Jerzy Krupski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jerzy Krupski
	; Korczak
Rodzina	Krupscy herbu Korczak
Data i miejsce urodzenia	1472 ; Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	1534 ; Królestwo Polskie
Żona	Beata Buczacka, Małgorzata z Rozwady
Dzieci	Stanisław, Jan, Hieronim, Krzysztof, Janusz
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jerzy Krupski z Orchowa herbu Korczak (ur. 1472, zm. 1534) – wojewoda bełski w 1533 roku, kasztelan lwowski w 1515 roku, kasztelan bełski w 1508 roku, starosta skalski i ratneński^[1], starosta bełski w latach 1503-1519, starosta chełmski w 1502 roku, starosta horodelski w latach 1502-1534, starosta hrubieszowski w latach 1502-1506^[2], dyplomata i dowódca wojskowy, przedstawiciel dyplomatyczny Rzeczypospolitej w Imperium Osmańskim w 1514 roku^[3].

Właściciel nieruchomości ziemskich w Rusi Czerwonej, dziedzic Orchówka i Krupego^[4]

Kariera

Starosta chełmski, bełski, horodelski, hrubieszowski w latach 1502–1507^[5];
Poseł Polski, komisarz (deputat) służby dyplomatycznej króla Zygmunta I Starego przy władcy Mołdawii Bogdanie III w 1509 roku ds. ułożenia z nim stosunków handlowych;
poseł na sejm piotrkowski 1504 roku z województwa bełskiego^[6]
1513–1515 - kasztelan bełski
1509 - kanonik we Lwowie i kasztelan lwowski 1513-1515;
1510 - łac. Crupski Georgius capitaneus Belzensis: starosta bełski^[7];
Przedstawiciel u boku sułtana Selima I Groźnego, w 1514 roku, podpisał z nim "Trzyletni Umowy (Kontrakt)";
1518 roku kanonik krakowsko-bełski;

* "trzymał starostwa" sokalskie, ratneńskie. W 1519 roku otrzymał konsens królewski na odstąpienie starostwa bełskiego i sokalskiego Andrzejowi Tęczyńskiemu^[8];^{[potrzebny przypis]}

1525 r. - w imieniu Polski podpisał rozejm z książętami pomorskimi
1533 r. - wojewoda bełski

* 1493–1548 rr. - w Komisji Korony Polskiej^[9], uwzględnienie skarg od Litwinów z Wielkiego Księstwa Litewskiego^[10].^{[potrzebny przypis]}

Działalność

W 1492 roku, w Krupem (na Chełmszczyźnie) zbudował zamek Krupe^[11].

Uczestniczył w bitwie z Węgrami w pobliżu Koszyc i Preszowa (obecnie – na Słowacji) w 1491–1492 roku. Uratował króla Jana I Olbrachta. W 1510 roku brał udział w rokowaniach w Kamieńcu Podolskim, zakończonych podpisaniem traktatu pokojowego z przedstawicielami hospodara mołdawskiego Bogdana III^[12].

W 1506 staraniem Jerzego Krupskiego Orchówek otrzymał prawa miejskie.

W 1507 wybudował w Orchówku późnobarokowy katolicki kościół (pw. św. Jana Jałmużnika), sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia. Od 1610 roku należał on do oo. augustianów, od 1947 roku należy do Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów.

Był właścicielem bogatej posiadłości na Czerwonej Rusi. Własnym nakładem restaurował zamki miast Chełma i Bełza. Był doradcą królów Jana I Olbrachta i Zygmunta I Starego.

Rodzina

Jego pierwszą żoną była Beata Buczacka, córka wojewody Jakuba Buczackiego z Podhajec, która przedwcześnie zmarła. Drugą żoną była Małgorzata z Rozwady (Roszvady) (ślub - około 1490 r.^[13]). Dzieci: Stanisław, Jan, Hieronim, Krzysztof, Janusz^[14] i nieznana z imienia córka (żona Dawida (czyli Jana^{[potrzebny przypis]}) Sieneńskiego z Pomorzan herbu Dębno, która według Staniasława Sarnickiego wyszła ponownie za mąż za Jana Orzechowskiego, od 1567 kasztelana chełmskiego^[15]).

Przypisy

↑ Urzędnicy województwa ruskiego XIV-XVIII wieku. T. 3 : Ziemie ruskie. Zeszyt 1 : Urzędnicy wojewόdztwa Ruskiego XIV–XVIII wieku (Ziemie halicka, lwowska, przemyska, sanocka). Spisy / oprac. Kazimierz Przyboś. 1987, s. 353.
↑ Ewa Ważna, Działalność gospodarcza starostów bełskich w XVI-XVIII w: Rocznik Przemyski, t. XXXV: 1999, z. 4, s. 64.
↑ Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938, Warszawa 1938, s. 139.
↑ Boniecki Adam, "Herbarz Polski", Warszawa, 1908 r., cz. 1, Tom XII, str. 349 (Akta XIX)
↑ Boniecki Adam, "Herbarz Polski", Warszawa, 1908 r., cz. 1, Tom XII, s. 349 (M.7 f.346 i 20 f.41)
↑ Posłowie ziemscy koronni 1493-1600, pod red. Ireny Kaniewskiej, Warszawa 2013, s. 43.
↑ "Acta Alexandri Regis Poloniae, Magni Ducis Lithuaniae etc." (1501-1506), s. 592 /510(302)/
↑ Boniecki Adam, "Herbarz Polski", Warszawa, 1908. Cz.1, T. XII, str. 349 (Inw.Arch.Kor., M.33 f.576 i 35 f.40)
↑ Volumina Constitutionem. T. 1 (1493-1549), Vol. 1 (1493-1526), Do druku przygot. W. Uruszczakin. Warszawa, 1996 r., S. 310
↑ Віталій Михайловський: Еластична спільнота (Подільська шляхта в другій половині XIV — 70-х роках XVI століття) / рецензент доктор історичних наук професор Володимир Александрович та ін. Київ: Темпора, 2012, s. 260. ISBN 978-617-569-060-4. (ukr.)
↑ Zamek Krupe.
↑ Zdzisław Spieralski, Awantury mołdawskie, Warszawa, 1967, s. 71.
↑ Jerzy Krupski z Krupego h. Korczak (ID: 12.527.11)
↑ Adam Boniecki, Herbarz Polski. Cz. 1. T. XII. Warszawa, 1908, s. 349 (M. 55 f. 15).
↑ Halina Kowalska: Sienieński Jan z Pomorzan h. Dębno (zm.1598/99). [W:] Polski Słownik Biograficzny. T. XXXVII/2, zesz. 153. Warszawa — Kraków 1996, s. 183.

Bibliografia

Seweryn Uruski, Rodzina Herbarz szlachty polskiej. T. 8. Poznań, 1997, s. 93.
Volumina Constitutionem. T. 1 (1493-1549), Vol. 1 (1493-1526), Do druku przygot. W. Uruszczakin. Warszawa, 1996, s. 310.
Karol Maleczyński. Urzędnicy grodzcy i ziemscy Lwowscy (w latach 1352-1783). Lwów, 1938, s. 209 (s. 97) Nom. 8.3.1515-23.12.1532 (1514 r. MS IV cz. 1 nr. 2231, 23.12.1532 r. MS IV cz. 2 nr. 10521, MS IV cz. 2 nr. 16663, 26.5.1534. MS IV cz.3 nr.17551, 7.4.1533 r. MS IV cz. 2 nr. 16898.
Adam Boniecki, Herbarz Polski, Cz. 1. T. XII, Warszawa, 1908, s. 349–351.
Polski Słownik Biograficzny. T. XV/1–4 : Kozłowska Zofia – Kubacki Stanisław. Wrocław, 1970, s. 418-419. ISBN 83-86301-01-5.
Paprockiego Bartosza, Herby Rycerstwa Polskiego. Kraków, 1858, s. 691 (LII).
Orgelbranda Samuela, "Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich", T. IV. Warszawa, 1843, s. 729.
Herbarz Polski Niesieckiego Kaspra S. J. T. V. Lipsk, 1840, s. 227, 396.
Віталій Михайловський, Еластична спільнота (Подільська шляхта в другій половині XIV — 70-х роках XVI століття). К., Темпера, 2012, с. 171, 205, 229, 260, 366. ISBN 978-617-569-060-4. (ukr.)

Linki zewnętrzne

Jerzy Krupski z Krupego h. Korczak (ID: 12.527.11)

[1] Urzędnicy województwa ruskiego XIV-XVIII wieku. T. 3 : Ziemie ruskie. Zeszyt 1 : Urzędnicy wojewόdztwa Ruskiego XIV–XVIII wieku (Ziemie halicka, lwowska, przemyska, sanocka). Spisy / oprac. Kazimierz Przyboś. 1987, s. 353.

[2] Ewa Ważna, Działalność gospodarcza starostów bełskich w XVI-XVIII w: Rocznik Przemyski, t. XXXV: 1999, z. 4, s. 64.

[3] Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938, Warszawa 1938, s. 139.

[4] Boniecki Adam, "Herbarz Polski", Warszawa, 1908 r., cz. 1, Tom XII, str. 349 (Akta XIX)

[5] Boniecki Adam, "Herbarz Polski", Warszawa, 1908 r., cz. 1, Tom XII, s. 349 (M.7 f.346 i 20 f.41)

[6] Posłowie ziemscy koronni 1493-1600, pod red. Ireny Kaniewskiej, Warszawa 2013, s. 43.

[7] "Acta Alexandri Regis Poloniae, Magni Ducis Lithuaniae etc." (1501-1506), s. 592 /510(302)/

[8] Boniecki Adam, "Herbarz Polski", Warszawa, 1908. Cz.1, T. XII, str. 349 (Inw.Arch.Kor., M.33 f.576 i 35 f.40)

[9] Volumina Constitutionem. T. 1 (1493-1549), Vol. 1 (1493-1526), Do druku przygot. W. Uruszczakin. Warszawa, 1996 r., S. 310

[10] Віталій Михайловський: Еластична спільнота (Подільська шляхта в другій половині XIV — 70-х роках XVI століття) / рецензент доктор історичних наук професор Володимир Александрович та ін. Київ: Темпора, 2012, s. 260. ISBN 978-617-569-060-4. (ukr.)

[11] Zamek Krupe.

[12] Zdzisław Spieralski, Awantury mołdawskie, Warszawa, 1967, s. 71.

[13] Jerzy Krupski z Krupego h. Korczak (ID: 12.527.11)

[14] Adam Boniecki, Herbarz Polski. Cz. 1. T. XII. Warszawa, 1908, s. 349 (M. 55 f. 15).

[15] Halina Kowalska: Sienieński Jan z Pomorzan h. Dębno (zm.1598/99). [W:] Polski Słownik Biograficzny. T. XXXVII/2, zesz. 153. Warszawa — Kraków 1996, s. 183.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]