Sekoya - Vikipedi

Sekoya
İstanbul'da bulunan 450 yaşında Sekoya Ağacı
Korunma durumu
Tehlikede (IUCN 3.1)
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae Şube: Tracheophyta Sınıf: Pinopsida Takım: Pinales Familya: Cupressaceae Cins: Sequoia Tür: S. sempervirens
İkili adlandırma
Sequoia sempervirens (D.Don) Endl., Syn. Conif.: 198 (1847). Vikitür'de Sequoia sempervirens ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur. Wikimedia Commons'ta Sequoia sempervirens ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

"Sahil Sekoyası" (Sequoia sempervirens), servigiller (Cupressaceae) familyasının Sequoia cinsinden tek bir türle temsil edilen (monotipik) 120 m boy, 7 m çap yapabilen ana vatanı Kuzey Amerika olan büyük bir ağaç türü.^[1] Dünyanın en uzun ağacı bu türe aittir ve boyu 115 metredir.^[2] 2000 yıl veya daha fazla yaşayan, herdem yeşil, uzun ömürlü bir ağaçtır. En yaşlı örneği 2300 yaşındadır.^[3] Genellikle okyanustan gelen nemden kaynaklanan yağışın daha fazla olduğu dağlarda büyürler. En uzun ve en yaşlı ağaçlar, yıl boyunca akarsuların akabildiği ve sisin düzenli olarak düştüğü derin vadilerde ve oyuklarda bulunur. Sahil sekoyası kerestecilik sektöründeki en değerli kereste türlerinden biridir. Sahil sekoyası kerestesi, güzelliği, hafifliği ve çürümeye karşı direnci nedeniyle oldukça değerlidir. Reçine içermemesi suyu emmesini  ve yangına dayanıklı olmasını sağlar.

Her dem yeşil ve dev yapılı ağaçlardır. Oldukça kalın kabukları vardır. Genç sürgünleri önce kırmızı, sonra kahverengidir.^[4]

2 tip yaprakları vardır:

•Pul yaprak: Sürgünün dip ve uç kısmı ile kozalak sapında yer alan yapraklar,

•İğne yaprak: Sürgünün üzerindeki balık kılçığı şeklindeki ana yapraklar.

Kozalaklar 1 yılda olgunlaşır ve 15-20 puldan oluşur. Kozalak pulları yan kenarlarıyla kapanmıştır ve her pulun altında 3-7 tohum bulunur.

Doğal yayılış alanında 140 m'ye kadar büyür; gövde dibi çok geniş olup uca doğru daralır. Kabuk kırmızımsı kahverengi veya tarçın renginde, 15–25 cm kalınlığındadır, tacı ise dardır. Genç ağaçlarda dallar incedir, sonradan kalınlaşır ve gövdeye çevrel olarak dizilmiştir.

Yapraklar sürgünlere sarmal olarak dizilmiştir ve iki şekildedir; yan dallar üzerindeki yapraklar 1-2,5 cm uzunluğunda iki sıralı dizilmişlerdir, alt yüzlerinde iki stoma bandı yer alır. Ana sürgünlerin üzerinde yer alan yaprakların ise uzunluğu 1,5-2,5 cm olup uçları sivridir.

Erkek kozalaklar ovoid 1,5–2 mm olup sarı-yeşildir. Tohum kozalakları çok küçük, olgunlaşınca koyu kırmızımsı kahverengi, eliptik-yumurta veya yumurta şeklinde 2-3,5 x 1,2-1,5 cm'dir. Bir yılda olgunlaşan tohumlar açık kahverengi eliptik-dikdörgen şeklinde 1,5 mm uzunluğundadır. Tohum kanadı 1 mm genişliğindedir.^[5]

İstanbul'da bulunan Atatürk Arbetorumunda yetişen sekoya ağaçları bulunmaktadır.^[6] Dolmabahçe Sarayı ve Maslak Kasırları bahçesinde bu ağaçlardan birkaç örnek vardır.İstanbul'da en yaşlısı 450 yaşında anıt ağaç statüsünde çeşitli korularda Sekoya ağaçları bulunmaktadır.^[7]

Dünyanın en uzun ağacı olan Hyperion bir sahil sekoyasıdır. Bu ağaç Kaliforniya'da bulunan Redwood Ulusal ve Eyalet Parkı'nda bulunmaktadır.