French
DeutschSultaniye üzümü - Vikipedi
| Sultaniye | ||
|---|---|---|
 | ||
| Biyolojik sınıflandırma | ||
|
Sultaniye "beyaz" (soluk yeşil), oval çekirdeksiz üzüm çeşididir aynı zamanda sultanina, Thompson çekirdeksiz (Amerika Birleşik Devletleri), Lady de Coverly (İngiltere) ve oval meyveli Kishmish (Irak, İran, İsrail, Filistin, Hindistan) ) olarak adlandırılır. Bu çeşit İzmir çevresinde yoğun olarak yetiştirildiği için Türkiye'de İzmir üzümü olarak da bilinir. Daha sonra Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçası olan (Küçük Asya ) 'dan kaynaklandığı varsayılmaktadır.[1] Bazı ülkelerde özellikle İngiliz Milletler Topluluğu ülkelerinde ondan veya iri çekirdeksiz üzümlerden yapılan kuru üzümlere verilen addır; bu tür çekirdeksiz kuru üzümlere genellikle sadece sultan veya sultaniye denir. Bunlar tipik olarak Zante kuş üzümü'nden daha büyüktür (aynı zamanda botanik anlamda kuş üzümü değil bir tür kuru üzümdür) ve Thompson çeşidi birçok çekirdekli kuru üzümden daha küçüktür. ABD ve Kanada'da "kuru üzüm" adı tüm kuru üzümlere denir bu nedenle Avustralya, Yeni Zelanda ve Birleşik Krallık'ta "sultana kepeği" olarak bilinen kahvaltılık gevrekler Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'da kuru üzüm kepeği olarak adlandırılır.[2]
Thompson sultana kuru üzümleri küçük ve tatlıdır ve altın rengi vardır.[3] Eski Osmanlı İmparatorluğu'ndan bir başka çekirdeksiz üzüm çeşidi olan yuvarlak meyveli Kişmiş de daha büyük bir sultaniye kuru üzümü yapmak için kurutulur.[1]
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Sultaniye kuru üzümü geleneksel olarak Osmanlı İmparatorluğu'ndan İngilizce konuşulan dünyaya ithal edildi. Türkiye ve Avustralya önemli üreticilerdir.
Amerikan sultaniye üzümleri neredeyse değişmez bir şekilde Thompson Seedless, Kaliforniya'da erken bir yetiştirici olan ve bazen çeşitliliği tanıtmakla tanınan bir bağcılık uzmanı olan William Thompson'a atıfta bulunan bir isimdir.[1][4] ABD Federal Düzenlemeler Yasasına göre iki isim eşanlamlıdır.[5] Kaliforniya kuru üzüm üretiminin hemen hemen tamamı (2000'de yaklaşık % 97) ve Kaliforniya'nın toplam üzüm alanının kabaca üçte biri bu türdendir bu da onu en yaygın olarak ekilen tek çeşit yapar.[6]
Osmanlılar padişah üzüm çeşidini 19. yüzyılda Girit adasına götürdü.
Kuru üzüm
[değiştir | kaynağı değiştir]
ABD'de tipik koyu kahverengi renge sahip olanlar da dahil olmak üzere çoğu kuru üzüm, sultaniye üzümü olan Thompson Seedless'ten yapılır. "Sultan" terimi, aynı zamanda "altın kuru üzüm" olarak da adlandırılabilen altın renkli kuru üzümleri ifade eder (Kaliforniya merkezli kuru üzüm yetiştiricilerinin kooperatifi ve eski markası olan Sun-Maid tarafından pazarlananlar gibi). Altın kuru üzüm üretmek için her türlü üzüm kullanılabilir ve her türlü üzümden elde edilen her türlü altın kuru üzüm "sultan" olarak pazarlanabilir. Dahası altın rengi geleneksel kurutma ve koruma yöntemlerinden ziyade kükürt dioksit ile işlemden gelebilir.[7] Kaliforniya ve diğer yerlerdeki organik olmayan sultana üzümlerinin çoğu büyümeyi tetikleyen bitki hormonu gibberellin ile işlem görür. Diğer üzümlerde gibberellin tohumlar tarafından salınır.
Bazı ülkelerde çekirdeksiz kuru üzümler kullanılan kurutma yöntemine göre sultana ve Thompson kuru üzümleri olarak sınıflandırılır. Kurutma sürecini hızlandırmak için sultaniyeler su, potasyum karbonat ve bitkisel yağ çözeltisine batırılır. Thompson kuru üzümleri bu çözelti ile muamele edilmez, doğal olarak kurutulur, bu nedenle çekirdekten daha fazla kuruma süresi gerektirirler. Bu nedenle Thompsonlar sultanlardan daha koyu renklidir.[8]
Diğer kullanımları
[değiştir | kaynağı değiştir]Sultaniye kuru üzümleri daha fazla işlenmeden atıştırmalık olarak yenir ve bazen suya, meyve suyuna veya alkole batırılarak hazırlanan meyveli kek ve Hamam çöreği gibi çeşitli yemeklerde kullanılır.
Sultana üzümü aynı zamanda beyaz şarap yapımında da kullanılır ve kullanımında "tatlılığıyla" bilinir.[4] Sofralık üzüm olarak, kuru üzüm yapımında ve şarap yapımında kullanıldığı için "üç yollu üzüm" olarak anılır.[9] Amerika Birleşik Devletleri'nde genel olarak "chablis" adı verilen şarabın temelidir. Bu şarap adını Fransa'nın Chablis bölgesinden almıştır ancak gerçek bir Chablis şarabı değildir. AB'de "Chablis" şarabı Yonne bölgesi bölgesinde üretilen Chardonnay üzümünden yapılmalıdır.
Son kullanıcılar şunlardır:
- Fırınlar ve kahvaltılık gevrek üreticileri gibi imalat sanayileri
- Süpermarketler
- Yoğurt ve dondurma gibi süt ürünleri
- Salatalar ve tatlılar
Thompson Seedless üçlü kullanımından dolayı Kaliforniya'da en çok ekilen üzümdür.[9]
Sultana üzüm suyu sultaniye üzümlerinin daha düşük maliyetli olması nedeniyle Avustralya'da Chardonnay üzümlerinden sahte olarak satıldı. Dolandırıcılık 2003 yılında Avustralya Şarap ve Brendi Şirketi tarafından keşfedildi. Avustralya tarihindeki en büyük şarap aldatmacası vakası olarak kabul edildi.[10]
Sultaniye şarapları
[değiştir | kaynağı değiştir]Sultaniye şarapları Türkiye'de üretilen sek ve yarı sek, hafif gövdeli şaraplardır. Şarap yapımında kullanılan Sultaniye üzümleri Türkiye'nin Ege Bölgesi'nde ağırlıklı olarak Denizli ve Manisa'da yetiştirilir. Sultaniye üzümleri sofralık üzüm ve kuru üzüm olarak tüketildiği gibi şarap yapımında da kullanılır. Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nden Semillon ve Sultaniye şarapları sadece yerel pazarda değil uluslararası pazarlarda da ilgi görür.[11][12]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Bioletti (1918). "The Seedless Raisin Grapes". Bulletin of the California Agricultural Experimental Station (298): 86. Erişim tarihi: 10 Aralık 2011.
- ^ "Archived copy". 13 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2009.
- ^ "Plant Facts: Christmas: Raisins". 12 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2006.
- ^ a b "Thompson Seedless". 7 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2006.
- ^ "United States Code of Federal Regulations, title 7, section 999.300". 9 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2006.
- ^ "California Grape Acreage Report, 2002 Crop". 9 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2006.
- ^ "United States Code of Federal Regulations, title 7, section 989.7". 14 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2006.
- ^ "Metis Broker article". 13 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2020.
- ^ a b "Wine Glossary - Words that start with T". 22 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2016.
- ^ Winery sold sultanas as chardonnay 8 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – Adelaide Advertiser, April 8, 2010
- ^ Cabaroglu (2005). "Determination of Volatile Compounds in Sultaniye Wine by Solid-Phase Microextraction Techniques". Chemistry of Natural Compounds. 41 (4): 382-384. doi:10.1007/s10600-005-0157-0.
- ^ George (2 Haziran 2013). "Turkish Wine Has Vast Potential, Exciting Flavors". Zester Daily. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2014.