Wolfsschanze - Vikipedi

Führerhauptquartier Wolfsschanze ("Führer Karargâhı Kurt İni"), Adolf Hitler'in Doğu Prusya, Rastenburg'da bulunan İkinci Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesi'nde bulunan karargâhı. 1941-1944 yılları arasında kullanılmıştır. Orta ve Doğu Avrupa'nın çeşitli yerlerinde birçok Führerhauptquartiere'den (Führer Genel Merkezi) biri olan bu kompleks, 1941'de Sovyetler Birliği'nin işgali olan Barbarossa Operasyonunun başlaması için inşa edilmiştir. Organizasyon Todt tarafından inşa edildi.^[1]

Çok gizli, yüksek güvenlikli bölge, günümüz Polonya'sındaki küçük Doğu Prusya kasabası olan Rastenburg'un yaklaşık sekiz kilometre (beş mil) doğusunda Masurya ormanlarındaydı. Üç güvenlik bölgesi, Führer'in sığınağının bulunduğu merkezi kompleksi kuşatıyordu. SS-Begleitkommando des Führers, Reichssicherheitsdienst ve Wehrmacht'ın zırhlı Führerbegleitbrigade personeli tarafından korunuyordu. Güvenliğe rağmen, 1944'te başını Albay Claus von Stauffenberg'in çektiği ve bazı Generallerinde bulunduğu Hitler'e yapılan 20 Temmuz suikast girişimi burada gerçekleştirildi.^[1]

Hitler ilk kez 23 Haziran 1941'de bu karargâha geldi. Toplamda, 20 Kasım 1944'teki son hareketine kadar 3 1⁄2 yıllık bir süre boyunca Wolfsschanze'de 800 günden fazla zaman geçirdi. 1944'ün ortalarında, Wolfsschanze'nin orijinal binalarının çoğunu büyütmeye ve pekiştirmeye başladı. 1944'ün sonlarında Baltık Saldırısı sırasında Kızıl Ordu'nun hızlı ilerlemesi nedeniyle inşa işleri asla tamamlanamadı.

Hitler savaşın Almanların lehine gittiği günlerde SSCB'ye savaş ilan edip Doğu Cephesini açınca bu karargâha 21 Haziran 1941 gecesi yerleşti, Kızıl Ordu'nun giderek ilerlemelerinden dolayı 20 Kasım 1944'te terk etti. Karargâh 25 Ocak 1945'te havaya uçuruldu. Sovyet kuvvetlerinin gelmesinden 48 saat önce terk edildi. Almanlar geri çekilirken Wolfsschanze'nin büyük bölümünü harap edip bıraktılar.

Hitler tarafından savaş gözlemcisi olarak davet edilmiş General Cemil Cahit Toydemir liderliğinde Türk askeri heyeti 25 Haziran 1943 ve 7 Temmuz 1943 tarihleri arasında İngiliz Kanalı, Doğu Cephesi ve Hitler'in Doğu Prusya'daki Wolfsschanze'yi ziyaret etti. Wolfsschanze'deki görüşme 7 Temmuz'da 1943'te gerçekleştirilmişti.

Kızıl Ordu Ekim 1944'te Baltık Taarruzu sırasında Doğu Prusya sınırlarına ulaştı. Hitler, Sovyet ilerlemesinin 15 km (9 mil) uzaklıktaki Angerburg'a (şimdi Węgorzewo) ulaştığı 20 Kasım'da Kurt İni'nden son kez ayrıldı. İki gün sonra kompleksi yok etme emri verildi. Yıkım, Kızıl Ordu Vistula-Oder Taarruzunun başlamasından on gün sonra 24–25 Ocak 1945 gecesi gerçekleşti. Tonlarca patlayıcı kullanıldı; bir sığınakta tahmini 8.000 kg (18.000 lb) TNT gerekiyordu. Binaların çoğu, büyüklükleri ve güçlendirilmiş yapıları nedeniyle sadece kısmen yıkıldı. Kızıl Ordu, 27 Ocak'ta Wolfsschanze'nin terk edilmiş kalıntılarını ateş etmeden ele geçirdi, aynı gün Auschwitz kurtarıldı. Kurulumu çevreleyen 54.000'den fazla kara mayını temizlemek 1955'e kadar sürdü.^[2]

Bu maddenin içeriğinin Türkçeleştirilmesi veya Türkçe dilbilgisi ve kuralları doğrultusunda düzeltilmesi gerekmektedir. Bu maddedeki yazım ve noktalama yanlışları ya da anlatım bozuklukları giderilmelidir. (Yabancı sözcükler yerine Türkçe karşılıklarının kullanılması, karakter hatalarının düzeltilmesi, dilbilgisi hatalarının düzeltilmesi vs.) Düzenleme yapıldıktan sonra bu şablon kaldırılmalıdır.

• Antonescu, Ion – marshal of Romania^[3][4][5]
• Boris III of Bulgaria – tsar of Bulgaria^[6][7]
• Bose, Subhas Chandra – independence politician from India^[8]
• Bozhilov, Dobri – prime minister of Bulgaria in '43–44^[9]
• Ciano, Galeazzo (minister of foreign affairs) – Italy^[10][11]
• Csatay von Csatai, Lajos (general, ministry of war) – Hungary^[12]
• Gailani, Rashid Ali al- (former prime minister) – Iraq^[13]
• Gariboldi, Italo (general) – Italy^[14]
• Graziani, Rodolfo (marshal) – Italy^[15]
• Horthy, Miklós (regent) – Hungary^[16]
• Jany, Gusztáv (general) – Hungary^[17]
• Kállay, Miklós (prime minister) – Hungary^[18]
• Koburg, Kiril (prince of Bulgaria and Preslav, tsar successor) – Bulgaria^[19]
• Kvaternik, Slavko (commander and minister of armed forces) – Croatia^[20]
• Laval, Pierre (prime minister of Vichy regime) – France^[21]
• Lukash, Konstantin (general, chief of Staff of the Bulgarian Army) – Bulgaria^[22]
• Luukkonen, Fanni (army colonel, leader of the voluntary auxiliary organisation for women) – Finland^[23]
• Mannerheim, Carl Gustaf (military leader and statesman) – Finland^[24]
• Finat y Escrivá de Romaní Mayalde, José (Conde de Mayalde, ambassador to Third Reich) – Spain^[25]
• Michov, Nikola (general, minister of war) – Bulgaria^[26]
• Moscardó Ituarte, José (general) – Spain^[27]
• Mussolini, Benito (il Duce) – Italy^{[28][29][30][31]}
• Nedić, Milan – general and prime minister of Serbia^[32]
• Öhquist, Harald – lieutenant general of Finland^[33]
• Ōshima, Hiroshi (general, ambassador to Third Reich) – Japan^[34][35][36]
• Pavelić, Ante – Poglavnik ("Head") of Croatia^[33]
• Tiso, Jozef – Roman Catholic priest and President of Slovakia^[37]
• Toydemir, Cemil Cahit – (general) – Turkey^[38]

Wikimedia Commons'ta Wolfsschanze ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.