Либерия — Wikipedia

Либерия
ингл. Republic of Liberia
Байрак[d]	Илтамга[d]
Нигезләнү датасы	7 гыйнвар 1822
Рәсми исем	Repubblica di Libèria, Liberia һәм la République du Libéria[1]
Кыскача исем	🇱🇷
Гомер озынлыгы	62,505 ел[2]
Демоним	Liberian, libériai, Liberiano, Liberänan, ليبيري, ليبيرية, ليبيريون, ליברי, ליברית, liberieni, liberian, liberiană, লাইবেরিয়, liberiano, liberiana, liberiani, liberiane, liberian, liberianu, liberiana, Liberiano, Libérien[1], Libérienne[1], liberiana, liberiane, liberiani, liberian, ليبيري, ليبيرية, ليبيريين һәм ليبيريات
Рәсми тел	инглиз теле
Гимн	Либерия гимны[d]
Мәдәният	Либерия мәдәнияте[d]
Шигарь тексты	The Love Of Liberty Brought Us Here һәм Любовта към свободата ни доведе тук
Дөнья кисәге	Африка
Дәүләт	Либерия
Башкала	Монровия[d]
Сәгать поясы	UTC±00:00[d] һәм Africa/Monrovia[d][3]
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы	Атлантик океан
Табигый-георафик объект эчендә урнашкан	Көнбатыш Африка
Иң көнчыгыш ноктасы	5°20′03″ т. к. 7°22′04″ кб. о.
Иң төньяк ноктасы	8°33′ т. к. 9°46′ кб. о.
Иң көньяк ноктасы	4°21′10″ т. к. 7°37′03″ кб. о.
Иң көнбатыш ноктасы	6°55′28″ т. к. 11°29′57″ кб. о.
Геомәгълүматлар	Data:Liberia.map
Иң югары ноктасы	Вутеве тавы[d]
Иң түбән ноктасы	Атлантик океан
Дәүләт башлыгы вазыйфасы	Либерия президенты[d]
Ил башлыгы	Джордж Веа[d]
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы	Либерия президенты[d]
Хөкүмәт башлыгы	Джордж Веа[d]
Канунбирү органы	Либерия парламенты[d]
Югары мәхкәмә органы	Либерия югары мәхкәмәсе[d]
Үзәк банкы	Либерия үзәк банкы[d]
Дипломатик мөнәсәбәтләр	Сьерра-Леоне, Кытай Җөмһүрияте, Америка Кушма Штатлары, Кытай, Һиндстан, Бангладеш, Германия, Маҗарстан һәм Корея Халык Демократик Җөмһүрияте[4]
Әгъзалык	Берләшкән Милләтләр Оешмасы, АБ, Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы[d], Халыкара үсеш ассоциациясе[d], Халыкара финанс корпорациясе[d], Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык[d], Инвестицион бәхәсләрне хәл итү буенча халыкара үзәк[d], Африка үсеш банкы[d], Африка, Кариб диңгезе һәм Тын океан дәүләтләре[d], Интерпол[5][6], ХКТО[d][7][8], Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы[9], Бөтендөнья почта берлеге[10][11], Халыкара телекоммуникацияләр береге[d][12], Халыкара гражданнар иминлеген саклау оешмасы[d], Бөтендөнья метеорология оешмасы[13], Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы[14], Көнбатыш Африка илләре икътисади җәмгыяте[d], Мано елгасы дәүләтләре берлеге[d] һәм Бөтендөнья таможня оешмасы[d][15]
Никахка керү яше	21 яшь һәм 18 яшь
Халык саны	5 214 030 (2021)[16]
Административ бүленеше	Боми[d], Бонг[d], Гбарполу[d], Гранд-Баса[d], Гранд-Кейп-Маунт[d], Гранд-Геде[d], Гранд-Кру[d], Лофа[d], Маргиби[d], Мэриленд[d], Монтсеррадо[d], Нимба[d], Ривер-Сесс[d], Ривер-Ги[d] һәм Синоэ[d]
Акча берәмлеге	Либерия доллары[d]
Номиналь тулаем эчке продукт	3 509 000 000 $[17] һәм 4 001 047 150 $[17]
Кеше потенциалы үсеше индексы	0,481[18]
Inequality-adjusted Human Development Index	0,33[19]
Эшсезлек дәрәҗәсе	4 ± 1 процент[20]
Нәрсә белән чиктәш	Гвинея, Сьерра-Леоне һәм Кот-д’Ивуар
Автомобил хәрәкәте ягы	уң[d][21]
Челтәр көчәнеше	120 вольт[22] һәм 220 вольт[23]
Электр аергычы төре	NEMA 1-15[d][22], NEMA 5-15[d][23], Europlug[d][23], CEE 7/5[d][23] һәм Schuko[d][23]
Алыштырган	Colony of Liberia[d] һәм Республика Мэриленд[d]
Кулланылган тел	инглиз теле[24], инглиз теле[24], Liberia Kpelle[d], Southern Kissi[d], Менде[d], Dan[d], Liberian English[d], Western Krahn[d], мано теле[d], Klao[d], Dewoin[d], Gbii[d], Tajuasohn[d], Konobo[d], Glaro-Twabo[d], Glio-Ubi[d], Sapo[d], Liberian Kreyol[d], Kuwaa[d], гола[d], Кпелле[d], Гребо[d], Лоома[d], Ваи[d], Southern Grebo[d], Northern Grebo[d], Grebo-Gboloo[d], Manya[d], Grebo-Barclayville[d], Central Grebo[d], Басса[d] һәм Банди[d]
Кайда өйрәнелә	Liberian studies[d]
Мәйдан	111 369 ± 0 км²
Рәсми веб-сайт	visitliberia.net
Һәштәге	Liberia
Югары дәрәҗәле Интернет домены	.lr
Тема җәгърафиясе	Либерия географиясе[d]
Феноменның икътисады	Либерия икътисады[d]
Феноменның демографиясе	Либерия халкы[d]
Джини коэффициенты	35,3[25]
Тулаем туулар коэффициенты	4,719[26]
Демократия индексы	5,32[27]
BTI Governance Index	3,61[28], 4,96[28], 6,04[28], 6,17[28], 6,22[28], 6,16[28], 5,84[28], 5,36[28] һәм 5,01[29]
BTI Status Index	2,79[28], 4,2[28], 5,09[28], 5,34[28], 5,48[28], 5,54[28], 5,56[28] һәм 5,28[29]
Happy Planet Index score	46[30]
Илнең мобиль коды	618
Илнең телефон коды	+231
Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны	9-1-1[d][31] һәм 114[d][31]
Номер тамгасы коды	LB
Диңгездәге идентификацияләү номеры	636 һәм 637
Монда җирләнгәннәр төркеме	Төркем:Либериядә җирләнгәннәр[d]
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме	Төркем:Либериядә төшерелгән фильмнар[d]
Либерия Викиҗыентыкта

Либе́рия (ингл. Liberia [laɪˈbɪəɹɪə]), рәсми исеме — Либерия Республикасы (ингл. Republic of Liberia) — Африканың көнбатыш ярында урнашкан дәүләт.

Халыкка 16 асаба этник төркем һәм күп чит ил азчылыклары керә. Асаба халыклар якынча 95 процентны тәшкил итә. 16 рәсми танылган этник төркемнәргә Кпелле, Басса, Мано, Гио яки Дан, Кру, Гребо, Кран, Ваи, Гола, Мандинго яки Мандинка, Менде, Кисси, Гбанди, Лома, Деи яки Дэвойн, Беллеһ, һәм Америко-Либериялеләр яки Конго халкы керә.

Кпелле халыкның 20%-тан артыгын тәшкил итәләр һәм Либериядә иң зур этник төркем булып торалар, күбесенчә Бонг Графлыгында һәм үзәк Либериянең янәшә өлкәләрендә яшиләр.^[32] Афроамериканнар токымы Америко-Либериялеләр һәм Вест-Индиялеләр, күбесенчә Барбадослылар 2.5%-ны тәшкил итәләр. 1825 елда репатриацияләнгән Конго халыклары токымы Конго халкы һәм Афро-Кариблылар 2.5%-ны тәшкил итәләр. Бу ике соңгы төркем 19-ынчы гасырда сәяси контроль куйганнар һәм аны 20-енче гасырда да тотканнар.

Сәүдәгәрләр буларак күп иммигрантлар килгән һәм бизнес җәмәгатенең зур өлеше булып киткәннәр, шуларга Ливанлылар, Һиндлеләр, һәм башка Көнбатыш Африкадан кешеләр керә. Этник Либериялеләр һәм Ливанлылар арасында катнаш никаһлар проценты зур, нәтиҗәдә күп катнаш халык Монровия янында яши. Европа чыгышлы Ак Африканнар булган Либериялеләрнең кечкенә азчылыгы илдә яши.

2008 елгы халык санын исәпкә алу мәгълүматлары буенча, Либерия халкының 70,5 % ы христиан динен тота^[33]. Мөселманнар 27,6 % тәшкил итә.

Төп халыкларның традицион диннәрен халыкның 0,5 % ы тота, 0,4 % ы бернинди дин дә тотмый.

• Либериядә ислам

• 
  Воинжама(ингл.)татар. шәһәре мәчете манарасы (артта)
• 
  Либериянең топографик харитасы.
• 
  Басса мәдәнияте. Санде җәмгыятенең Шлем Битлеге (Ндоли Җовей), Либерия. 20-нче гасыр. Бруклин Музее

Калып:Африка Берлеге

Бу сәхифә мәкалә төпчеге генә. Сез аны тулыландырып, Википедиягә ярдәм итә аласыз.