Darevskia

Darevskia
Darevskia pontica, exemplaar uit Roemenië.
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Lacertilia (Hagedissen)
Infraorde:Scincomorpha (Skinkachtigen)
Familie:Lacertidae (Echte hagedissen)
Geslacht
Darevskia
Arribas, 1999
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Darevskia op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Darevskia is een geslacht van hagedissen uit de familie echte hagedissen (Lacertidae).

Uiterlijke kenmerken

[bewerken | brontekst bewerken]

De lichaamslengte is ongeveer 55 tot 80 millimeter, de dieren bereiken een totale lengte van ongeveer 20 tot 30 centimeter inclusief de lange staart. De basiskleur is meestal groen tot bruin of grijs. De flanken kunnen felle kleuren hebben zoals rood, roze, oranje, wit of blauw.

De kop is altijd afgeplat en heeft soms een verlengd deel van de snuit. De schubben aan de bovenzijde van het lichaam zijn glad of licht gekield. De buikschubben bestaan voornamelijk uit zes geprononceerde rijen.[1]

Voortplanting

[bewerken | brontekst bewerken]

Een bijzonderheid is dat een relatief groot aantal Darevskia -soorten parthenogeen is; er bestaan geen mannetjes binnen de soort, maar alleen vrouwtjes die zich maagdelijk voortplanten. Ongeveer een derde van het aantal soorten vertoont een dergelijk gedrag.[1] Een aantal van deze parthenogenetische soorten is ontstaan uit kruisingen van andere Darevskia-soorten.

Verspreiding en habitat

[bewerken | brontekst bewerken]

Alle soorten komen voor in Europa rond het Kaukasusgebergte. De hagedissen leven in de landen Armenië, Azerbeidzjan, Bulgarije, Georgië, Griekenland, Iran, Oekraïne, Rusland, Servië, Tsjechië en Turkije.[2]

Veel soorten leven in rotsachtige gebieden zoals bergstreken, kliffen en rotsen, andere soorten komen voor in bossen, graslanden, omgevingen met veel struiken en in kreupelhout.[3]

Beschermingsstatus

[bewerken | brontekst bewerken]

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan 25 soorten een beschermingsstatus toegewezen. Dertien soorten staan te boek als 'veilig' (Least Concern of LC), een soort als 'onzeker' (Data Deficient of DD) en een soort als 'kwetsbaar' (Vulnerable of VU). Vijf soorten worden beschouwd als 'gevoelig' (Near Threatened of NT) en vijf soorten als 'bedreigd' (Endangered of EN).[3]

Naam en indeling

[bewerken | brontekst bewerken]

De groep werd onder de naam Darevskia beschreven door Oscar J. Arribas in 1999. Er zijn 31 soorten, waarvan er vier pas in 2013 voor het eerst wetenschappelijk zijn beschreven en in veel literatuur nog niet worden vermeld. De verschillende soorten behoorden lange tijd tot het geslacht Lacerta. Hierdoor worden de oude namen in de literatuur nog wel gebruikt.[2]

De geslachtsnaam Darevskia is een eerbetoon aan de Russische herpetoloog Ilya Darevski die ontdekte dat binnen sommige populaties van Darevskia saxicola alleen vrouwtjes voorkwamen.[4]

Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam Auteur Verspreidingsgebied
Darevskia alpina Darevsky, 1967 Georgië, Rusland
Darevskia armeniaca Mehelÿ, 1909 Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Turkije, geïntroduceerd in Oekraïne
Darevskia bendimahiensis Schmidtler, Eiselt & Darevsky, 1994 Turkije
Darevskia bithynica Mehelÿ, 1909 Turkije
Darevskia brauneri Mehelÿ, 1909 Georgië, Rusland
Darevskia caspica Ahmadzadeh, Flecks, Carretero, Mozaffari, Böhme, Harris, Freitas & Rödder, 2013 Iran
Darevskia caucasica Mehelÿ, 1909 Azerbeidzjan, Georgië, Rusland, Tsjechië
Darevskia chlorogaster Boulenger, 1908 Azerbeidzjan, Iran
Darevskia clarkorum Darevsky & Vedmederja, 1977 Georgië, Turkije
Darevskia daghestanica Darevsky, 1967 Azerbeidzjan, Georgië, Rusland
Darevskia dahli Darevsky, 1957 Armenië, Georgië, Oekraïne
Darevskia defilippii Camerano, 1877 Iran
Darevskia derjugini Nikolskij, 1898 Azerbeidzjan, Georgië, Rusland, Turkije
Darevskia kamii Ahmadzadeh, Flecks, Carretero, Mozaffari, Böhme, Harris, Freitas & Rödder, 2013 Iran
Darevskia kopetdaghica Ahmadzadeh, Flecks, Carretero, Mozaffari, Böhme, Harris, Freitas & Rödder, 2013 Iran
Darevskia lindholmi Lantz & Cyrén, 1936 Oekraïne
Darevskia mixta Mehelÿ, 1909 Georgië
Darevskia parvula Lantz & Cyrén, 1913 Georgië, Turkije
Darevskia pontica Lantz & Cyrén, 1918 Bulgarije, Georgië, Griekenland, Roemenië, Servië, Turkije
Darevskia portschinskii Kessler, 1878 Armenië, Azerbeidzjan, Georgië
Weidehagedis
(Darevskia praticola)
Eversmann, 1834 Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Iran, Rusland, Servië, Bulgarije, Turkije, Griekenland
Darevskia raddei Boettger, 1892 Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Iran, Turkije
Darevskia rostombekowi Darevsky, 1957 Armenië, Azerbeidzjan
Darevskia rudis Bedriaga, 1886 Azerbeidzjan, Georgië, Rusland, Turkije
Darevskia sapphirina Schmidtler, Eiselt & Darevsky, 1994 Turkije
Steenhagedis
(Darevskia saxicola)
Eversmann, 1834 Georgië, Rusland, Turkije
Darevskia schaekeli Ahmadzadeh, Flecks, Carretero, Mozaffari, Böhme, Harris, Freitas & Rödder, 2013 Iran
Darevskia steineri Eiselt, 1995 Iran
Darevskia unisexualis Darevsky, 1966 Armenië, Georgië, Turkije
Darevskia uzzelli Darevsky & Danielyan, 1977 Turkije
Darevskia valentini Boettger, 1892 Armenië, Georgië, Iran, Turkije

Bronvermelding

[bewerken | brontekst bewerken]