Bulwar Xawerego Dunikowskiego we Wrocławiu – Wikipedia, wolna encyklopedia

Śródmiejski Węzeł Wodny górny
bulwar Dunikowskiego (po lewej) i bulwar Piotra Włostowica (po prawej)
bulwar po remoncie, w tle katedra, biblioteka archidiecezjalna, Most Pokoju, Kampus Grunwaldzki i sedesowce
widok z bulwaru w kierunku Wyspy Piasek i Ostrowa Tumskiego
widok z bulwaru w kierunku Wyspy Piasek i Ostrowa Tumskiego
bulwar i Most Pokoju, wielka woda, maj 2010 r.
widok na Ostrów Tumski z bulwaru
balustrada w formie niskiego muru
zejście ze wzgórza w kierunku Mostu Piaskowego
bulwar w kierunku Hali Targowej
bulwar w kierunku Wzgórza Polskiego
spojrzenie z przeszłości (1887 r.) na obecne Muzeum Narodowe we Wrocławiu

Bulwar Xawerego Dunikowskiego we Wrocławiu, to bulwar położony na południowym brzegu rzeki Odry, jej śródmiejskiego ramienia, na odcinku od Mostu Piaskowego do Mostu Pokoju. Położony jest w rejonie tzw. Wrocławskiego Nowego Miasta. Znacząca część tego bulwaru stanowi równocześnie odcinek Promenady Staromiejskiej[a]. Jest to bulwar spacerowo–widokowy. Jednym z podstawowych jego walorów, wraz ze Wzgórzem Polskim, jest widok na panoramę najstarszej części miastaOstrowa Tumskiego[1]. Przy nabrzeżu bulwaru pomiędzy Zatoką Gondoli a Mostem Pisakowym, w XIX wieku i początkach XX wieku, funkcjonował port parowców (Dampferabfahrtsstelle), na potrzeby obsługi ruchu: zarówno pasażerskiego, jak i transportu towarowego[2][3].

Nazwa: Bulwar Xawerego Dunikowskiego; została nadana temu bulwarowi w dniu 15 lutego 1965 r.[4]. Upamiętnia ona postać Xawerego Dunikowskiego (ur. 1875 r., zm. 1964 r.), polskiego rzeźbiarza, malarza i pedagoga, związanego między innymi z Wrocławiem – w 1959 r. nadano mu tytuł profesora a następnie został kierownikiem katedry rzeźby w Państwowej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu[5].

Całe nabrzeże bulwaru jest umocnione. Są to skarpy umocnione brukiem kamiennym oraz ściany murowane z cegłymury oporowe[6]. Długość bulwaru wynosi około 800 m: Most Pokoju położony jest w 250,8 km biegu Odry, natomiast Most Piaskowy w 251,6 km biegu Odry[7].

16 kwietnia 2016 bulwar został otwarty po trwającym około rok gruntownym remoncie[8].

Przebieg Bulwaru Xawerego Dunikowskiego
obiekt opis fotografia
Most Pokoju[9][10][11] most
pl. Powstańców Warszawy[b][10][12] plac
Muzeum Narodowe[c][13]

( rej. zab. nr 325/Wm z 24 lipca 1976 r.)[14]

budynek
Kładka Muzealna[10][15][16] most
Zatoka Gondoli[17] port
Bastion Ceglarski[18]

( rej. zab. nr 210 z 30 grudnia 1970 r.)[14]

fortyfikacje
Wzgórze Polskie[18] wzniesienie
szalet[19] budynek
Ulica Garncarska[20] ulica
Plac Polski[10][21] plac
Pomnik Xawerego Dunikowskiego[22] pomnik
Pomnik Ofiar UPA[23][24] pomnik
kamień: zalanym artystom[25] pomnik
Przystań przy Hali Targowej[2][3] port
Odra PołudniowaOdra Północna bifurkacja
Ulica Andrzeja Frycza Modrzewskiego[10][26] ulica
Ulica Wincentego Kraińskiego[10][27] ulica
Ulica Ducha Świętego[10][28] ulica
Hala Targowa[d][29]

( rej. zab. nr 401/Wm z 13 kwietnia 1979 r.)[14]

budynek
Ulica Piaskowa[e][10][30] ulica
Most Piaskowy[9][10][31][32]

( rej. zab. nr 330/Wm z 15 października 1976 r.)[1][14]

most
  1. bulwar jest częścią Promenady Staromiejskiej na odcinku od Kładki Muzealnej do Mostu Piaskowego; jedynie stosunkowo krótki fragment bulwaru od Kładki Muzealnej do Mostu Pokoju nie stanowi Promenady Staromiejskiej, która dalej od Kładki Muzealnej biegnie wzdłuż Zatoki Gondoli i dalej przez Park Juliusza Słowackiego oraz wzdłuż całej Fosy Miejskiej wokół Starego Miasta, aż do Mostu Sikorskiego
  2. w ciągu ulicy biegnącej od Placu Powstańców Warszawy, położonej na lewym, południowym brzegu Odry, zlokalizowany jest Most Pokoju, po przeciwnej stronie rzeki ulica nosi nazwę Ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego
  3. Muzeum Narodowe: Plac Powstańców Warszawy 5
  4. Hala Targowa: Ulica Piaskowa 17
  5. w ciągu Ulicy Piaskowej, położonej na lewym, południowym brzegu Odry, zlokalizowany jest Most Piaskowy, po przeciwnej stronie rzeki ulica nosi nazwę Ulicy Świętej Jadwigi

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b UCHWAŁA NR XIII/442/99 RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA z dnia 21 października 1999 roku z dnia 21 października 1999 roku przestrzennego obszaru - OSTRÓW TUMSKI - WYSPY - OGRÓD BOTANICZNY we Wrocławiu.. www.wroclaw.pl – Strona Miasta Wrocław. [dostęp 2010-07-22]. (pol.).
  2. a b Przystań parowców odrzańskich. dolny-slask.org.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2010-07-22]. (pol.).
  3. a b Przystań Hala Targowa. www.statekpasazerski.pl – Rejsy statkiem Wrocław, rejsy po Wrocławiu. [dostęp 2010-07-23]. (pol.).
  4. Dunikowskiego Xawerego. dolny-slask.org.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2010-07-22]. (pol.).
  5. Xawery (Ksawery) Dunikowski, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-23].
  6. Stanisław Klin, Rafał Idzikowski: Obudowy nabrzeży rzeki Odry we Wrocławiu – rys historyczny, różnorodność rozwiązań, potrzeby technicznej i naukowej optymalizacji technologii napraw i modernizacji. [w:] INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH, Nr 9/2008 [on-line]. POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddział w Krakowie, Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi, 2009-04-27. s. 16. [dostęp 2010-07-22]. (pol.).
  7. praca zbiorowa pod kierunkiem mgr inż. arch. Stanisława Dendewicza: 9. Sfera Iifrastruktury. [w:] Studium zagospodarowania przestrzennego pasma Odry - Diagnoza stanu [on-line]. www.wbu.wroc.pl – Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu, 2000–2001. s. 31. [dostęp 2010-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-22)]. (pol.).
  8. W sobotę otwarcie bulwaru Dunikowskiego (PROGRAM, ATRAKCJE) - Wrocław - NaszeMiasto.pl [online], wroclaw.naszemiasto.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
  9. a b Mosty. ZDiUM. s. 11. [dostęp 2010-07-22]. (pol.).
  10. a b c d e f g h i Wykaz Dróg przebiegających przez miasto Wrocław. ZDiUM, STAN NA DZIEŃ 10.05.2010 r.. s. 162. [dostęp 2010-07-22]. (pol.).
  11. Most Pokoju. dolny-slask.org.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2010-07-24]. (pol.).
  12. Powstańców Warszawy. dolny-slask.org.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2010-07-24]. (pol.).
  13. Muzeum Narodowe. dolny-slask.org.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2010-07-24]. (pol.).
  14. a b c d Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków - stan na 30 czerwca 2010 r., woj. dolnośląskie. www.kobidz.pl – Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków. s. 266 (strona: 208). [dostęp 2010-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)]. (pol.).
  15. Kładki. ZDiUM. s. 4. [dostęp 2010-07-22]. (pol.).
  16. Kładka Muzealna. dolny-slask.org.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2010-07-22]. (pol.).
  17. Zatoka Gondoli. dolny-slask.org.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2010-07-24]. (pol.).
  18. a b Wzgórze Polskie/Bastion Ceglarski. dolny-slask.org.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2010-07-22]. (pol.).
  19. Szalet. dolny-slask.org.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2010-07-22]. (pol.).
  20. Garncarska. dolny-slask.org.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2010-07-24]. (pol.).
  21. Polski. dolny-slask.org.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2010-07-24]. (pol.).
  22. Pomnik Xawerego Dunikowskiego. dolny-slask.org.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2010-07-22]. (pol.).
  23. UCHWAŁA NR XLVII/1690/02 RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA z dnia 18 kwietnia 2002 roku w sprawie zmiany uchwały nr XLVI/648/97 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 18 grudnia 1997 roku w sprawie wyrażenia zgody na wzniesienie pomnika we Wrocławiu. www.wroclaw.pl – Strona Miasta Wrocław. [dostęp 2010-07-24]. (pol.).
  24. Pomnik Pomordowanych na Kresach. dolny-slask.org.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2010-07-24]. (pol.).
  25. Obelisk "Zalanym Artystom". dolny-slask.org.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2010-07-22]. (pol.).
  26. Frycza-Modrzewskiego Andrzeja. dolny-slask.org.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2010-07-24]. (pol.).
  27. Kraińskiego Wincentego, ks.. dolny-slask.org.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2010-07-24]. (pol.).
  28. Ducha, Św.. dolny-slask.org.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2010-07-24]. (pol.).
  29. Hala Targowa I. dolny-slask.org.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2010-07-24]. (pol.).
  30. Piaskowa. dolny-slask.org.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2010-07-24]. (pol.).
  31. Trasa turystyczna "Mosty i przeprawy". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, 2007. s. 33. [dostęp 2010-07-22]. (pol.).
  32. Most Piaskowy. dolny-slask.org.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2010-07-22]. (pol.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]