Doktor Strange (film) – Wikipedia, wolna encyklopedia
logo filmu | |
Gatunek | |
---|---|
Rok produkcji | |
Data premiery | 20 października 2016 |
Kraj produkcji | |
Język | |
Czas trwania | 115 minut[1] |
Reżyseria | |
Scenariusz | Scott Derrickson |
Główne role | Benedict Cumberbatch |
Muzyka | |
Zdjęcia | |
Scenografia | |
Kostiumy | |
Montaż | |
Produkcja | |
Wytwórnia | |
Dystrybucja | |
Budżet | 165 000 000 USD |
Przychody brutto | 677 718 395 USD |
Strona internetowa |
Produkcja | ||||
| ||||
Wydarzenia | ||||
| ||||
Seria Doktor Strange | ||||
|
Doktor Strange (oryg. Doctor Strange) – amerykański fantastycznonaukowy film akcji z 2016 roku na podstawie serii komiksów o superbohaterze o tym samym pseudonimie wydawnictwa Marvel Comics. Za reżyserię odpowiadał Scott Derrickson na podstawie scenariusza napisanego razem z C. Robertem Cargillem i Jonem Spaihtsem . Tytułową rolę zagrał Benedict Cumberbatch, a obok niego w rolach głównych wystąpili: Chiwetel Ejiofor, Rachel McAdams, Benedict Wong, Michael Stuhlbarg, Benjamin Bratt, Scott Adkins, Mads Mikkelsen i Tilda Swinton.
Główny bohater, neurochirurg Stephen Strange, po wypadku samochodowym odkrywa nieznany mu świat magii i alternatywnych wymiarów.
Doktor Strange wchodzi w skład III Fazy Filmowego Uniwersum Marvela. Jest to czternasty film należący do tej franczyzy i tworzy on jej pierwszy rozdział zatytułowany Saga Nieskończoności. Jego kontynuacja Doktor Strange w multiwersum obłędu została zapowiedziana na 2022 rok.
Światowa premiera filmu miała miejsce 20 października 2016 roku w Los Angeles. W Polsce zadebiutował on 26 października tego samego roku. Przy budżecie 165 milionów dolarów Doktor Strange zarobił prawie 680 milionów dolarów. Film otrzymał również pozytywne oceny od krytyków.
Streszczenie fabuły
[edytuj | edytuj kod]W Nepalu czarownik Kaecilius i jego fanatycy wchodzą do tajnej siedziby w Kamar-Taj i mordują bibliotekarza. Kradną kilka stron z mistycznego tekstu należącego do Starożytnej, długowiecznej czarodziejki, która uczyła każdego ucznia sztuk mistycznych w Kamar-Taj, również Kaeciliusa. Starożytna wyrusza w pościg za zdrajcami, ale Kaecilius i jego stronnicy uciekają[3][4].
W Nowym Jorku Stephen Strange, uznany, ale arogancki neurochirurg, ulega ciężkiemu wypadkowi samochodowemu. Wskutek którego traci częściowo władzę w dłoniach, a co za tym idzie nie może już operować. Utrata pracy, w której się spełniał i dającej wielkie pieniądze jest ciosem, który niszczy jego życie. Koleżanka z pracy, chirurg i była kochanka, Christine Palmer, próbuje pomóc mu się z tym pogodzić, jednak Strange daremnie poddaje się coraz to kolejnym eksperymentalnym zabiegom, aby wyleczyć ręce. Strange dowiaduje się o Jonathanie Pangbornie, który był sparaliżowany, ale w tajemniczy sposób odzyskał pełną władzę w nogach. Pangborn kieruje Strange’a do Kamar-Taj, gdzie natrafia na czarownika Karla Mordo, który kieruje go do Starożytnej. Starożytna demonstruje Strange’owi swoją moc ujawniając mu istnienie płaszczyzny astralnej i innych wymiarów, takich jak Wymiar Lustrzany. Pomimo arogancji Strange’a, która przypomina jej Kaeciliusa, ostatecznie zgadza się go szkolić[3][4].
Strange uczy się magii pod okiem Starożytnej i Mordo oraz korzysta ze starożytnych ksiąg w bibliotece, które są strzeżone przez mistrza Wonga. Strange dowiaduje się, że Ziemia jest chroniona przed zagrożeniami z innych wymiarów poprzez specjalny ekran utworzony z trzech budynków zwanych Sanktuariami, a ich ochroną zajmują się czarownicy. Są one umiejscowione w Nowym Jorku, Londynie i Hongkongu; połączone są między sobą i z Kamar-Taj. Strange szybko robi postępy i potajemnie czyta księgę, z której Kaecilius wykradł strony. Dowiaduje się z niej, jak zaginać czas dzięki Oku Agamotto. Mordo i Wong ostrzegają go przed łamaniem praw natury i porównują to do chęci pozyskania przez Kaeciliusa życia wiecznego[3][4].
Kaecilius używa skradzionych stron, aby skontaktować się z Dormammu z Mrocznego Wymiaru, gdzie czas nie istnieje. Kaecilius niszczy Sanktuarium w Londynie, aby osłabić ochronę Ziemi, następnie wyznawcy Kaeciliusa atakują Sanktuarium w Nowym Jorku i zabijają jego strażnika, ale Strange’owi udaje się ich powstrzymać za pomocą płaszcza lewitacji, do czasu przybycia na miejsce Mordo i Starożytnej. Strange i Mordo są rozczarowani Starożytną, kiedy dowiadują się od Kaeciliusa, że Starożytna czerpie swoją długowieczność dzięki mocy z Mrocznego Wymiaru. Kaecilius śmiertelnie rani Starożytną i ucieka do Hongkongu. Przed śmiercią rozmawia ze Strangem i mówi mu, że by pokonać Kaeciliusa sam będzie zmuszony do nagięcia zasad. Strange i Mordo przybywają do Hongkongu zastając martwego Wonga, zniszczone Sanktuarium oraz Mroczny Wymiar pochłaniający Ziemię. Strange aby złapać w pułapkę Dormammu używa Oka Agamotto umieszczając jego i siebie w nieskończonej pętli czasowej. Po wielokrotnym i bezskutecznym zabiciu Strange’a, Dormammu godzi się aby opuścić Ziemię i zabrać Kaeciliusa i jego wyznawców w zamian za przerwanie pętli czasu[3][4].
Mordo, rozczarowany postępowaniem Strange’a i Starożytnej, którzy przeciwstawili się prawom natury, postanawia odejść. Strange zwraca Oko Agamotto do Kamar-Taj, a sam kontynuuje naukę w Sanktuarium w Nowym Jorku. W scenie pomiędzy napisami Strange zgadza się pomóc Thorowi w odnalezieniu jego ojca, Odyna. W scenie po napisach Mordo spotyka się z Pangbornem i odbiera mu mistyczną energię, dzięki której Pangborn ponownie chodził stwierdzając, że Ziemia ma „zbyt wielu czarowników”[3][4].
Obsada
[edytuj | edytuj kod]Polski dubbing[5] |
• Michał Żebrowski jako Stephen Strange • Przemysław Sadowski jako Karl Mordo • Kamilla Baar-Kochańska jako Christine Palmer • Michał Piela jako Wong • Robert Majewski jako Nicodemus West • Szymon Kuśmider jako Jonathan Pangborn • Robert Więckiewicz jako Kaecilius • Danuta Stenka jako Starożytna |
- Benedict Cumberbatch jako Stephen Strange, neurochirurg, który po ciężkim wypadku samochodowym odkrywa świat magii i alternatywnych wymiarów[6].
- Chiwetel Ejiofor jako Karl Mordo, mistrz mistycznych sztuk, były uczeń Starożytnej[7].
- Rachel McAdams jako Christine Palmer, chirurg, koleżanka Strange’a z pracy i jego była dziewczyna[8][9].
- Benedict Wong jako Wong, mistrz mistycznych sztuk, sojusznik Strange’a[10].
- Michael Stuhlbarg jako Nicodemus West, chirurg i rywal Strange’a[11].
- Benjamin Bratt jako Jonathan Pangborn, inwalida, który wyleczył paraliż za pomocą magii i przekazał Strange’owi informacje o Kamar-Taj[12][13] .
- Scott Adkins jako Lucian Aster, jeden z fanatyków Kaeciliusa[14][15].
- Mads Mikkelsen jako Kaecilius, mistrz mistycznych sztuk, który stworzył własną sektę przeciwko Starożytnej[16][9].
- Tilda Swinton jako Starożytna, mistyczka, która zostaje mentorem i nauczycielem Stephena Strange’a[7].
W filmie ponadto wystąpili: Zara Phythian, Katrina Durden i Alaa Safi jako fanatycy Kaeciliusa; Mark Anthony Brighton jako Daniel Drumm, Linda Louise Duan jako Tina Minoru i Topo Wresniwiro jako Hamir, mistrzowie mistycznych sztuk[17] oraz prezenter telewizyjny, Pat Kiernan, zagrał samego siebie[18]. Cumberbatch, poza tytułowym bohaterem, zagrał dzięki technologii motion capture swojego przeciwnika, Dormammu, któremu również podłożył głos, który został zmiksowany z głosem innego brytyjskiego aktora[19].
W rolach cameo pojawili się: Stan Lee, twórca komiksów Marvel Comics jako pasażer autobusu czytający książkę[20] oraz w scenie po napisach Chris Hemsworth jako Thor[21].
Produkcja
[edytuj | edytuj kod]Rozwój projektu
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze plany produkcyjne filmu pojawiły się w 1986 roku wraz ze scenariuszem Boba Gale’a, jednak film nie został zrealizowany[22]. Następnie w 1989 roku nad scenariuszem pracował Alex Cox i Stan Lee[23]. Scenariusz ten bez skutku krążył po różnych studiach. W 1992 roku do napisania scenariusza i reżyserii filmu został zatrudniony Wes Craven z datą wydania zaplanowaną wstępnie na 1994 lub 1995 rok[24]. David S. Goyer dokończył ten scenariusz w 1995 roku[22]. W kwietniu 1997 roku Columbia Pictures zakupiło prawa do ekranizacji i zatrudniła Jeffa Welcha do napisania scenariusza. Producentami tego filmu mieli być Bernie Brillstein i Brad Grey[25]. W 2000 roku Columbia Pictures porzuciło projekt. W tym czasie nad scenariuszem pracował Michael France, a reżyserią filmu zainteresowani byli Chuck Russell i Stephen Norrington[26]. W czerwcu 2001 roku prawa do postaci nabyło Dimension Films[22]. W projekt ponownie zaangażował się Goyer na stanowisku scenarzysty i reżysera filmu. W sierpniu prawa odkupiło Miramax Films, a Goyer w marcu 2002 roku zrezygnował z projektu[27]. Rok później zapowiedziano premierę filmu na 2005 rok, jednak w czerwcu 2004 scenariusz jeszcze nie był gotowy, a prezes Marvel Studios, Avi Arad, wyjawił, że są problemy z jego napisaniem[28][29]. W 2005 roku Paramount Pictures, współpracując z Marvel Studios, odkupił prawa od Miramaxu. Wtenczas budżet filmu był zaplanowany na około 165 milionów dolarów[30]. Thomas Dean Donnelly i Joshua Oppenheimer zostali zatrudnieni w czerwcu 2010 roku do napisania scenariusza[31], a Patrick Dempsey miał zagrać tytułową rolę[32].
W styczniu 2013 roku szef Marvel Studios, Kevin Feige, potwierdził, że film wejdzie w skład III Fazy Filmowego Uniwersum Marvela[33]. W lutym 2014 roku poinformowano, że studio rozważało Marka Andrewsa, Jonathana Lewine’a, Nikolaja Arcela i Deana Israelite’a na stanowisku reżysera oraz Jonathana Aibela i Glenna Bergera do napisania scenariusza[34]. W marcu tego samego roku na stanowisko reżysera nadal rozważani byli Andrews i Levine, a dodatkowo także Scott Derrickson[35], który to w czerwcu ostatecznie został w tej roli zatrudniony[36]. W tym samym miesiącu poinformowano, że Jon Spaihts napisze scenariusz[37]. 28 października 2014 roku podczas MarvelEvent, gdzie przedstawiono filmy wchodzące w skład III Fazy Filmowego Uniwersum Marvela, ostatecznie potwierdzono jego powstawanie i planowaną premierę w listopadzie 2016 roku[38]. W grudniu 2015 roku ujawniono, że C. Robert Cargill, który współpracował z Derricksonem przy filmie Sinister, współtworzył scenariusz do filmu[39].
Derrickson starając się o angaż do filmu przygotował 12-stronicową scenę filmu zilustrowaną przygotowanymi przez profesjonalnych rysowników ilustracjami, którą zaprezentował podczas spotkania ze studiem. Reżyser zapłacił za to z własnych pieniędzy, jednak uznał to za konieczne, aby pokazać, że zależy mu na pracy nad filmem. Po zatrudnieniu Derricksona, Marvel odkupił od niego przygotowaną scenę i ostatecznie została ona włączona do filmu[40]. Feige i Derrickson poinformowali, że podczas pracami nad filmem inspirowali się pracami Steve’a Ditko oraz komiksami The Oath i Into Shamball[41][42]. W sierpniu 2016 roku poinformowano, że przy scenariuszu pracował również Dan Harmon[43]. Derrickson chciał, aby głównym antagonistą w pierwszym filmie był Nightmare, z koncepcją koszmarów jako wymiaru. Ostatecznie Feige uznał, że pomysł z wprowadzeniem snów jako kolejnego wymiaru w pierwszym filmie będzie zbyt dużym wyzwaniem. W rezultacie wybrano Dormammu jako głównego antagonistę, jako że jest on najbardziej rozpowszechnionym złoczyńcą z komiksów[44][45].
Casting
[edytuj | edytuj kod]Do roli Stephena Strange’a rozważani byli: Joaquin Phoenix, Jared Leto, Tom Hardy, Benedict Cumberbatch, Ethan Hawke, Oscar Isaac, Ewan McGregor, Matthew McConaughey, Jake Gyllenhaal, Colin Farrell, Keanu Reeves i Ryan Gosling[37][46][47][48]. W lipcu 2014 roku Cumberbatch poinformował, że nie będzie mógł zagrać w filmie ze względu na inne zobowiązania[49]. Phoenix negocjował umowę z Marvel Studios od lipca[50] do października[51]. Pod koniec października Cumberbatch jednak rozpoczął negocjacje ze studiem[52], które zdecydowało się na przesunięcie premiery, aby go pozyskać[53]. W grudniu potwierdzono jego angaż[6][53].
W styczniu 2015 roku poinformowano, że Chiwetel Ejiofor rozpoczął negocjacje ze studiem dotyczące roli w filmie[54]. W maju ujawniono, że Tilda Swinton jest w trakcie rozmów dotyczących roli Starożytnej[55]. W czerwcu potwierdzono, że Swinton i Ejiofor jako Mordo zagrają w filmie[7]. W lipcu Rachel McAdams rozpoczęła negocjacje[56], a w sierpniu Mads Mikkelsen[57]. We wrześniu potwierdzono udział McAdams[8]. W listopadzie do obsady dołączyli Michael Stuhlbarg jako Nicodemus West[58], Scott Adkins jako Lucian[14][15] i Amy Landecker jako doktor Brauner[11] oraz potwierdzono udział Mikkelsena[16]. W styczniu 2016 poinformowano, że do obsady dołączył Benedict Wong jako Wong[10]. W czerwcu ujawniono, że Mikkelsen zagra Kaeciliusa, a McAdams wcieli się w Christine Palmer[9]. W lipcu poinformowano, że w filmie wystąpi Benjamin Bratt jako Jonathan Pangborn[12][13] .
W październiku 2016 roku ujawniono, że Cumberbatch, poza tytułowym bohaterem, zagrał dzięki technologii motion capture swojego przeciwnika, Dormammu, któremu również podłożył głos. Wyjawiono również, że był to pomysł aktora[19].
Zdjęcia i postprodukcja
[edytuj | edytuj kod]Początkowo zdjęcia były zapowiadane na maj 2015 roku w Anglii[59], jednak miesiąc przed Kevin Feige ogłosił, że rozpoczną się na jesień[60]. Zdjęcia do filmu rozpoczęły się 4 listopada 2015 roku w Nepalu[61] pod tytułem roboczym Checkmate[62]. Zrealizowano tam zdjęcia w Kotlinie Katmandu, w tym w świątyniach Paśupatinath[63] i Swayambhunath[64], w dzielnicy Thamel i biznesowej ulicy New Road w Katmandu[65] oraz na Patan Durbar Square w Patanie[66]. 11 listopada prace na planie przeniosły się do Longcross Studios w Surrey w Wielkiej Brytanii[67]. W tym samym miesiącu nakręcono również sceny w dzielnicy Hell’s Kitchen w Nowym Jorku[62]. Sceny Nowego Jorku były kręcone również w Shepperton Studios[68]. W lutym 2016 roku wykonywano zdjęcia na ulicach Londynu[69]. W styczniu 2016 roku zrealizowano sceny w Exeter College w Oksfordzie[70]. Film był kręcony również w Hongkongu[71]. Na początku kwietnia 2016 roku produkcja przeniosła się ponownie do Nowego Jorku[72], gdzie 3 kwietnia ukończono zdjęcia do filmu[73]. Odpowiadał za nie Ben Davis[74]. Scenografią zajął się Charles Wood, a kostiumy zaprojektowała Alexandra Byrne[71].
Firma Lamborghini zapewniła sześć samochodów Huracán LP 610-4 Spyders na potrzeby filmu, które zostały zniszczone podczas produkcji[75]. Scenę pomiędzy napisami z udziałem Thora wyreżyserował Taika Waititi przed rozpoczęciem zdjęć do Thor: Ragnarok[76], natomiast James Gunn nakręcił scenę z udziałem Stana Lee[77]. Dodatkowe zdjęcia do filmu miały miejsce w pierwszej połowie sierpnia 2016 roku[78].
Montażem zajęli się Wyatt Smith i Sabrina Plisco[71]. Efekty specjalne przygotowały studia: Luma Pictures, Industrial Light & Magic, Method Studios, Framestore, Lola VFX, Rise FX, Crafty Apes, SPOV i The Third Floor, a odpowiadali za nie Stephane Ceretti i Richard Bluff[79]. Industrial Light & Magic pracowało nad scenami w wymiarze lustrzanym w Nowym Jorku oraz nad sceną walki w Hongkongu. Method Studios odpowiadało za podróż Strange’a po wymiarach oraz sceny astralne. Luma Pictures pracowała nad scenami z Dormammu i scenami w wymiarze lustrzanym w Londynie. Framestore przygotowało między innymi efekty związane z płaszczem Strange’a. Lola VFX odpowiadało za oczy fanatyków Kaeciliusa oraz scenę zniewolenia Kaeciliusa przez Strange’a[80]. 10 października 2016 roku Scott Derrickson zakończył pracę nad filmem[20].
Muzyka
[edytuj | edytuj kod]W maju 2016 roku Michael Giacchino poinformował, że skomponuje muzykę do filmu[81]. Ścieżka dźwiękowa została nagrana w Abbey Road Studios w Londynie przez 80-osobową orkiestrę pod kierownictwem Tima Simoneca[82]. Paul McCartney, który usłyszał podczas nagrań jeden z utworów, porównał go do piosenki The Beatles „I Am the Walrus”[83]. Album z muzyką Giacchino, Doctor Strange Original Motion Picture Soundtrack, został wydany cyfrowo 21 października 2016 roku[84], a wersja CD 18 listopada tego samego roku przez Hollywood Records[85].
Derrickson chciał umieścić w filmie piosenkę Boba Dylana, ale nie mógł znaleźć odpowiedniej; ostatecznie wykorzystał utwór „Interstellar Overdrive” zespołu Pink Floyd[86]. Ponadto w filmie wykorzystano utwory: „Shining Star” (Earth, Wind & Fire), „Feels so Good” (Chuck Mangione) i „Single Ladies (Put a Ring on It)” (Beyoncé)[87].
Doctor Strange Original Motion Picture Soundtrack – 2016 | |||
---|---|---|---|
Nr | Tytuł utworu | Autor | Długość |
1. | „Ancient Sorcerer’s Secret” | Michael Giacchino | 2:37 |
2. | „The Hands Dealt” | Michael Giacchino | 2:56 |
3. | „A Long Strange Trip” | Michael Giacchino | 2:28 |
4. | „The Eyes Have It” | Michael Giacchino | 1:23 |
5. | „Mystery Training” | Michael Giacchino | 1:53 |
6. | „Reading Is Fundamental” | Michael Giacchino | 1:39 |
7. | „Inside the Mirror Dimension” | Michael Giacchino | 4:04 |
8. | „The True Purpose of the Sorcerer” | Michael Giacchino | 2:09 |
9. | „Sanctimonious Sanctum Sacking” | Michael Giacchino | 7:27 |
10. | „Astral Doom” | Michael Giacchino | 3:41 |
11. | „Post Op Paracosm” | Michael Giacchino | 1:15 |
12. | „Hippocratic Hypocrite” | Michael Giacchino | 1:34 |
13. | „Smote and Mirrors” | Michael Giacchino | 6:29 |
14. | „Ancient History” | Michael Giacchino | 4:08 |
15. | „Hong Kong Kablooey” | Michael Giacchino | 3:35 |
16. | „Astral Worlds Worst Killer” | Michael Giacchino | 6:17 |
17. | „Strange Days Ahead” | Michael Giacchino | 5:59 |
18. | „Go for Baroque” | Michael Giacchino | 2:55 |
19. | „The Master of the Mystic End Credits” | Michael Giacchino | 3:50 |
1:06:19 |
Promocja
[edytuj | edytuj kod]15 sierpnia 2015 roku zaprezentowano szkice koncepcyjne filmu podczas D23 Expo[88]. 12 kwietnia 2016 roku zaprezentowano pierwszy zwiastun filmu podczas programu Jimmy Kimmel Live![89]. 23 lipca Scott Derrickson, Benedict Cumberbatch, Tilda Swinton, Chiwetel Ejiofor, Rachel McAdams, Mads Mikkelsen i Benedict Wong pojawili się podczas panelu Marvel Studios na San Diego Comic-Conie, gdzie zaprezentowano drugi zwiastun filmu i klip z fragmentami[90]. Ten sam klip pokazano w następnym miesiącu publiczności Asia Pop Comic Convention[91]. 10 października pokazano w kinach IMAX na całym świecie piętnastominutowy materiał filmowy[92].
Partnerami promocyjnymi byli: Honor, Google, Lamborghini, Microsoft, Yakult, Skype, Philips, Synchrony Bank[93], Dolby Laboratories, Broadcom i Society for Science & the Public[94].
Dostępna była również aplikacja „Mixed Reality” na Google Tilt Brush inspirowana różnymi wymiarami z filmu, w której użytkownik za pomocą rzeczywistości wirtualnej mógł uzyskać wciągające wrażenia wizualne[95].
- Komiksy powiązane / Przewodniki
6 lipca[96] i 24 sierpnia 2016 roku Marvel Comics wydało dwu-zeszytowy komiks powiązany Doctor Strange Prelude, za którego scenariusz odpowiadał Will Corona Pilgrim, a za rysunki Jorge Fornés[97]. Natomiast 7 września wydano Marvel’s Doctor Strange Prelude Infinite Comic: The Zealot, za który odpowiadali również Pilgrim i Fornés[98].
29 marca 2017 roku został wydany cyfrowo Guidebook to the Marvel Cinematic Universe: Marvel’s Doctor Strange, który zawiera fakty dotyczące filmu, porównania do komiksów oraz informacje produkcyjne[3] . 13 grudnia 2017 roku udostępniono drukiem wydanie zbiorcze, zatytułowane Marvel Cinematic Universe Guidebook: The Good, The Bad, The Guardians, w którym znalazła się także treść tego przewodnika[99].
Wydanie
[edytuj | edytuj kod]Światowa premiera filmu Doktor Strange miała miejsce 13 października 2016 roku w Hongkongu w formie prasowego pokazu przedpremierowego[100]. Amerykańska premiera odbyła się 20 października w TCL Chinese Theatre w Los Angeles. W wydarzeniu tym uczestniczyła obsada, twórcy filmu oraz zaproszeni goście. Premierze towarzyszył czerwony dywan oraz szereg konferencji prasowych[101].
Dla szerszej publiczności film zadebiutował 25 października w Wielkiej Brytanii[102]. Następnego dnia, 26 października, pojawił się we Francji, Włoszech, Austrii, Belgii, Korei Południowej, Peru, Szwajcarii, Filipinach, Tajwanie[103] i w Polsce[104]. W Stanach Zjednoczonych, Kanadzie[38], Chinach[105] i Indiach dostępny był od 4 listopada[106]. W Japonii zadebiutował dopiero 27 stycznia 2017 roku[107]. Początkowo amerykańska premiera filmu została zaplanowana na 8 lipca 2016 roku[108].
Film został wydany cyfrowo w Stanach Zjednoczonych 14 lutego 2017 roku przez Walt Disney Studios Home Entertainment, a 28 lutego tego samego roku na nośnikach DVD i Blu-ray[109]. W Polsce został on wydany 15 marca tego samego roku przez Galapagos[110].
5 listopada 2018 roku został wydany również w 11-dyskowej wersji kolekcjonerskiej Marvel Cinematic Universe: Phase Three Collection – Part 1, która zawiera 5 filmów rozpoczynających Fazę Trzecią[111], a 15 listopada następnego roku w specjalnej wersji zawierającej 23 filmy franczyzy tworzące The Infinity Saga[112].
Odbiór
[edytuj | edytuj kod]Box office
[edytuj | edytuj kod]Doktor Strange mając budżet wynoszący 165 milionów dolarów[103], zarobił w weekend otwarcia 86 milionów dolarów debiutując w 33 krajach[113]. W Stanach Zjednoczonych i Kanadzie zarobił w weekend otwarcia 85 milionów dolarów. Jego łączny przychód z biletów na świecie osiągnął prawie 678 milionów dolarów, z czego w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie prawie 233 miliony[103].
Do największych rynków należały: Chiny (109,2 miliona), Korea Południowa (41,3 miliona), Wielka Brytania (28,5 miliona), Brazylia (22,7 miliona), Rosja (22,3 miliona), Niemcy (17,4 miliona), Japonia (16,4 miliona), Australia (15,9 miliona) i Francja (15,7 miliona). W Polsce w weekend otwarcia film zarobił prawie 770 tysięcy dolarów, a w sumie ponad 2,4 miliona[103].
Krytyka w mediach
[edytuj | edytuj kod]Film spotkał się z pozytywną reakcją krytyków. W serwisie Rotten Tomatoes 89% z 377 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 7,3/10[114]. Na portalu Metacritic średnia ważona ocen z 49 recenzji wyniosła 72 punkty na 100[115]. Natomiast według serwisu CinemaScore, zajmującego się mierzeniem atrakcyjności filmów w Stanach Zjednoczonych, publiczność przyznała mu ocenę A w skali od F do A+[94].
Alonso Duralde z „The Wrap” napisał: „Doktor Strange, najnowszy film w stale rozwijającym się Filmowym Uniwersum Marvela, rzuca kilka własnych imponujących zaklęć, z których jednym z nich jest odkupienie ekstrawagancji efektów wizualnych. W roku, w którym są one rozdęte, wywołały wysoki poziom zmęczenia grafiką komputerową (...) ta zabawna, dziwaczna przygoda przypomina nam, jak skuteczne mogą one być, gdy mają za sobą trochę wyobraźni”[116]. Peter Debruge z „Variety” stwierdził: „Ogólnie rzecz biorąc, reżyserzy mają mniej miejsca na eksperymenty wprowadzając nowych bohaterów, a jednak pozycja Doktora Strange’a w kanonie Marvela pozwala na pożądaną dozę swobody, a nadprzyrodzony wymiar jego talentów pozwala reżyserowi Scottowi Derricksonowi nieco bardziej nagiąć zasady – niektórzy twierdzą, że za mało”[117]. Eric Goldman z IGN powiedział: „To, co naprawdę sprawia, że Doktor Strange jest zabawnym filmem, to aktorzy i efekty specjalne. Ta niesamowita obsada, w chwilach, kiedy na ekranie spotykają się Cumberbatch, Swinton i Ejiofer, wtedy trudno się nie uśmiechnąć, widząc, jak ci utalentowani aktorzy w pełni zanurzają się w mistycznej części uniwersum Marvela”[118]. David Ehrlich z Indiewire napisał: „Co najgorsze, Doktor Strange bardziej dramatycznie podkreśla uprzedzenia płciowe Marvela niż jakikolwiek poprzedni film, choćby dlatego, że istnieje uderzający kontrast między oklepanym superbohaterem kolesiem a hipnotyzującą damą guru, która przekazuje mu swoją moc. To znaczące, że najpiękniej napisana postać kobieca w MCU jest tak wyraźnie androgyniczna”[119]. James Dyer z „Empire Magazine” napisał: „Dziwaczny i piękny objazd w podróży Marvela, którego kulminacją jest zginający umysł, odwracający oczekiwania akt końcowy. Nie do oglądania pod wpływem”[120]. Todd McCarthy z „The Hollywood Reporter” stwierdził: „ten film akcji, rzekomo zakorzeniony w poszerzających umysł dogmatach wschodniego mistycyzmu, jest na tyle inny, że tworzy solidną niszę obok uznanych maszyn do robienia pieniędzy”[121]. Justin Chang z „Los Angeles Times” napisał: „Przynajmniej na razie mamy tę samodzielną przygodę, która jest na tyle zabawna i charakterystyczna, że rzuca kluczem w koła zębate na linii montażowej Marvela”[122].
Piotr Wosik z portalu NaEkranie.pl stwierdził: „Doktor Strange płynnie wkomponował się więc w symfonię większego świata i już teraz jest jego integralnym instrumentem. Finałowa potyczka z Dormmamu, w której bohater wprowadza pętlę czasu do krainy bez czasu, staje się zaś metaforą Kinowego Uniwersum Marvela, w którym kolejne produkcje powielają ten sam cykl, ale za każdym razem inaczej. Początek, koniec, początek. Tak jak chcący dopiąć swego i umierający w nieskończoność Stephen Strange, tak Marvel na coraz to różniejsze sposoby przegrywa pomniejsze bitwy o gatunkową rewolucję, aby ewoluując, wygrać artystyczną i komercyjną wojnę o laury krytyków oraz serca i portfele widzów”[123]. Michał Walkiewicz z Filmweb powiedział: „Doctor Strange oczywiście powróci. A wraz z nim jeszcze więcej rajdów przez krajobrazy podświadomości, slapstickowych popisów natchnionej peleryny oraz, miejmy nadzieję, lepszy czarny charakter (Mads Mikkelsen wpisuje się niestety w format nieźle ucharakteryzowanych i całkowicie bezbarwnych złoczyńców Marvela). O miejsce w panteonie filmowych herosów może być spokojny. W końcu kto jeszcze potrafi spuścić komuś łomot – całkiem dosłownie – wychodząc z siebie?”[124]. Krzysztof Pileaszek z IGN Polska napisał: „Po 38 latach doczekaliśmy się drugiej aktorskiej ekranizacji przygód Stephena Strange’a – jednego z najpotężniejszych magów komiksowego uniwersum Domu Pomysłów. O ile film telewizyjny z lat 70. właściwie nie nadaje się dziś do oglądania, to najnowsza produkcja Marvel Studios może uchodzić za jeden z najlepszych filmów rozrywkowych tego roku. I koniecznie trzeba go zobaczyć na jak największym ekranie”[125]. Urszula Schwarzenberg-Czerny z tygodnika stwierdziła, że: „Polityka”: „Ogląda się Doktora Strange z dużym zainteresowaniem. Jednak mnie nadal trochę trudno było patrzeć tu na Swinton, bo ta jak zwykle interesująco gra androgyniczną postać, którą w materiale źródłowym, w komiksach o Doktorze Strange, przedstawiano jednak jako bardzo starego i mądrego Tybetańczyka. Nie sposób nie pamiętać zarzutów stawianych Marvelowi o wybielanie ważnego bohatera i tego, że ani wytwórnia, ani aktorka się do nich w przekonujący sposób nie odnieśli”[126].
Nagrody i nominacje
[edytuj | edytuj kod]Rok | Ceremonia | Kategoria | Nominowani | Rezultat | Przypis |
---|---|---|---|---|---|
2016 | Hollywood Film Awards | Najlepsze efekty specjalne | Stephane Ceretti i Richard Bluff | Wygrana | [127] |
Hollywood Music in Media Awards | Najlepsza oryginalna ścieżka dźwiękowa w filmie sci-fi / fantasy | Michael Giacchino | Nominacja | [128] | |
Evening Standard British Film Awards | Najlepszy aktor | Benedict Cumberbatch | Nominacja | [129] | |
Najlepszy aktor drugoplanowy | Chiwetel Ejiofor | Nominacja | |||
Critics Choice Awards | Najlepszy film akcji | Doktor Strange | Nominacja | [130] | |
Najlepszy film science fiction / horror | Nominacja | ||||
Najlepsze fryzury i makijaż | Nominacja | ||||
Najlepsze efekty specjalne | Nominacja | ||||
Najlepszy aktor w filmie akcji | Benedict Cumberbatch | Nominacja | |||
Najlepsza aktorka w filmie akcji | Tilda Swinton | Nominacja | |||
San Diego Film Critics Society | Najlepsze efekty specjalne | Doktor Strange | Nominacja | [131] | |
St. Louis Gateway Film Critics Association | Najlepszy film akcji | Doktor Strange | Nominacja | [132] | |
Najlepszy horror / film sci-fi | Nominacja | ||||
Najlepsze efekty specjalne | Nominacja | ||||
Florida Film Critics’ Circle | Najlepsze efekty specjalne | Doktor Strange | Nominacja | [133] | |
Satelity | Najlepsze kostiumy | Alexandra Byrne | Nominacja | [134] | |
Najlepsze efekty specjalne | Doktor Strange | Nominacja | |||
2017 | People’s Choice Awards | Ulubiony film z końca roku | Doktor Strange | Nominacja | [135] |
Annie Awards | Specjalne efekty animowane w filmie aktorskim | Doktor Strange | Wygrana | [136] | |
Amerykańska Gildia Aktorów Filmowych | Najlepszy zespół kaskaderski w filmie | Doktor Strange | Nominacja | [137] | |
Amerykańska Gildia Scenografów | Najlepsza scenografia w filmie fantasy | Charles Wood | Nominacja | [138] | |
VES Awards | Najlepsza animowana postać w filmie aktorskim | Stephane Ceretti, Susan Pickett, Richard Bluff, Vincent Cirelli, Paul Corbould | Nominacja | [139] | |
Najlepsze wykreowane środowisko w filmie aktorskim | Brendan Seals, Raphael A. Pimentel, Andrew Zink, Gregory Ng | Nominacja | |||
Adam Watkins, Martijn van Herk, Tim Belsher, Jon Mitchell | Wygrana | ||||
Najlepsze wirtualne zdjęcia w filmie aktorskim | Landis Fields, Mathew Cowie, Frederic Medioni, Faraz Hameed | Nominacja | |||
Najlepsze symulacje w fotorealistycznym filmie | Florian Witzel, Georges Nakhle, Azhul Mohamed, David Kirchner | Nominacja | |||
Najlepsza kompozycja w filmie aktorskim | Matthew Lane, Jose Fernandez, Ziad Shureih, Amy Shepard | Nominacja | |||
Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej | Najlepsza scenografia | Doktor Strange | Nominacja | [140] | |
Najlepsza charakteryzacja i fryzury | Doktor Strange | Nominacja | |||
Najlepsze efekty specjalne | Doktor Strange | Nominacja | |||
Amerykańska Gildia Kostiumologów | Najlepsze kostiumy w filmie fantasy | Alexandra Byrne | Wygrana | [141] | |
Cinema Audio Society Awards | Najlepszy film akcji | Doktor Strange | Nominacja | [142] | |
Nagroda Akademii Filmowej | Najlepsze efekty specjalne | Stephane Ceretti, Richard Bluff, Vincent Cirelli, Paul Corbould | Nominacja | [143] | |
Empire Awards | Najlepszy film sci-fi / fantasy | Doktor Strange | Nominacja | [144] | |
Najlepszy aktor | Benedict Cumberbatch | Nominacja | |||
Najlepsze kostiumy | Doktor Strange | Nominacja | |||
Najlepsze efekty specjalne | Doktor Strange | Wygrana | |||
Najlepsza scenografia | Doktor Strange | Nominacja | |||
Nebula Awards | Najlepsza prezentacja dramatyczna | Doktor Strange | Nominacja | [145] | |
Saturn Awards | Najlepsza adaptacja komiksu | Doktor Strange | Wygrana | [146] | |
Najlepsza reżyseria | Scott Derrickson | Nominacja | |||
Najlepszy scenariusz | Jon Spaihts, Scott Derrickson i C. Robert Cargill | Nominacja | |||
Najlepszy aktor | Benedict Cumberbatch | Nominacja | |||
Najlepsza aktorka drugoplanowa | Tilda Swinton | Wygrana | |||
Najlepsza scenografia | Charles Wood | Nominacja | |||
Najlepsza muzyka | Michael Giacchino | Nominacja | |||
Najlepsze efekty specjalne | Stephane Ceretti, Richard Bluff, Vincent Cirelli i Paul Corbould | Nominacja | |||
Najlepsze kostiumy | Alexander Byrne | Nominacja | |||
Najlepsza charakteryzacja | Jeremy Whitewood | Nominacja | |||
Teen Choice Awards | Ulubiony film fantasy / science-fiction | Doktor Strange | Nominacja | [147] | |
Ulubiona aktorka w filmie science-fiction / fantasy | Rachel McAdams | Nominacja | |||
Ulubiony aktor w filmie science-fiction / fantasy | Benedict Cumberbatch | Nominacja | |||
Golden Trailer Awards | Najlepszy film fantasy / przygodowy | Doktor Strange | Nominacja | [148] | |
Najlepsza akcja w filmowym spocie telewizyjnym | Doktor Strange | Nominacja | |||
Najlepszy spot telewizyjny dla filmu fantasy / przygodowego | Doktor Strange | Nominacja |
Kontynuacja
[edytuj | edytuj kod]W grudniu 2018 roku poinformowano, że Scott Derrickson powróci na stanowisku reżysera kontynuacji[149]. Doktor Strange w multiwersum obłędu został oficjalnie zapowiedziany w lipcu 2019 roku[150]. W październiku Jade Bartlett został zatrudniony do napisania scenariusza[151]. W styczniu 2020 roku Derrickson zrezygnował ze stanowiska[152]. W lutym Michael Waldron został zatrudniony jako scenarzysta filmu[153], a w kwietniu poinformowano, że miejsce Derricksona zajął Sam Raimi[154]. Amerykańska premiera filmu została zapowiedziana na maj 2022 roku[155]. W tytułowej roli powróci Benedict Cumberbatch, a obok niego w głównych rolach wystąpią: Elizabeth Olsen, Chiwetel Ejiofor, Benedict Wong, Rachel McAdams i Xochitl Gomez[156].
Cumberbatch ponadto zagrał Stephena Strange’a w filmach Avengers: Wojna bez granic z 2018[157], Avengers: Koniec gry z 2019[158] oraz Spider-Man: Bez drogi do domu z 2021 roku[159].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Doctor Strange [2D]. British Board of Film Classification. [dostęp 2016-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-30)]. (ang.).
- ↑ a b New MCU Timelines Arrive on Disney+. marvel.com, 2024-02-08. [dostęp 2024-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-11)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f O’Sullivan2017 ↓.
- ↑ a b c d e Scott Derrickson, Doktor Strange, Walt Disney Studios Motion Pictures .
- ↑ „Doktor Strange”: Oto obsada polskiego dubbingu. polski-dubbing.pl. [dostęp 2016-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-21)]. (pol.).
- ↑ a b Marc Storm: Benedict Cumberbatch to play Doctor Strange. marvel.com. [dostęp 2014-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-09)]. (ang.).
- ↑ a b c Mike Fleming Jr: Chiwetel Ejiofor’s ‘Doctor Strange’ Character Revealed: He’ll Play Baron Mordo. Deadline Hollywood. [dostęp 2015-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-30)]. (ang.).
- ↑ a b Linda Ge: Rachel McAdams to Star in Marvel’s ‘Doctor Strange’. The Wrap. [dostęp 2015-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-31)]. (ang.).
- ↑ a b c George Marston: Doctor Strange's Villain & Female Lead Confirmed. Newsarama. [dostęp 2016-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-13)]. (ang.).
- ↑ a b Borys Kit: 'The Martian' Actor Nabs Key 'Doctor Strange' Role (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2016-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ a b Jeff Sneider: ‘Transparent’s’ Amy Landecker Joins Benedict Cumberbatch in Marvel’s ‘Doctor Strange’ (Exclusive). The Wrap. [dostęp 2015-11-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-26)]. (ang.).
- ↑ a b Anthony Couto: "Doctor Strange" Poster Confirms Casting of Benjamin Bratt. CBR.com. [dostęp 2016-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-02)]. (ang.).
- ↑ a b Doctor Strange Character ↓.
- ↑ a b Jeff Sneider: Martial Artist Scott Adkins Joins Benedict Cumberbatch in Marvel’s ‘Doctor Strange’ (Exclusive). The Wrap. [dostęp 2015-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ a b Corey Chichizola: Why One Doctor Strange Actor ‘Regrets’ Joining The Cast. Cinema Blend. [dostęp 2020-12-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-18)]. (ang.).
- ↑ a b Jay Jayson: Mads Mikkelsen Reportedly Onboard For Doctor Strange Movie. Comic Book. [dostęp 2015-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-06)]. (ang.).
- ↑ Doctor Strange Press Kit ↓.
- ↑ Johnny Oleksinski: Local anchor is Hollywood’s favorite go-to newsman. New York Post. [dostęp 2016-11-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ a b Eric Einenberg: Benedict Cumberbatch Reveals Why He Had To Play That Other Doctor Strange Role. Cinema Blend. [dostęp 2016-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ a b Silas Lesnick: Doctor Strange IMAX Preview Teases a Marvel Cinematic Multiverse. Coming Soon. [dostęp 2016-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-30)]. (ang.).
- ↑ Britt Hayes: ‘Doctor Strange’ Post-Credits Scenes Revealed!. Screen Crush. [dostęp 2016-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ a b c The Stax report: Script review of Dr. Strange. IGN. [dostęp 2004-03-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-03)]. (ang.).
- ↑ Alex Cox: Writting. AlexCox.com. [dostęp 2015-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-17)]. (ang.).
- ↑ Marvel characters holding attraction for filmmakers [online], Variety [dostęp 2022-12-30] [zarchiwizowane z adresu 2020-12-28] (ang.).
- ↑ Michael Fleming , A Mania for Marvel [online], Variety [dostęp 1997-04-14] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-25] (ang.).
- ↑ Michael Fleming: ‘Noon’ strikes twice at Spyglass for 3 scribes. Variety. [dostęp 2000-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-25)]. (ang.).
- ↑ Rob M. Worley: Goyer on Ghost Rider, Zigzag and More!. Mania. [dostęp 2002-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Rob Worley: Marvel Movies: The Next Wave. CBR.com. [dostęp 2003-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Mark Rahner: Marvel Studios CEO on „Spider-Man 2,” other films. The Seattle Times. [dostęp 2004-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-16)]. (ang.).
- ↑ Roger Vincent: Marvel to Make Movies Based on Comic Books. Los Angeles Times. [dostęp 2005-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-22)]. (ang.).
- ↑ Mike Fleming Jr: Will Dr. Strange Be Marvel’s First Superhero To Fly Under the Disney Banner?. Deadline Hollywood. [dostęp 2010-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-26)]. (ang.).
- ↑ Geoff Boucher: Patrick Dempsey is ready for Marvel magic: ‘I’d love to play Doctor Strange’. Los Angeles Times. [dostęp 2011-04-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-18)]. (ang.).
- ↑ Josh Wigler: 'Ant-Man,' 'Doctor Strange' Lead Marvel’s Phase Three. MTV. [dostęp 2013-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-06)]. (ang.).
- ↑ Borys Kit: 'Doctor Strange' Heating Up as Marvel Vets Directors (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2014-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-30)]. (ang.).
- ↑ Anthony Couto: Update on the Shortlist for the Doctor Strange Film's Director. IGN. [dostęp 2014-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-14)]. (ang.).
- ↑ Tatiana Siegel, Borys Kit: Scott Derrickson to Direct Marvel’s 'Doctor Strange'. The Hollywood Reporter. [dostęp 2014-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
- ↑ a b Mike Fleming Jr: Marvel Setting Jon Spaihts To Script ‘Doctor Strange’. Deadline Hollywood. [dostęp 2014-06-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-21)]. (ang.).
- ↑ a b Rebecca Ford, Borys Kit: Marvel Reveals Complete Phase 3 Plans, Dates 'Black Panther,' 'Inhumans,' ‘Avengers: Infinity War’. The Hollywood Reporter. [dostęp 2014-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Nick Romano: ‘Doctor Strange’ Re-Teams Director Scott Derrickson With ‘Sinister’ Writer C. Robert Cargill. Collider. [dostęp 2015-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-21)]. (ang.).
- ↑ Yasmin Vought: Why Doctor Strange almost cost Scott Derrickson everything. Yahoo!. [dostęp 2016-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-28)]. (ang.).
- ↑ Peter Sciretta: Kevin Feige On How ‘Doctor Strange’ Will Change The Marvel Universe [On Set Interview]. /Film. [dostęp 2016-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ Rob Keyes: Scott Derrickson Teases Doctor Strange Sequel & Villains. Screen Rant. [dostęp 2016-09-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-01)]. (ang.).
- ↑ Borys Kit: 'Doctor Strange' Script Gets Some 'Community' Help From Dan Harmon (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2016-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-27)]. (ang.).
- ↑ John Nugent: Doctor Strange: 12 revelations from director Scott Derrickson. Empire Magazine. [dostęp 2016-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-03)]. (ang.).
- ↑ Daniel Krupa: Doctor Strange Director’s Idea for a Sequel. IGN. [dostęp 2016-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-02)]. (ang.).
- ↑ Jeff Sneider: ‘Doctor Strange’ Update: Colin Farrell Enters the Mix, But Don’t Count Out Benedict or Joaquin (Exclusive). The Wrap. [dostęp 2014-10-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-11)]. (ang.).
- ↑ Justin Kroll: Marvel’s Doctor Strange: Who’s in the Mix?. Variety. [dostęp 2014-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-18)]. (ang.).
- ↑ Borys Kit: Ryan Gosling Meets on 'Houdini,' 'Doctor Strange': Will He Finally Take on a Big Franchise?. The Hollywood Reporter. [dostęp 2014-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
- ↑ Kevin Sullivan: Exclusive: Benedict Cumberbatch finally addresses those 'Doctor Strange' rumors. MTV. [dostęp 2014-07-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-09)]. (ang.).
- ↑ Tatiana Siegel, Borys Kit: Joaquin Phoenix in Negotiations for Marvel’s 'Doctor Strange'. The Hollywood Reporter. [dostęp 2014-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
- ↑ Mike Fleming Jr: Joaquin Phoenix ‘Doctor Strange’ Talks End; Back To Square One. Deadline Hollywood. [dostęp 2014-10-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-11)]. (ang.).
- ↑ Mike Fleming Jr: Benedict Cumberbatch To Play 'Doctor Strange. Deadline Hollywood. [dostęp 2014-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
- ↑ a b Clark Collis: Doctor Strange producer on the casting of Benedict Cumberbatch: 'We had to make it work'. Entertainment Weekly. [dostęp 2015-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-28)]. (ang.).
- ↑ Borys Kit: Marvel Courting Chiwetel Ejiofor for Leading Role in 'Doctor Strange' (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2015-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ Borys Kit: Tilda Swinton in Talks to Join Benedict Cumberbatch in Marvel’s 'Doctor Strange' (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2015-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ Amy Kaufman: Rachel McAdams does fame her way. Los Angeles Times. [dostęp 2015-07-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-10)]. (ang.).
- ↑ Dominic Patten: Mads Mikkelsen Talks To Join ‘Doctor Strange’ In Very Early Stages. Deadline Hollywood. [dostęp 2015-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-25)]. (ang.).
- ↑ Justin Kroll: Michael Stuhlbarg in Talks to Join ‘Doctor Strange’. Variety. [dostęp 2015-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-25)]. (ang.).
- ↑ Sandy Schaefer: ‘Doctor Strange’ Begins Filming May 2015 for Summer 2016 Release. Screen Rant. [dostęp 2014-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
- ↑ Jay Jayson: Benedict Cumberbatch's Doctor Strange Starts Filming In November. Comic Book. [dostęp 2015-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-12)]. (ang.).
- ↑ Spencer Perry: First Set Photo of Benedict Cumberbatch as Doctor Strange!. Superhero Hype. [dostęp 2015-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-24)]. (ang.).
- ↑ a b Christine: Marvel’s ‘Doctor Strange’ filming on location in NYC right now. OLV. [dostęp 2015-11-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-27)]. (ang.).
- ↑ Benedict Cumberbatch in Nepal. The Himalayan Times. [dostęp 2015-11-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-28)]. (ang.).
- ↑ Lucy Mapstone, Julia Greenaway: Bearded and bedraggled Benedict Cumberbatch is worlds away from his usual clean-cut image as he films scenes as Doctor Strange in Nepal. Daily Mail. [dostęp 2015-11-06]. (ang.).
- ↑ Cumberbatch in Nepal. The Himalayan Times. [dostęp 2015-11-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-14)]. (ang.).
- ↑ Hollywood actor Chiwetel Ejiofor in Nepal. Kathmandu Post. [dostęp 2015-11-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-17)]. (ang.).
- ↑ Andreas Wiseman: 'Doctor Strange' shoot underway in UK with Benedict Cumberbatch. Screen Daily. [dostęp 2015-11-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ Andreas Wiseman: Marvel’s Doctor Strange set to shoot in UK. Screen Daily. [dostęp 2014-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
- ↑ Adam Starkey: Benedict Cumberbatch has been filming Doctor Strange on the streets of London. Metro. [dostęp 2016-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-03)]. (ang.).
- ↑ Becca Meier: Benedict Cumberbatch is filming at Exeter College tomorrow. The Tab. [dostęp 2016-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ a b c Marvel’s 'Doctor Strange' begins production. marvel.com. [dostęp 2015-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-25)]. (ang.).
- ↑ Ethan Sacks: Benedict Cumberbatch, Chiwetel Ejiofor spotted shooting scenes for Marvel’s ‘Doctor Strange’ in New York. New York Daily News. [dostęp 2016-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-15)]. (ang.).
- ↑ Hannah Shaw-Williams: Doctor Strange Filming Wraps; First Look at Mads Mikkelsen's Villain. Screen Rant. [dostęp 2016-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ Samuel Joyce: 'Doctor Strange' set for „dark”, „psychedelic” look. Screen Daily. [dostęp 2015-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-09)]. (ang.).
- ↑ Brett Berk: Why Did Lamborghini Give Marvel a Huracán to Destroy in Dr. Strange?. Bloomberg. [dostęp 2016-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Anthony Breznican: Doctor Strange spoilers: Secrets and Easter eggs from the new Marvel movie. Entertainment Weekly. [dostęp 2016-11-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-06)]. (ang.).
- ↑ Christopher Rosen: James Gunn comments on directing Stan Lee Marvel cameos. Entertainment Weekly. [dostęp 2016-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-28)]. (ang.).
- ↑ Sean O’Connell: An Avenger May Cameo In Marvel’s Doctor Strange, Here’s What We Know. Cinema Blend. [dostęp 2016-08-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-13)]. (ang.).
- ↑ Vincent Frei: Doctor Strange. Art of VFX. [dostęp 2016-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ Mike Seymour: Doctor Strange’s Magical Mystery Tour in time. FX Guide. [dostęp 2016-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ Jacob Hall: ‘Doctor Strange’ Summons Composer Michael Giacchino. /Film. [dostęp 2016-05-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-21)]. (ang.).
- ↑ Liz Calvario: ‘Doctor Strange’ Score: Listen to Michael Giacchino’s Dynamic Soundtrack. Indie Wire. [dostęp 2016-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-29)]. (ang.).
- ↑ Alexis L. Loinaz: What’s the Link Between Doctor Strange and The Beatles – and What Does Paul McCartney Have to Do with It?. People. [dostęp 2016-10-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ Michael Giacchino’s End Credits Music from ‘Doctor Strange’ Released. Film Music Reporter. [dostęp 2016-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-28)]. (ang.).
- ↑ Hollywood Records to Release ‘Doctor Strange’ Soundtrack. Film Music Reporter. [dostęp 2016-10-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-09)]. (ang.).
- ↑ Peter Sciretta: Scott Derrickson Answers Your ‘Doctor Strange’ Questions. /Film. [dostęp 2016-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-15)]. (ang.).
- ↑ All 4 songs featured in “Doctor Strange”. Soundtrack Radar. [dostęp 2021-01-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-29)]. (ang.).
- ↑ Hannah Shaw-Williams: Marvel Reveals 'Doctor Strange' Concept Art at D23. Screen Rant. [dostęp 2015-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-25)]. (ang.).
- ↑ Clark Collis: Doctor Strange trailer shows Benedict Cumberbatch as sorcerer superhero. Entertainment Weekly. [dostęp 2016-04-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-26)]. (ang.).
- ↑ Albert Ching: SDCC: Marvel Studios Reveals Latest Phase 3 Secrets. CBR.com. [dostęp 2016-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-24)]. (ang.).
- ↑ AsiaPOP Comicon to unveil first Marvel showcase in Asia ‘Hall M’. The Philippine Star. [dostęp 2016-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-28)]. (ang.).
- ↑ IMAX Premieres New 1st Look at Doctor Strange, Will Offer 15 Min. Preview October 10. Newsarama. [dostęp 2016-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-02)]. (ang.).
- ↑ Chris Thilk: Movie Marketing Madness: Doctor Strange. christhilk.com. [dostęp 2016-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-14)]. (ang.).
- ↑ a b Anthony D’Alessandro: ‘Doctor Strange’ Resuscitates Fall Box Office With $85M Opening, ‘Trolls’ Strong With $45.6M – Sunday AM Final. Deadline Hollywood. [dostęp 2016-11-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-25)]. (ang.).
- ↑ Kara Warner: Watch: Rachel McAdams Introduces Marvel’s Doctor Strange – the Magic of STEM Contest. People. [dostęp 2016-09-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ Marvel Comics July 2016 Solicitations. Newsrama. [dostęp 2016-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-01)]. (ang.).
- ↑ Marvel Comics August 2016 Solicitations. Newsrama. [dostęp 2016-05-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-03)]. (ang.).
- ↑ Rich Johnston: Marvel To Publish A Third Doctor Strange Movie Prelude Comic, Digitally, In September. Bleeding Cool. [dostęp 2016-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-26)]. (ang.).
- ↑ Marvel Cinematic Universe Guidebook: The Good, The Bad, The Guardians HC (Hardcover). marvel.com. [dostęp 2020-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-26)]. (ang.).
- ↑ Global premiere of 'Doctor Strange' opens in Hong Kong. Reuters. [dostęp 2016-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-27)]. (ang.).
- ↑ Doctor Strange Red Carpet Premiere Live Stream. Coming Soon. [dostęp 2016-10-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-02)]. (ang.).
- ↑ Hugh Armitage: Great news! Doctor Strange is coming to the UK even earlier. Digital Spy. [dostęp 2016-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-25)]. (ang.).
- ↑ a b c d Doctor Strange. Box Office Mojo. [dostęp 2021-01-27]. (ang.).
- ↑ Adam Siennica: Doktor Strange szybciej w Polsce niż w USA!. NaEkranie.pl. [dostęp 2016-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-22)]. (pol.).
- ↑ Nancy Tartaglione: ‘Doctor Strange’ Levitates To $87.7M In Overseas Bow; Squashes Comps, Sets Imax Records – Intl Box Office Update. Deadline Hollywood. [dostęp 2016-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-09)]. (ang.).
- ↑ Sorcerer Benedict Cumberbatch’s Doctor Strange casts a spell on Indian BO. Hindustan Times. [dostęp 2016-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-11)]. (ang.).
- ↑ Mark Schilling: Japan Box Office: ‘Doctor Strange’ Opens on Top. Variety. [dostęp 2017-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-27)]. (ang.).
- ↑ Adam Chitwood: Exclusive: Joaquin Phoenix in Final Talks to Lead Doctor Strange. Collider. [dostęp 2014-08-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-11)]. (ang.).
- ↑ Christine Dinh: Bring home the mystifying, mind-bending journey Marvel Studios' 'Doctor Strange' on digital HD Feb. 14 and Blu-ray™ Feb. 28. marvel.com. [dostęp 2017-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-07)]. (ang.).
- ↑ Doktor Strange 3D+2D (steelbook) – prezentacja wydania. Filmożercy. [dostęp 2017-03-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-20)]. (pol.).
- ↑ Part 1 of Phase 3 of the Marvel Cinematic Universe is getting a Collectors Edition box set. steelbookbluray.com. [dostęp 2018-09-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-23)]. (ang.).
- ↑ Gina Carbone: MCU Infinity Saga Box Sets Quickly Sold Out, And Fans Complain They're Damaged. Cinema Blend. [dostęp 2019-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-16)]. (ang.).
- ↑ Brent Lang: ‘Doctor Strange’ Debuts to Magical $86 Million Internationally. Variety. [dostęp 2016-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ Doctor Strange (2016). Rotten Tomatoes. [dostęp 2021-01-27]. (ang.).
- ↑ Doctor Strange. Metacritic. [dostęp 2021-01-27]. (ang.).
- ↑ Alonso Duralde: ‘Doctor Strange’ Review: Benedict Cumberbatch Brings a Little Magic to the Marvel Universe. The Wrap. [dostęp 2016-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-28)]. (ang.).
- ↑ Peter Debruge: Film Review: ‘Doctor Strange’. Variety. [dostęp 2016-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ Eric Goldman: Doctor Strange Review. IGN. [dostęp 2016-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-16)]. (ang.).
- ↑ David Ehrlich: ‘Doctor Strange’ Review: Marvel’s Mind-Bending New Superhero Movie Is Their Best Since ‘The Avengers’. Indiewire. [dostęp 2016-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-22)]. (ang.).
- ↑ James Dyer: Doctor Strange Review. Empire Magazine. [dostęp 2016-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-26)]. (ang.).
- ↑ Todd McCarthy: 'Doctor Strange': Film Review. The Hollywood Reporter. [dostęp 2016-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
- ↑ Justin Chang: Review: Benedict Cumberbatch anchors Marvel’s trippy, transporting ‘Doctor Strange’. Los Angeles Times. [dostęp 2016-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-07)]. (ang.).
- ↑ Piotr Wosik: Doktor Strange: początki, końce i początki – recenzja spoilerowa. NaEkranie.pl. [dostęp 2016-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-10)]. (pol.).
- ↑ Michał Walkiewicz: Medycyna niekonwencjonalna. Filmweb. [dostęp 2016-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-04)]. (pol.).
- ↑ Krzysztof Pileaszek: Doktor Strange – recenzja. IGN Polska. [dostęp 2016-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-31)]. (pol.).
- ↑ Urszula Schwarzenberg-Czerny: Recenzja filmu: „Doktor Strange”, reż. Scott Derrickson. Polityka. [dostęp 2016-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-01)]. (pol.).
- ↑ The Jungle Book, Zootopia, & Craft Artists to be Honored. Hollywood Film Awards. [dostęp 2016-10-06]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Dave McNary: ‘La La Land’ Scores Three Hollywood Music in Media Nominations. Variety. [dostęp 2016-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-06)]. (ang.).
- ↑ William Moore: Evening Standard British Film Awards – The Longlist. Evening Standard. [dostęp 2016-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-27)]. (ang.).
- ↑ Kimberly Nordyke, Patrick Shanley: Critics’ Choice Awards: The Complete Winners List. The Hollywood Reporter. [dostęp 2016-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-21)]. (ang.).
- ↑ Matt Neglia: 2016 San Diego Film Critics Society (SDFCS) Nominations. Next Best Picture. [dostęp 2016-12-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-21)]. (ang.).
- ↑ Matt Neglia: The 2016 St. Louis Film Critics Association (StLFCA) Awards Nominations. Next Best Picture. [dostęp 2016-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-27)]. (ang.).
- ↑ Matt Neglia: The 2016 Florida Film Critics Circle (FFCC) Nominations. Next Best Picture. [dostęp 2016-12-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-27)]. (ang.).
- ↑ Gregg Kilday: Satellite Award Nominees Revealed. The Hollywood Reporter. [dostęp 2016-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-03)]. (ang.).
- ↑ Rachel DeSantis: People’s Choice Awards 2017 winners list. Entertainment Weekly. [dostęp 2017-01-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-25)]. (ang.).
- ↑ Carolyn Giardina: Annies: 'Zootopia' Wins Big With 6 Awards Including Best Animated Feature. The Hollywood Reporter. [dostęp 2017-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-15)]. (ang.).
- ↑ SAG Award Nominations 2017: The Complete List. The Hollywood Reporter. [dostęp 2016-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-01)]. (ang.).
- ↑ Patrick Hipes: Art Directors Guild Awards Nominations: ‘Rogue One’, ‘Game Of Thrones’ & More. Deadline Hollywood. [dostęp 2017-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
- ↑ Erik Pedersen: VES Awards: ‘Rogue One’ Leads With 7 Film Noms; ‘Game Of Thrones’ Slays TV Rivals. Deadline Hollywood. [dostęp 2017-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-02)]. (ang.).
- ↑ Wesley Copeland: BAFTA 2017 Nominations Announced. IGN. [dostęp 2017-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-16)]. (ang.).
- ↑ Matt Dolloff: Rogue One & Doctor Strange Nominated In Costume Designers Guild Awards. Screen Rant. [dostęp 2017-01-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-09)]. (ang.).
- ↑ Denise Petski: ‘La La Land’, ‘Rogue One’, ‘Hacksaw Ridge’ Among Cinema Audio Society Nominees. Deadline Hollywood. [dostęp 2017-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-12)]. (ang.).
- ↑ Clark Collis: Doctor Strange director praises visual effects team for Oscar-nominated work. Entertainment Weekly. [dostęp 2017-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-16)]. (ang.).
- ↑ James Dyer: 2017 Three Empire Awards Nominations Announced. Empire Magazine. [dostęp 2017-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-11)]. (ang.).
- ↑ Andrew Liptak: This year’s Nebula Award nominees are incredibly diverse – read some online. The Verge. [dostęp 2017-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
- ↑ Dave McNary: ‘Rogue One,’ ‘Walking Dead’ Lead Saturn Awards Nominations. Variety. [dostęp 2017-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-22)]. (ang.).
- ↑ Kimberly Nordyke: Teen Choice Awards: Complete Winners List. The Hollywood Reporter. [dostęp 2017-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-21)]. (ang.).
- ↑ Patrick Hipes: Golden Trailer Awards Nominees: Warner Bros & ‘Lego Batman’ Lead Pack. Deadline Hollywood. [dostęp 2017-05-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-24)]. (ang.).
- ↑ Borys Kit: Scott Derrickson Returning to Direct ‘Doctor Strange’ Sequel (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Aaron Couch: Marvel Unveils Post-'Endgame’ Slate with ‘Eternals’, ‘Shang-Chi’ and Multiple Sequels. The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Jeff Sneider: Exclusive: Marvel Taps Jade Bartlett to Write ‘Doctor Strange in the Multiverse of Madness’. Collider. [dostęp 2019-10-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Brent Lang: ‘Doctor Strange in the Multiverse of Madness’ Director Scott Derrickson Drops Out (EXCLUSIVE). Variety. [dostęp 2020-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-10)]. (ang.).
- ↑ Borys Kit: 'Doctor Strange 2' Lands New Writer in 'Loki' Show Creator (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2020-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-24)]. (ang.).
- ↑ Chris Evangelista: Sam Raimi Confirms He’s Directing ‘Doctor Strange in the Multiverse of Madness’. /Film. [dostęp 2020-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Rachel Paige: Update: Marvel Studios Upcoming Films Release Dates. marvel.com. [dostęp 2021-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-18)]. (ang.).
- ↑ Nick Romano: Doctor Strange sequel confirms cast, will tie into Spider-Man 3. Entertainment Weekly. [dostęp 2020-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-25)]. (ang.).
- ↑ Owen Gleiberman: Film Review: ‘Avengers: Infinity War’. Variety. [dostęp 2018-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-30)]. (ang.).
- ↑ Peter Debruge: Film Review: ‘Avengers: Endgame’. Variety. [dostęp 2019-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-17)]. (ang.).
- ↑ Borys Kit: Benedict Cumberbatch Joins ‘Spider-Man 3’ as Doctor Strange (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2020-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-08)]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Mike O’Sullivan: Guidebook to the Marvel Cinematic Universe: Marvel’s Doctor Strange. [w:] Marvel Entertainment [on-line]. 2017. [dostęp 2017-03-29].
- Doctor Strange Character Descriptions (PDF), [w:] Marvel Studios [online], 2016 [dostęp 2016-10-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-03-28] .
- Doctor Strange Press Kit (PDF), [w:] Marvel Studios [online], 2016 [dostęp 2016-10-31] [zarchiwizowane z adresu 2019-03-28] .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Doctor Strange w bazie Filmweb
- Doctor Strange w bazie IMDb (ang.)