Woestijnhagedissen

Woestijnhagedissen
Steppehagedis (Eremias arguta)
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Lacertilia (Hagedissen)
Infraorde:Scincomorpha (Skinkachtigen)
Familie:Lacertidae (Echte hagedissen)
Onderfamilie:Eremiainae
Geslacht
Eremias
Wiegmann, 1834
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Woestijnhagedissen op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Woestijnhagedissen[1] (Eremias) zijn een geslacht van hagedissen uit de familie echte hagedissen (Lacertidae).

Naam en indeling

[bewerken | brontekst bewerken]

De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door Arend Friedrich August Wiegmann in 1834. Er zijn 37 soorten, het soortenaantal verandert echter regelmatig omdat er nieuwe soorten worden ontdekt. De soort Eremias isfahanica bijvoorbeeld is pas in 2016 voor het eerst wetenschappelijk beschreven en de soort Eremias dzungarica is pas sinds 2017 bekend.[2] In de literatuur worden dergelijke soorten vaak nog niet vermeld.

Uiterlijke kenmerken

[bewerken | brontekst bewerken]

Vanwege de grote geografische variatie zijn er grote verschillen in kleur maar de vorm is wel hetzelfde; een stompe kop en krachtige poten. De lichaamslengte bedraagt ongeveer tien centimeter, de staart is iets langer dan de kop en de romp samen.[1]

Een aantal woestijnhagedissen zijn eierlevendbarend, een voorbeeld is Eremias multiocellata.[1] Veel soorten hebben net als de verwante Acanthodactylus-soorten kleine huidflapjes op de tenen om snel over zand te kunnen rennen. De hagedissen worden wel renners (Engels: 'racers') genoemd, omdat ze watervlug zijn.

Verspreiding en habitat

[bewerken | brontekst bewerken]

Alle soorten komen voor in een groot deel van Eurazië en het Midden-Oosten en leven in de landen Afghanistan, Armenië, Azerbeidzjan, China, Georgië, Iran, Kazachstan, Kirgizië, Moldavië, Mongolië, Oekraïne, Oezbekistan, Pakistan, Roemenië, Rusland, Tadzjikistan, Turkmenistan en Turkije.[2]

Alleen de steppehagedis (Eremias arguta) leeft ook deels in Europa, rond Georgië, Armenië en Oekraïne. Dit is een van de soorten die ooit tot het geslacht Lacerta werd gerekend, die meer in Europa voorkomen.

Beschermingsstatus

[bewerken | brontekst bewerken]

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan 29 soorten een beschermingsstatus toegewezen. Vierentwintig soorten worden gezien als 'veilig' (Least Concern of LC) en vier soorten worden beschouwd als 'onzeker' (Data Deficient of DD). Eremias pleskei ten slotte staat te boek als 'ernstig bedreigd' (Critically Endangered of CR).[3]

Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam Auteur Verspreidingsgebied
Eremias acutirostris Boulenger, 1887 Afghanistan, Iran, Pakistan
Eremias afghanistanica Böhme & Scerbak, 1991 Afghanistan
Eremias andersoni Darevsky & Szczerbak, 1978 Iran
Eremias argus Peters, 1869 China, Korea, Mongolië, Rusland
Steppehagedis
(Eremias arguta)
Pallas, 1773 Armenië, Azerbeidzjan, China, Georgië, Iran, Kazachstan, Moldavië, Mongolië, Oekraïne, Oezbekistan, Roemenië, Rusland, Tadzjikistan, Turkije
Eremias aria Anderson & Leviton, 1967 Afghanistan
Eremias brenchleyi Günther, 1872 Afghanistan
Eremias buechneri Bedriaga, 1906 China
Eremias cholistanica Baig & Masroor, 2006 Pakistan
Eremias dzungarica Orlova, Poyarkov Jr., Chirikova, Nazarov, Munkhbaatar, Munkhbayar & Terbish, 2017 Mongolië
Eremias fasciata Blanford, 1874 Afghanistan, Iran, Pakistan
Eremias grammica Lichtenstein, 1823 Kazachstan, Turkmenistan, Tadzjikistan, Oezbekistan, Iran, Afghanistan, Kirgizië, China
Eremias intermedia Strauch, 1876 Kazachstan, Turkmenistan, Oezbekistan, Tadzjikistan, Iran, Kirgizië
Eremias isfahanica Rastegar-Pouyani, Hosseinian, Rafiee, Kami, Rajabizadeh & Wink, 2016 Iran
Eremias kavirensis Mozaffari & Parham, 2007 Iran
Eremias kokshaaliensis Eremchenko & Panfilov, 1999 China, Kirgizië
Eremias kopetdaghica Eremchenko & Panfilov, 1999 Iran, Turkmenistan
Eremias lalezharica Moravec, 1994 Iran
Eremias lineolata Nikolsky, 1897 Turkmenistan, Oezbekistan, Tadzjikistan, Kazachstan, Iran, Afghanistan
Eremias montana Rastegar-Pouyani & Rastegar-Pouyani, 2001 Iran
Eremias multiocellata Günther, 1872 Mongolië, China, Kazachstan, Kirgizië, Rusland, mogelijk in Oezbekistan
Eremias nigrocellata Nikolsky, 1896 Turkmenistan, Oezbekistan, Tadzjikistan, Iran, Afghanistan
Eremias nikolskii Nikolsky, 1905 Oezbekistan, Tadzjikistan, Kirgizië, Kazachstan
Eremias papenfussi Mozaffari, Ahmadzadeh & Parham, 2011 Iran
Eremias persica Blanford, 1874 Turkmenistan, Iran, Afghanistan, Pakistan
Eremias pleskei Nikolsky, 1905 Armenië, Turkije, Iran, Azerbeidzjan
Eremias przewalskii Strauch, 1876 Mongolië, Rusland, China, Kirgizië
Eremias quadrifrons Strauch, 1876 China
Eremias regeli Nikolsky, 1905 Turkmenistan, Oezbekistan, Tadzjikistan, Afghanistan
Eremias scripta Strauch, 1867 Kazachstan, Turkmenistan, Iran, Afghanistan, Pakistan, Oezbekistan, Tadzjikistan, Kirgizië
Eremias strauchi Kessler, 1878 Armenië, Azerbeidzjan, Turkije, Iran
Eremias stummeri Wettstein, 1940 Kazachstan, Kirgizië
Eremias suphani Başoğlu & Hellmich, 1968 Turkije, Iran
Eremias szczerbaki Jeriomtschenko, Panfilow, & Zarinenko, 1992 Kirgizië
Eremias velox Pallas, 1771 Kazachstan, Turkmenistan, Tadzjikistan, Oezbekistan, Kirgizië, Iran, Afghanistan, China, Rusland, Azerbeidzjan, Georgië, mogelijk in Pakistan
Eremias vermiculata Blanford, 1875 Mongolië, China, Kazachstan
Eremias yarkandensis Blanford, 1875 China, Kirgizië

Bronvermelding

[bewerken | brontekst bewerken]