadiye Belediyesi. 28 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2021.
- ^ a b "Dünden Bugüne Reşadiye"
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2011.
- ^ "Reşadiye". www.tokat.gov.tr. 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2020.
- ^ a b "Reşadiye Kaymakamlığı". resadiye.gov.tr. 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2020.
- ^ "Reşadiye Tarihçe". www.resadiye.gov.tr. 21 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Reşadiye Nüfusu - Tokat". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Tokat Reşadiye Nüfusu". nufusune.com.
- ^ Map & Travel Route adlı Software programı
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Reşadiye Belediyesi25 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Reşadiye Kaymakamlığı19 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.