French
DeutschKent Nagano – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
| Imię i nazwisko | Kent George Nagano |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 22 listopada 1951 |
| Pochodzenie | |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
   | |
| Strona internetowa | |
Kent George Nagano (ur. 22 listopada 1951 w Morro Bay w Kalifornii)[1][2] – amerykański dyrygent.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodzi z japońsko-amerykańskiej rodziny. Matka uczyła go gry na fortepianie; grał także na altówce, klarnecie i koto[1][2]. Do 1974 studiował na Uniwersytecie Kalifornijskim w Santa Cruz socjologię i muzykę u Grosvenora Coopera, a następnie w latach 1977–1979 na Uniwersytecie w Toronto grę fortepianową u Goodwina Sammela oraz dyrygenturę u László Vargi (dyrygenta i byłego pierwszego wiolonczelisty Filharmonii Nowojorskiej)[1][2][3] i Ann Graber (asystentki Bruna Waltera)[3].
Jeszcze podczas studiów, w 1976 został asystentem Sarah Caldwell w założonej przez nią Opera Company of Boston[1][2][3]. Pod jej kierunkiem zdobył gruntowną wiedzę praktyczną nie tylko z zakresu dyrygentury operowej, ale także inscenizacji, oświetlenia, aranżacji muzyki, orkiestracji, obsady i kontraktowania[3]. W tym czasie dyrygował też operą kameralną w San Francisco i baletem w Oakland[2][3].
W latach 1978–2008 był dyrektorem muzycznym Berkeley Symphony Orchestra[2][3][4]. W 1984 został asystentem Seiji Ozawy w Bostońskiej Orkiestrze Symfonicznej[1][3]. Był też dyrektorem Ojai Music Festival oraz wykładał w Tanglewood Music Center[2]. Pełnił funkcję dyrektora muzycznego Opéra National de Lyon (1989–1998) i The Hallé (1992–2000) w Manchesterze. Od 2000 był pierwszym dyrygentem Deutsches Symphonie-Orchester Berlin[1][2], a od 2006 jest jej dyrygentem gościnnym[2][4][5]. W latach 2001–2004 pełnił funkcję pierwszego dyrygenta Los Angeles Opera[2][4]. Był generalnym dyrektorem muzycznym w Bayerische Staatsoper (2006–2013)[2][4][5] i dyrektorem muzycznym Orchestre symphonique de Montréal (2006–2020)[2][4]. Od 2015 pełni funkcję generalnego dyrektora muzycznego Staatsoper Hamburg i pierwszego dyrygenta Philharmonisches Staatsorchester Hamburg (kontrakt do 2025[6])[4][5][7].
Nagano jest ceniony jako dyrygent gościnny. Był pierwszym dyrygentem gościnnym paryskiego Ensemble InterContemporain (1986–1989) oraz London Symphony Orchestra (1990–1998)[1][2][4]. Dyrygował renomowanymi światowymi orkiestrami, takimi jak orkiestra Filharmonii Nowojorskiej, Filharmonicy Wiedeńscy, Chicago Symphony, Staatskapelle Dresden i Orkiestra Gewandhaus w Lipsku, a także czołowych teatrów operowych, takich jak Opéra de Paris, Staatsoper Berlin, Metropolitan Opera i drezdeńska Semperoper[4].
W latach 2014–2016 prowadził własny festiwal Vorsprung-Festival w ramach AUDI Sommerkonzerte[5]. Od 2019 jest dyrygentem honorowym Concerto Köln – kameralnej orkiestry barokowej, z którą współpracuje w ramach projektu „Wagner Lesarten”[5][8].
Repertuar
[edytuj | edytuj kod]Repertuar Kenta Nagano obejmuje zarówno utwory operowe, jak i orkiestrowe. Specjalizuje się w skomplikowanych partyturach końca XIX i XX wieku, w tym Gustava Mahlera i Oliviera Messiaena[2]. Zafascynowany twórczością Messiaena rozpoczął z nim współpracę już pod koniec lat 70.[3] W 1983 asystował Seiji Ozawie przy paryskiej prapremierze Świętego Franciszka z Asyżu Messiaena. Później poprowadził wykonania tej opery w Niemczech, Holandii i Hiszpanii, a w 1988 dyrygował jej wersją koncertową w Londynie[1].
Obok standardowych pozycji literatury muzycznej, w jego repertuarze są dzieła rzadko prezentowanene na scenach operowych. W Opéra national de Lyon zrealizował i nagrał m.in. Dialogi karmelitanek Poulenca, Trzy życzenia Martinů, Miłość do trzech pomarańczy Prokofjewa, Rodrigue et Chimène Debussy’ego, Doktor Faust Busoniego, Susannah Floyda i pierwsze nagranie Salomé Straussa z oryginalnym francuskim tekstem Oscara Wilde’a[2]. Z Orchestre symphonique de Montréal wykonał i nagrał kompletne cykle symfonii Beethovena i Mahlera, Gurre-Lieder Schönberga, koncertowe wersje Tannhäusera, Tristana i Izoldy i Złota Renu Wagnera, Jeanne d'Arc au Bûcher Honeggera i in.[5]
Jego obszerna dyskografia obejmuje kompozycje m.in. Adamsa, Bartóka, Berlioza, Bernsteina, Bouleza, Brittena, Dukasa, Iberta, Ivesa, Milhauda, Pendereckiego, Prokofjewa, Ravela, Saint-Saënsa, Schönberga, Strawinskiego, Szostakowicza, Varèse’a, a nawet Franka Zappy[2][3][7].
18 lipca 2018 wraz z Orchestre symphonique de Montréal wystąpił w Krakowie w ramach ICE Classic!, dyrygując Pasją według św. Łukasza Krzysztofa Pendereckiego, a dwa dni później powtórzył ten koncert w Salzburgu z okazji otwarcia Festiwalu Salzburskiego[5][7][9].
Nagrody i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- 1985 – Seaver/National Endowment for the Arts Conductors Award
- 1990 – nagroda magazynu Gramophone – Record of the Year – za Miłość do trzech pomarańczy Siergieja Prokofjewa, z Opéra national de Lyon[2]
- 1995 – Nagroda Grammy za nagrania Susannah Carlisle’a Floyda, z Opéra national de Lyon[10]
- 2001 – Nagroda Grammy za nagrania Doktora Fausta Ferruccia Busoniego, z Opéra national de Lyon[4][10]
- 2008 – Nagroda Juno za nagranie Beethoven: The Ideal of the French Revolution, z Orchestre symphonique de Montréal[4]
- 2011 – Nagroda Grammy za nagranie L’amour de loin Kaiji Saariaho, z Deutsches Symphonie-Orchester[4][10]
- 2010 – Wilhelm Furtwängler Prize, Beethovenfest Bonn
- 2015 – Echo Klassik za nagranie L’Aiglon Arthura Honeggera, z Orchestre symphonique de Montréal[4]
- 2017 – Echo Klassik – Dirigent des Jahres
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- 2008 – Złote Promienie z Rozetą Orderu Wschodzącego Słońca (Japonia)
- 2013 – Wielki Oficer Narodowego Orderu Quebecu (Kanada)
- 2017 – Compagnon de l'Ordre des arts et des lettres du Québec
- 2024 – Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec[11]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h Adam Neuer, Nagano Kent, [w:] Elżbieta Dziębowska (red.), Encyklopedia muzyczna PWM, wyd. I, t. 7 NOPa część biograficzna, Kraków: PWM, 2002, s. 2, ISBN 83-224-0808-0.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q José A. Bowen, Richard Wigmore, Nagano, Kent (George), Oxford Music Online. Grove Music Online, 5 listopada 2005, DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.44649, via Oxford University Press [dostęp 2020-10-15] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Allan Kozinn, Music; With a Little Bit of Luck, a Conducting Career Flourishes, New York Times, 1 listopada 1987 [dostęp 2020-10-15] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-02] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l Kent Nagano [online], Orchestre symphonique de Montréal [dostęp 2020-10-15] (ang. • fr.).
- ↑ a b c d e f g Kent Nagano [online], Staatsorchester Hamburg [dostęp 2020-10-15] (ang. • niem.).
- ↑ Kent Nagano verlängert – und Kühne gibt Millionen [online], Hamburger Abendblatt, 4 października 2017 [dostęp 2020-10-15] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-08] (niem.).
- ↑ a b c Kent Nagano [online], Staatsoper Hamburg [dostęp 2020-10-15] (ang. • niem.).
- ↑ Wagner Readings Project [online], Wagner Lesarten [dostęp 2020-10-15] (ang. • niem.).
- ↑ Kent Nagano i Orchestre symphonique de Montréal zagrają Pasję Pendereckiego [online], Presto, 18 lipca 2018 [dostęp 2020-10-15] (pol.).
- ↑ a b c Kent Nagano [online], Grammy Awards [dostęp 2020-10-16] (ang.).
- ↑ Bayerischer Rundfunk, Auszeichnung: Kent Nagano bekommt Bundesverdienstorden | BR-Klassik [online], www.br-klassik.de, 20 lutego 2024 [dostęp 2024-02-20] (niem.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Kent Nagano w bazie AllMusic (ang.)
- Dyskografia Kenta Nagano w bazie MusicBrainz (ang.)
- Kent Nagano w bazie Discogs.com (ang.)
- Kent Nagano w bazie IMDb (ang.)
- Oficjalna strona artysty [online] [dostęp 2020-10-16] (ang.).