Król – Wikipedia, wolna encyklopedia

Król Zygmunt III Waza

Król (łac. rex) – tytuł osoby sprawującej najwyższą władzę w państwie o ustroju monarchicznym; władca przeważnie koronowany w specjalnym obrzędzie; najpowszechniej występujący tytuł monarszy. Słowo „król” w języku polskim i innych językach pochodzi od imienia Karola Wielkiego[1], np. czeski král, litewski karalius, rosyjski король.

Z czasem nadanie tytułu królewskiego chrześcijańskiemu władcy połączono z namaszczeniem przez papieża lub arcybiskupa. Insygnia królewskie to korona, berło, jabłko królewskie[1]. Obecnie królowie państw europejskich pełnią zwykle funkcje reprezentacyjne i są jedynie symbolem wieloletnich tradycji państwowych, jak np. w Wielkiej Brytanii lub Szwecji[2]. W niektórych państwach europejskich królowie ograniczają się do funkcji reprezentacyjnych, pomimo iż posiadają liczne prerogatywy, umożliwiające im sprawowanie realnej władzy nad państwem, jak np. w Danii. W krajach pozaeuropejskich król posiada znacznie większą władzę (np. Maroko, Jordania, Tajlandia). W niektórych państwach sprawuje władzę absolutną, np. w Arabii Saudyjskiej[3][4].

Pierwszym królem Polski był Bolesław I Chrobry ukoronowany w 1025 roku. W literaturze nie wyklucza się symbolicznego aktu włożenia korony na głowę Bolesława przez cesarza Ottona III w 1000 roku – jednak odrzuca się tradycję o koronacji Chrobrego dokonanej przez Ottona III[5]. Ostatnim koronowanym władcą Polski był car Mikołaj I[6]. Ostatnim tytularnym królem Polski był Mikołaj II[7][8].

Tytułu króla używano też w odniesieniu do niektórych kapłanów (Rex Nemorensis[9], rex sacrorum[10]).

Korona Władysława IV - króla Rzeczypospolitej Obojga Narodów – symbol władzy

Lista obecnie panujących królów

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Lista istniejących monarchii.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b król, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-08-28].
  2. Monarchie w Europie – tradycja i duma obywateli [online], trojka.polskieradio.pl [dostęp 2024-08-28] (pol.).
  3. Saudi Arabia: Government [online], globaledge.msu.edu [dostęp 2024-08-28] (ang.).
  4. Saudi Arabia: Freedom in the World 2022 Country Report [online], Freedom House [dostęp 2024-08-28] (ang.).
  5. J. Wyrozumski, Dzieje Polski piastowskiej, Kraków 1999, s. 92.
  6. Ostatnia koronacja na króla Polski. Koronę włożył car Mikołaj I - Historia [online], www.polskieradio.pl [dostęp 2024-08-28] (pol.).
  7. Czy carowie rosyjscy byli legalnymi królami Polski? - Brama do wiedzy - Teatr NN [online], teatrnn.pl [dostęp 2024-08-28] (pol.).
  8. Ostatni car Rosji i król Polski [online], Olsztyn24 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
  9. Rex Nemorensis: The King of the Wood [online], penelope.uchicago.edu [dostęp 2024-08-28].
  10. rex sacrorum, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-08-28].