Baldachim – Wikipedia, wolna encyklopedia

Baldachim znajdujący się nad wyjściem z grobów królewskich w katedrze na Wawelu, Kraków
Przenośny baldachim używany w katolickich procesjach eucharystycznych
Ambona z bogato zdobionym baldachimem w ewangelickim kościele Pokoju w Świdnicy

Baldachim (łac. baldakinus, z wł. baldacchino[1]) – podstawowe znaczenia to:

  • w architekturze motyw dekoracyjny, zadaszenie w formie wieżyczki, ozdobnego daszku lub aediculi stanowiący oprawę posągów[2] lub jako wsparty na kolumnach albo filarach - osłaniający nagrobki[3] (np. renesansowy baldachim nad nagrobkiem Władysława Jagiełły w katedrze na Wawelu)[4].
  • we wnętrzach kościołów osłona nad głównym ołtarzem, stallami, amboną lub fotelem dostojników, przenośna lub stała, w formie kopuły, nadwieszona lub podparta kolumnami, zwieńczona akcentem plastycznym, od dołu ozdobiona frędzlami lub lambrekinem[3][4]. Od strony wewnętrznej czasami ozdobiona malowanym gwiaździstym niebem[2].
  • osłona w kształcie daszka, przenośna lub stała, z tkaniny, drewna, rozpięta nad tronem, łóżkiem itp. pełniąca rolę funkcjonalną lub honorową[2][3].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza, 1927 (pol.).
  2. a b c Sztuka świata. Słownik terminów A-K. tom 17. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013. ISBN 978-83-213-4726-4.
  3. a b c Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996. ISBN 83-01-12365-6.
  4. a b Witold Szolginia: Ilustrowana encyklopedia dla wszystkich. Architektura i Budownictwo. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1975.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]