Angiras – Wikipedia, wolna encyklopedia

Angiras (dewanagari अंगिरा, trl. Angirā, ang. Angiras) – jeden z synów Brahmy, starożytny natchniony mędrzec indyjski (ryszi – dewanagari ऋषि, trl. ṛṣi, ang. rishi), protoplasta rodu Angirasów, w którym narodziło się wielu ryszich. Purany zawierają szczegółowy opis jego boskich czynów i nauk. Czasami uważany za ojca warny wojowników (kszatrija).

• Zgodnie z Wisznupuraną^[1] i Kurmapuraną^[2] oraz naukami Guru adźapajogi^[3] mędrzec Angiras jest jednym z dziewięciu, stworzonych przez Brahmę w pierwszej manwantarze, wielkich starożytnych mędrców zwanych nawabrahmarszimi (dziewięcioma brahmarszimi). Pozostałych ośmiu to: Marići, Bhrygu, Pulastja, Pulaha, Kratu, Daksza, Atri i Wasisztha.
• Mędrzec Angiras jest jednym z pradźapatich (dewanagari प्रजापति, trl. prajāpati, ang. Prajapati, tłum. pan stworzeń, praojciec ludzkości) oraz manasaputra – zrodzonym z umysłu Brahmy. Brahma po prostu powołał go do istnienia swoim pragnieniem, aby towarzyszył mu w procesie tworzenia.
• W Puranach można odnaleźć podania, iż Angiras został zrodzony z ust Brahmy i mądrością jest równy swemu ojcu^[4][5].

• Według Bhagawatapurany Angiras za zgodą swojego ojca Brahmy poślubił Śraddhę (dewanagari श्रद्धा, trl. śraddhā, ang. Shraddha) jedną z dziewięciu córek Kardamy muniego oraz jego żony Dewahuti. Mieli oni cztery córki o imionach: Siniwali (dewanagari सिनीवाली, trl. sinīvālī, ang. Sinivali), Kuhu (dewanagari कुहू, trl. kuhū, ang. Kuhu), Raka (dewanagari राका, trl. rākā, ang. Raka) i Anumati (dewanagari अनुमति, trl. anumati, ang. Anumati) i dwóch synów Utathję (dewanagari उतथ्य, trl. utathya, ang. Utathya) oraz wielkiego dewa-guru (guru bogów) Bryhaspatiego^[6].
• Natomiast Brahmandapurana wspomina, że Angiras poślubił Smryti (dewanagari स्मृति, trl. Smṛti)^[7], córkę brahmarsziego Dakszy, z którą miał dwóch synów Bharatagni (dewanagari भरतग्नि, trl. bharatagni) i Kirtiman (dewanagari किर्तिमन्, trl. kirtiman) oraz cztery córki, których imiona powielają się z imionami córek wymienionych w Bhagawatapuranie^[8][9].
• Również Wajupurana^[10] wymienia Smryti jako żonę Angiry wskazując jednocześnie, iż Swaha i Swadha są żonami Agniego, a Sita jest żoną Śiwy. Jednakże inne teksty wskazuje na to, iż nie tylko Smryti, ale również dwie inne córki Brahmarsziego Dakszy – Swadha i Sita były żonami mędrca Angirasa^[11] z którymi również miał potomstwo.
• Z inną żoną o imieniu Surupa (dewanagari सुरूप, trl. surūpa) (Matsjapurana 196.2) miał z kolei trzech innych wielkich synów, Utathję (dewanagari उतथ्य, trl. utathya, ang. Utathya), Samwartnaję (dewanagari सम्वर्त्न, trl. samvartna, ang. Samvartna) oraz wielkiego dewa-guru (guru bogów) Bryhaspatiego (Rygweda 4.40.1). Słynny maharszi Bharadwadźa (dewanagari भरद्वाज, trl. bhāradvāja, ang. Bharadwaja) będący synem Bryhaspatiego był jednym ze znamienitych potomków mędrca Angirasa.

• Wiele świętych tekstów buddyjskich wspomina słowa Buddy, że jest potomkiem mędrca Angirasa^[12].

• Nauki mędrca Angirasa, o duchowej i fizycznej aktywności (dharma i karma), są zawarte w Angirasmryti.
• Ułożył on również Bhaktidarśan, czyli nauki traktujące o oddaniu.
• Mędrzec Angiras jest głównym autorem dziewiątego rozdziału Wed, jak również wielu fragmentów w pozostałych rozdziałach. Wraz z mędrcem Atharwanem (dewanagari अथर्वन्, trl. atharvan, ang. Atharvan) sformułowali jednej z czterech części Wed zwanej Atharwaweda. Hymny Atharwawedy nazywane są często również Angirasami^[4].

• Angiras medytował tak intensywnie, że zaczął lśnić jaśniej niż Agni – władca ognia. Agni wpadł w panikę i modlił się przed Angirasem, aby ten pomógł mu zachować jego sławę. Angiras poinstruował go, aby zapewniał pożywienie świętym mędrcom, a poszukującym prawdy wskazywał niebiańską ścieżkę i oczyszczał ich wewnętrzną jaźń.
• Mahabharata i Śiwapurana wspominają, iż Angiras jest jednym z saptarszich.

Astrologia indyjska przypisuje gwiazdom układu Wielkiego Wozu imiona poszczególnych saptarszich. Dlatego układ tych gwiazd często nazywany jest Saptarszi Mandala (dewanagari मण्डल, trl. maṇḍala, tłum. symbol)^[13]. Trzecia gwiazda dyszla według tejże astrologii opisywana jest jako Angiras^[14], a według astrologii zachodniej jako Alioth i jest najjaśniejszą gwiazdą całego gwiazdozbioru.

• Angiras dokłada starań, aby ludzie uwolnili się od zniewolenia i poprzez oddanie, medytację i pobożne czyny osiągnęli samourzeczywistnienie^[4].
• Do dziś mędrzec Angirsa udziela inicjacji nielicznym wybrańcom w Siddhaśramie, usytuowanym w sekretnym miejscu, w Himalajach. Angiras jest dikszaguru (dewanagari दीक्षागुरु, trl dīkṣāguru, tłum. nauczyciel inicjujący/inicjacyjny lub guru udzielający inicjacji) w tym aśramie, natomiast maharszi Matang jest śikszaguru (dewanagari शिक्षागुरु, trl śikṣāguru, ang. Shikshaguru, tłum. nauczyciel duchowy lub guru zajmujący się edukacją), i naucza adźapajogi^[4].
• Swami Purnananda Paramahansa, współczesny Guru adźapajogi, był inicjowany w Siddhaśramie przez brahmarsziego Angirasa w 1870 roku. Pozostawał w tej pustelni przez 6 lat i pod opieką maharsziego Matanga osiągnął samourzeczywistnienie (brahmagjan)^[4].
• Guru adźapajogi nauczają, iż technika praktyki jogi zwanej adźapą wywodzi się od dziewięciu synów Brahmy zwanych nawabrahmarszimi. Zgodnie z tą tradycją jednym z brahmarszich jest Angiras. Wszyscy ci brahmarszi biorą udział w kreacji wszechświata i otaczają go swoją opieką. Mając na uwadze powyższe aspekty, Guru Janardan Paramahansa około roku 1970 postanowił stworzyć świątynię ku ich czci. Wizja Guru Janardana została zrealizowana w 1976 roku. Na terenie aśramu adźapajogi w Dimna^[15] koło Jamshedpur w Indiach, powstała pierwsza na świecie świątynia poświęcona wszystkim dziewięciu brahmarszim. Następca Guru Janardana, Guru Prasad Paramahansa, około 2001 roku postanowił dokonać przebudowy istniejącej świątyni. Uroczyste otwarcie odnowionej świątyni nastąpiło w dniu 24 grudnia 2006 roku, jest ona wzorowana w swoim wyglądzie na świątyni w Siddhaśramie^[3]. Świątynia ta zwana jest Rishi Mandir czyli Świątynia Ryszich.