Leone Nakarawa – Wikipedia, wolna encyklopedia
Data i miejsce urodzenia | 2 kwietnia 1988 | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wzrost | 200 cm[1] | ||||||||||||||||||||
Masa ciała | 126 kg[1] | ||||||||||||||||||||
Rugby union | |||||||||||||||||||||
Pozycja | |||||||||||||||||||||
Kariera seniorska[a] | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Reprezentacja narodowa[b] | |||||||||||||||||||||
rugby union | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
rugby 7 | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
|
Leone Nakarawa (wym. [leone nakaraɰa], ur. 2 kwietnia 1988 w Tavui[2][4]) – fidżyjski rugbysta występujący na pozycji wspieracza[1], reprezentant kraju zarówno w odmianie piętnasto-, jak i siedmioosobowej. Złoty medalista olimpijski z Rio de Janeiro, brązowy medalista i dwukrotny uczestnik pucharu świata w rugby 7 oraz trzykrotny uczestnik pucharu świata w wariancie piętnastoosobowym.
Młodość i kariera amatorska
[edytuj | edytuj kod]Nakarawa pochodzi z wioski Mokoisa na wyspie Kadavu[1], później wychowywał się w miasteczku Tavua na Viti Levu[5]. Uczęszczał do Vatukoula Primary School[6] i Tavua College[1].
Choć grywał w rugby jako dziecko (często na pozycji środkowego), to w wieku 13 lat na polecenie rodziców skupił się na nauce. W wolnym czasie grywał w siatkówkę i touch rugby (odmianę z ograniczonym kontaktem fizycznym)[5]. Do rugby wrócił w wieku 18 lat, kiedy rozpoczął treningu z miejscową drużyną w Vatukouli[7][8], krótko przed zaciągnięciem się do wojska[5][9]. Jego pierwszym zespołem było Army Green[5][10], obok Army Red jedna z dwóch wojskowych drużyn występujących w fidżyjskich rozgrywkach. W jej barwach występował w półamatorskich zawodach organizowanych przez Suva Rugby Union[8] tak w „piętnastkach”, jak i w rugby 7[11][12][13]. Równolegle w zmaganiach pomiędzy poszczególnymi regionami (Skipper Cup, Farebrother-Sullivan Trophy) reprezentował właśnie Suvę[8][14][15]. W 2008 roku, po odkryciu przez selekcjonera reprezentacji Ilivasiego Tabuę został zakwalifikowany do krajowego programu High Performance Unit i otrzymał sportowe stypendium[16][17].
Kariera klubowa
[edytuj | edytuj kod]W trakcie pucharu świata w 2011 roku podano, że Fidżyjczyk zawarł porozumienie z angielskim klubem Saracens F.C.[18][19] Ostatecznie kontrakt nigdy nie został wypełniony[20], a Nakarawa w listopadzie ponownie przystąpił do rozgrywek na Fidżi[21][22]. Wspieracz trafił do Europy dopiero w sierpniu w 2013 roku, kiedy podpisał dwuletnią umowę ze szkocką drużyną Glasgow Warriors[23]. Już w debiutanckim sezonie wystąpił w 17 spotkaniach ligi Pro12[2][3] i czterech spotkaniach grupowych Pucharu Heinekena[3][24]. W rodzimej lidze ekipa z Glasgow dotarła do finału rozgrywek, w którym jednak uległa Leinster Rugby 34:12[25]. To, co nie udało się w roku 2014, powiodło się rok później. Szkoci ponownie awansowali do finału, w którym pewnie, 31:13 pokonali Irlandczyków z Munster Rugby, po raz pierwszy w swojej historii sięgając po tytuł w lidze Pro12. Sam Nakarawa został okrzyknięty zawodnikiem meczu[26][27]. W międzyczasie, przedłużył swój kontrakt do roku 2017[28].
Zgodnie z zarządzonym przez Scottish Rugby Union draftem sporadycznie występował w drużynach półamatorskiej Premiership – Glasgow Hawks (w sezonie 2013/2014)[29] oraz Stirling County (2014/2015)[30]
W kwietniu 2016 roku zespół Warriors poinformował, że przystał na rozwiązanie kontraktu Fidżyjczyka z końcem sezonu 2015/2016. Wskazywano wówczas, że nowym klubem Nakarawy najprawdopodobniej zostanie francuski Racing 92 szukający zastępstwa dla odchodzącego Luke’a Charterisa[31]. Do podparyskiego klubu wspieracz dołączył ostatecznie w połowie września[5]. W swoim pierwszym sezonie wystąpił w 22 spotkaniach Top 14, w których zdobył aż osiem przyłożeń[3], szybko stając się jedną z gwiazd zespołu[32][33]. Z ekipą Racingu dotarł do półfinału ligi, gdzie ostatecznie uległ Clermont[34]. Wynik drużynowy powtórzył w kolejnej edycji rozgrywek, kiedy to „Les Racingmen” musieli uznać wyższość Castres[35]. W tym samym miesiącu Nakarawa wraz z francuskim klubem awansował do wielkiego finału europejskiego Pucharu Mistrzów, w którym rywalizował z Leinster. Lepsza okazała się być ekipa z Irlandii, która zwyciężyła 15:12[36]. Nakarawa, który w pełnym wymiarze czasowym wystąpił we wszystkich dziewięciu spotkaniach swojej drużyny[3][24], po zakończeniu zmagań został wybrany najlepszym zawodnikiem na kontynencie według EPCR[37].
Sezon 2018/2019 po względem drużynowym był dla ekipy Racingu zdecydowanie mniej udany: zmagania tak w rodzimej lidze, jak i w europejskich pucharach zakończyła ona już na etapie ćwierćfinałów (porażka odpowiednio z La Rochelle[38] i Stade Toulousain[39]). Pomimo tego Nakarawa dzięki swojej imponującej formie ponownie nominowany był do miana najlepszego zawodnika w Europie[40].
Kariera reprezentacyjna
[edytuj | edytuj kod]W 2008 roku 20-letni Nakarawa został włączony do składu Fiji Warriors, obok Fiji Barbarians jednej z dwóch fidżyjskich drużyn o statusie zbliżonym do drugiej reprezentacji kraju[41]. W barwach Warriors wystąpił w meczu z drugą reprezentacją Rumunii[8]. W kwietniu 2009 roku ponownie dołączył do ekipy Fiji Warriors, tym razem na turniej Pacific Rugby Cup 2009[8][42], podczas którego zebrał bardzo dobre oceny[17]. Po zwycięstwie w rozgrywkach, w których rywalizowało sześć drużyn (po dwie z Fidżi, Samoa i Tonga), część zawodników otrzymała powołania do pierwszej reprezentacji na zbliżający się Puchar Narodów Pacyfiku. Wśród nich znalazł się także Nakarawa[8][43]. Zadebiutował, wchodząc z ławki w wyjazdowym spotkaniu z zespołem Tonga[4][17]. W kolejnym meczu, z Junior All Blacks wystąpił już w podstawowym zestawieniu[17]. W listopadzie był członkiem kadry na spotkania w Europie[44], wystąpił w pierwszym składzie w meczach z Irlandią i Rumunią[45]. W pierwszej połowie 2010 roku Nakarawa ponownie uczestniczył w zmaganiach Warriors (Pacific Rugby Cup 2010)[41][46]. Następnie znalazł się w składzie nowo powołanej drużyny Fidżi A, w pełni oficjalnej drugiej reprezentacji[47]. Wraz z nią brał udział w dwumeczu ze swoim odpowiednikiem z Tonga (pod nazwą Punjas Rugby Series)[48]. W dalszej części roku wrócił do pierwszej reprezentacji na mecze podczas Puchar Narodów Pacyfiku[44].
Rok 2011 Fidżyjczyk rozpoczął od uczestnictwa w zgrupowaniu reprezentacji w rugby 7[49]. W maju otrzymał pierwsze powołanie, na wchodzące w skład cyklu World Sevens Series turnieje w Londynie i Edynburgu[50]. Następnie wraz z kadrą w odmianie piętnastoosobowej rozpoczął przygotowania do zbliżającego się pucharu świata w Nowej Zelandii. Uczestniczył w kolejnej edycji Pucharu Narodów Pacyfiku[44] oraz w kontrolnych spotkaniach z reprezentacją Tonga. W drugim, przegranym meczu Nakarawa pojawił się na boisku jako rezerwowy i zdobywając przyłożenie w ostatniej akcji spotkania, przechylił szalę zwycięstwa w dwumeczu na korzyść Fidżi[51]. Bezpośrednio po tym meczu ogłoszony został skład reprezentacji na puchar świata – młody wspieracz znalazł się na ostatecznej 30-osobowej liście[52]. Podczas nowozelandzkiego turnieju Nakarawa rozpoczął wszystkie cztery mecze swojego zespołu[44], notując przyłożenie w pierwszym pojedynku z Namibią[45][53]. Dobre występy sprawiły, że występujący wciąż w rodzimej lidze zawodnik na stałe zadomowił się w pierwszym składzie reprezentacji[45].
W 2012 roku ponownie brał udział w Pucharze Narodów Pacyfiku[44]. Rok później uczestniczył w niektórych turniejach „siódemek” z cyklu Sevens Series (w Hongkongu[54], Tokio[55], Glasgow[56] i Londynie[57]), w którym Fidżyjczycy zajęli ostatecznie 3. miejsce[58]. Zwieńczeniem sezonu reprezentacyjnego był rozgrywany w Moskwie puchar świata. Reprezentacja Fidżi z Nakarawą w składzie[59] dotarła wówczas do półfinału (porażka z Nową Zelandią)[60], ostatecznie zdobywając brązowy medal po zwycięstwie nad Kenią[61]. Pod koniec listopada zawodnik wystąpił w swoim jedynym w tym roku meczu reprezentacji „piętnastek”, kiedy ta z okazji 100-lecia fidżyjskiego rugby na Twickenham Stadium mierzyła się z Barbarian F.C.[45][62]
W 2014 roku ponownie wziął udział w Pucharze Narodów Pacyfiku[44], jak również w barażu o awans do kolejnej edycji pucharu świata. W meczu z Wyspami Cooka, zwycięzcą Oceania Cup 2013 Fidżyjczycy rozgromili swoich rywali 108:6 i zakwalifikowali się do turnieju rozgrywanego w kolejnym roku na angielskich boiskach[63]. W lipcu i sierpniu 2015 roku Nakarawa z drużyną zwyciężył w rozgrywanym w poszerzonym składzie Pucharze Narodów Pacyfiku. W spotkaniach z Samoa – tak w fazie zasadniczej, jak i w wielkim finale – wspieracz zdobył po dwa przyłożenia[44][45]. Niedługo później zawodnik otrzymał powołanie do kadry na puchar świata[64]. Podczas mistrzostw Fidżyjczycy rywalizowali z bardzo wymagającymi rywalami: Anglią, Australią i Walią. Nakarawa wystąpił w podstawowym składzie we wszystkich czterech meczach grupowych – w ostatnim z nich (jedynym wygranym), z Urugwajem urodzony w Tavui zawodnik zdobył jedno z przyłożeń swojej ekipy[44][45]. Po fazie grupowej Nakarawa przewodził w turniejowych statystykach w kategorii podań po szarży (offloads) i odbiorów piłki w rucku. Był także jednym z najlepszych zawodników w grze otwartej[65]. Po zakończeniu zmagań został wybrany do oficjalnej „drużyny marzeń” rozgrywek[1][27].
W kolejnym roku Nakarawa łączył występy w reprezentacjach piętnasto- i siedmioosobowej. W czerwcu wystąpił w obu spotkaniach Pucharu Narodów Pacyfiku[44] (zwycięstwo reprezentacji Fidżi)[66]. Jednocześnie wraz z reprezentacją „siódemek” rozpoczął przygotowania do turnieju olimpijskiego. Wystąpił w turnieju Paris Sevens[67], a kadra Fidżi ostatecznie zwyciężyła w całorocznych zmaganiach[68]. Znalazł się także w składzie reprezentacji na Igrzyska Olimpijskie w Rio de Janeiro[69][70]. W czasie turnieju Fidżyjczycy dotarli do finału, pokonując po drodze między innymi reprezentację Japonii. W spotkaniu decydującym o medalach drużyna z Oceanii nie dała szans Wielkiej Brytanii (wynik 43:7), a Nakarawa zdobył jedno z przyłożeń. Wywalczony przez rugbystów krążek był pierwszym medalem olimpijskim w historii Fidżi[71][72].
W kolejnych sezonach reprezentacyjnych Nakarawa ponownie występował w reprezentacji piętnastoosobowej. W czerwcu 2017 roku uczestniczył w wygranych meczach testowych ze Szkocją czy Włochami[45]. Miesiąc później ponownie sięgnął po Puchar Narodów Pacyfiku, zdobywając przyłożenia w obu spotkaniach turnieju[45]. Dzięki turniejowemu zwycięstwu reprezentacja Fidżi wywalczyła awans na kolejny puchar świata w 2019 roku[73]. Triumf w rozgrywkach Pucharu Narodów Pacyfiku Nakarawa wraz z drużyną powtórzył w roku 2018 (czwarte zwycięstwo Fidżi z rzędu)[44][74]. Następnie w lipcu uczestniczył w rozgrywanym w San Francisco pucharze świata w rugby 7. Pełnił tam funkcję wicekapitana reprezentacji[75], a jego drużyna po porażce z Południową Afryką zajęła ostatecznie miejsce czwarte[76].
W roku 2019 Nakarawa podczas kolejnej edycji Pucharu Narodów Pacyfiku pod nieobecność Dominiko Waqaniburotu w spotkaniu z Kanadą po raz pierwszy w swojej karierze pełnił funkcję kapitana reprezentacji[77]. Niedługo po zakończeniu zmagań (Fidżi zajęło drugie miejsce, za Japonią)[78] wspieracz Racing 92 znalazł się w składzie reprezentacji na puchar świata[79]. Podczas turnieju w Japonii Fidżyjczycy zajęli trzecie miejsce w grupie, wygrywając zaledwie jedno spotkanie[80]. Ich porażka w meczu z Urugwajem, w którym Nakarawa został wystawiony do gry na nietypowej dla niego pozycji wiązacza, stanowiła jedną z największych niespodzianek fazy grupowej[81].
Statystyki
[edytuj | edytuj kod]Stan na 9 października 2019 r.[45] Statystyki dotyczą reprezentacji piętnastoosobowej.
- Występy na arenie międzynarodowej
Drużyna narodowa | Rok | Mecze | Punkty |
---|---|---|---|
Fidżi | 2009 | 3 | 0 |
2010 | 2 | 0 | |
2011 | 7 | 10 | |
2012 | 6 | 0 | |
2013 | 1 | 0 | |
2014 | 6 | 0 | |
2015 | 10 | 25 | |
2016 | 4 | 5 | |
2017 | 8 | 20 | |
2018 | 6 | 0 | |
2019 | 8 | 5 | |
Suma | 61 | 65 |
- Przyłożenia na arenie międzynarodowej
Lp. | Data | Miejsce | Przeciwnik | Rozgrywki |
---|---|---|---|---|
1. | 11 sierpnia 2011 | Churchill Park, Lautoka | Tonga | mecz testowy (Punjas Rugby Series) |
2. | 10 września 2011 | Rotorua International Stadium, Rotorua | Namibia | Puchar Świata w Rugby 2011 |
3. | 24 lipca 2015 | Cal Expo Field, Sacramento | Samoa | Puchar Narodów Pacyfiku 2015 |
4. | ||||
5. | 3 sierpnia 2015 | Swangard Stadium, Burnaby | Samoa | Puchar Narodów Pacyfiku 2015 |
6. | ||||
7. | 6 października 2015 | Stadium MK, Milton Keynes | Urugwaj | Puchar Świata w Rugby 2015 |
8. | 19 listopada 2016 | Twickenham Stadium, Londyn | Anglia | mecz testowy |
9. | 8 lipca 2017 | Teufaiva Sport Stadium, Nukuʻalofa | Tonga | Puchar Narodów Pacyfiku 2017 |
10. | 15 lipca 2017 | Apia Park, Apia | Samoa | Puchar Narodów Pacyfiku 2017 |
11. | 11 listopada 2017 | Stadio Angelo Massimino, Katania | Włochy | mecz testowy |
12. | 25 listopada 2017 | Parc des Sports et de l’Amitié, Narbona | Kanada | mecz testowy |
13. | 3 sierpnia 2019 | Stadion Narodowy, Suva | Kanada | Puchar Narodów Pacyfiku 2019 |
Styl gry
[edytuj | edytuj kod]Nakarawa jako jeden z niewielu rugbystów łączy w swojej grze zachowania typowe dla zawodników młyna w czasie stałych fragmentów gry – młynów dyktowanych czy formacji autowych – z zagrywkami zawodników formacji ataku[9][10][33][65][82]. Podczas gry obronnej angażuje się w walkę w przegrupowaniach, starając się przejąć piłkę[65]. W czasie gry otwartej chętnie korzysta ze swoich warunków fizycznych: wzrostu, siły ale też szybkości i zwinności, regularnie uczestnicząc w akcjach ofensywnych[9][65]. W większym stopniu niż inni gracze na jego pozycji angażuje obronę rywali – celowo skupia na sobie uwagę kilku przeciwników, by w ostatniej chwili oddać piłkę[65].
To właśnie podania po szarży (offloads) stanowią jego znak rozpoznawczy. Zdaniem wielu umiejętność, którą rozwinął jako gracz rugby 7 sprawiła, że w tym elemencie był najlepszym zawodnikiem na świecie[32][33]. Z uwagi na swój wzrost wynoszący około dwóch metrów, Nakarawę niezwykle trudno powstrzymać. Umyślnie pozwala się zaszarżować, nierzadko trzymając przy tym piłkę jednorącz uniesioną ponad głową. Dzięki temu jest w stanie celnie podać piłkę do wolnego kolegi z drużyny nawet w sytuacji, gdy atakowany jest przez więcej niż jednego rywala[9][10][32][33][65][82]. Niejednokrotnie w turniejowych statystykach dotyczących takich zagrań Nakarawa ze sporym prowadzeniem plasował się na pierwszym miejscu[65].
Z uwagi na to, że niedokładnie wykonane podanie po szarży grozi stratą piłki i akcją punktową rywali, a także ze względu na fakt, że Nakarawa jako silny zawodnik jest w stanie przebijać się przez linię obrony przeciwników, niekiedy Fidżyjczyk nakłaniany był do ograniczenia liczby ryzykownych podań. Członkowie sztabu szkoleniowego Glasgow Warriors w wypowiedziach dla mediów ujawnili, że przed meczem finałowym Pro12 w roku 2015 zobowiązali Nakarawę, by ten skupił się na przerywaniu obrony bez podań po szarży. Zawodnik nie zastosował się do poleceń trenera, a szkocka drużyna wygrała, gdy jego podaniach zdobyła dwa przyłożenia[9][83].
W młodości idolem Nakarawy był reprezentant Fidżi występujący w trzeciej linii młyna Semisi Naevo[5].
Nagrody i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- Order Fidżi (2016)[84]
- nagroda Pacific Island Players Association (PIPA) dla Fidżyjskiego Zawodnika Roku według Zawodników (2015)[27]
- nagroda Pacific Island Players Association dla Zawodnika Roku z Wysp Pacyfiku (2015)[27]
- nagroda European Professional Club Rugby dla Najlepszego Zawodnika w Europie
Życie osobiste
[edytuj | edytuj kod]Wychowywał się wraz z piątką rodzeństwa, dwiema siostrami i trzema braćmi[5]. Jego ojciec, Leone senior, pracował jako inżynier w kopalni złota w Vatukouli[5][7]. Pracę stracił w 1991 roku wskutek strajku pracowników, który przerodził się w kilkudziesięcioletni konflikt załogi i właścicieli[5][7][85]. Nakarawa senior także grywał w rugby w regionalnych drużynach Kadavu i Suvy, jednak z uwagi na zobowiązania służbowe nie zdołał zadebiutować w reprezentacji kraju[7].
Leone w wieku 18 lat wstąpił do fidżyjskiej armii[10][82]. W związku z sankcjami nałożonymi na Fidżi po zamachu stanu w 2006 roku Nakarawa jako czynny żołnierz nie mógł wjechać na terytorium Nowej Zelandii. Aby wziąć udział w pucharze świata w 2011 roku, rugbysta formalnie wystąpił z wojska[22][82]. Niemniej wkrótce po zakończeniu turnieju ponownie reprezentował barwy wojskowej drużyny Army Green[22]. Po transferze do Szkocji zawodnik otrzymał wezwanie do stawiennictwa w macierzystej jednostce na Fidżi i złożenia oficjalnej rezygnacji oraz ostatecznego rozliczenia kwestii formalnych związanych z jego wyjazdem z kraju na stałe. Po przybyciu został zamknięty w koszarach, co miało trwać trzy tygodnie. Ostatecznie przymusowy pobyt skrócono o 2/3 po tym, jak wystąpił w wygranym spotkaniu wojskowego klubu w krajowych rozgrywkach rugby[5][9]. Po zwycięstwie w plebiscycie na najlepszego zawodnika w Europie w 2018 roku otrzymał awans do rangi porucznika (lieutenant)[86].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Leone Nakarawa [online], Fiji Rugby Union [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-14] (ang.).
- ↑ a b c Leone Nakarawa [online], Pro12 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-26] (ang.).
- ↑ a b c d e Player statistics Nakarawa Leone - club stats [online], itsrugby.co.uk [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-14] (ang.).
- ↑ a b c Leone Nakarawa | Fiji [online], ESPN Scrum [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-14] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Frédéric Bernès , Leone Nakarawa : «Une voix m'a dit : "Va et joue ton jeu", „L’Équipe”, 29 września 2016 [dostęp 2019-10-27] (fr.). za: Frédéric Bernès , Nakarawa : Une histoire en or, „L’Équipe”, PressReader, 29 września 2016 [dostęp 2019-10-27] (fr.).
- ↑ Profile:Leone Nakarawa, „Fiji Sun”, 24 sierpnia 2015 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-02] (ang.).
- ↑ a b c d Waisea Nasokia , Nakarawa Is Living His Father’s Dream, „Fiji Sun”, 20 września 2019 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-14] (ang.).
- ↑ a b c d e f Vuniwaqa Bola , A Flying Fijian at 21, „Fiji Sun”, 2 listopada 2009 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-19] (ang.).
- ↑ a b c d e f Daniel Schofield , England vs Fiji, Rugby World Cup 2015: Leone Nakarawa ready to steal the show at Twickenham, „The Daily Telegraph”, 17 września 2015 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-11] (ang.).
- ↑ a b c d Anthony Tallieu , Soldat, phénomène, champion olympique, offloads... voici Leone Nakarawa [online], Rugbyrama, 22 września 2016 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-18] (fr.).
- ↑ Imanueli Tumoi , Army, Police Boot Final Spot, „Fiji Sun”, 4 października 2008 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-15] (ang.).
- ↑ Emoni Narawa , 10 Out Of 10 For Army, „Fiji Sun”, 5 września 2009 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-15] (ang.).
- ↑ Waisea Makutu , Army Green Firm, „Fiji Sun”, 15 listopada 2010 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-15] (ang.).
- ↑ Moiz Munif , Tunaulu ‘not the same coach’, „Fiji Sun”, 27 grudnia 2008 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-15] (ang.).
- ↑ 7s trio in Suva squad, „Fiji Sun”, 12 lutego 2011 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-15] (ang.).
- ↑ Moiz Munif , Saukuru targets 2011 WC, „Fiji Sun”, 29 października 2008 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-15] (ang.).
- ↑ a b c d Baptism of fire for Nakarawa, „Fiji Sun”, 16 czerwca 2009 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-15] (ang.).
- ↑ Vilikesa Rinavuaka , Nakarawa Joins Saracens, In Team Of The Week, „Fiji Sun”, 27 września 2011 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-15] (ang.).
- ↑ Brendan Gallagher , Rugby World Cup 2011: Wales need to do a proper job of work on Fiji, „The Daily Telegraph”, 30 września 2011 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-16] (ang.).
- ↑ Calum Gillon , Sensational Fijian Leone Nakarawa's Rugby World Cup 2015 Highlights [online], rugbydump.com, 17 listopada 2015 [dostęp 2019-11-17] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-17] (ang.).
- ↑ Vuniwaqa Bola , Nakarawa back for Sukuna Bowl, „Fiji Sun”, 4 listopada 2011 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-15] (ang.).
- ↑ a b c Michael Field , Fiji rugby star Nakarawa back tracks on army [online], stuff.co.nz, 9 listopada 2011 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-16] (ang.).
- ↑ Glasgow sign Fijian sevens star Nakarawa [online], Glasgow Warriors, 20 sierpnia 2013 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-17] (ang.).
- ↑ a b Leone Nakarawa Lock [online], European Professional Club Rugby [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-26] (ang.).
- ↑ Clinical Kirchner leads Leinster to title [online], Pro12, 31 maja 2014 [dostęp 2019-10-07] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-27] (ang.).
- ↑ Russell guides Glasgow Warriors to historic title [online], Pro12, 30 maja 2015 [dostęp 2019-10-07] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-27] (ang.).
- ↑ a b c d Leone Nakarawa in double win at Pacific Island awards, „The Scotsman”, 24 listopada 2015 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-17] (ang.).
- ↑ Guinness PRO12: Josh Strauss and Leone Nakarawa sign new Glasgow Warriors contracts [online], Sky Sports, 4 grudnia 2014 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2014-12-06] (ang.).
- ↑ Glasgow Hawks avenge Edinburgh Accies defeat, „The Scotsman”, 28 października 2013 [dostęp 2019-10-17] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-03] (ang.).
- ↑ Scots clubs learn player draft from Pro12 duo [online], BBC Sport, 18 sierpnia 2014 [dostęp 2019-10-07] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-04] (ang.).
- ↑ Fijian lock Leone Nakarawa to leave Glasgow Warriors for Racing 92 [online], Agence France Presse, Sky Sports, 27 kwietnia 2016 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-16] (ang.).
- ↑ a b c Sam Peters , How Leone Nakarawa has already made Racing 92 the team to beat in the European Champions Cup, „The Independent”, 15 października 2017 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-21] (ang.).
- ↑ a b c d Olivier François , Racing 92 - Leicester (22-18) : Nakarawa, magicien de 2 m et 130 kg, „Le Parisien”, 15 października 2017 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-15] (fr.).
- ↑ Clermont - Racing 92 [online], Ligue Nationale de Rugby, 27 maja 2017 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-14] (fr.).
- ↑ Racing 92 - Castes [online], Ligue Nationale de Rugby, 26 maja 2018 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-08-04] (fr.).
- ↑ Leinster lift fourth European Cup after 15-12 victory over Racing 92 [online], European Professional Club Rugby, 12 maja 2018 [zarchiwizowane z adresu 2018-05-15] (ang.).
- ↑ a b Nakarawa named EPCR European Player of the Year for 2018 [online], European Professional Club Rugby, 12 maja 2018 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-16] (ang.).
- ↑ Racing 92 13-19 La Rochelle: Ihaia West ends hosts' Top 14 hopes [online], Sky Sports, 31 maja 2019 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-18] (ang.).
- ↑ Toulouse edge Racing 92 in thrilling quarter-final [online], European Professional Club Rugby, 31 marca 2019 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-18] (ang.).
- ↑ a b EPCR European Player of the Year nominee #9 – Leone Nakarawa (Racing 92) [online], European Professional Club Rugby, 15 lutego 2019 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-16] (ang.).
- ↑ a b 2010 PRC squads, „Fiji Sun”, 13 marca 2010 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-15] (ang.).
- ↑ Maciu Malo , Kanitobau Joins Warriors, „Fiji Sun”, 3 kwietnia 2009 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-15] (ang.).
- ↑ Moiz Munif , Tabua waits for Caucau, „Fiji Sun”, 31 maja 2009 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-15] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Leone Nakarawa | Tournament list [online], ESPN Scrum [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-26] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Leone Nakarawa | Match list [online], ESPN Scrum [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-26] (ang.).
- ↑ Maciu Malo , Warriors reschuffle, „Fiji Sun”, 21 maja 2010 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-15] (ang.).
- ↑ Vuniwaqa Bola , Fiji A ‘captured’, „Fiji Sun”, 10 kwietnia 2010 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-15] (ang.).
- ↑ Vuniwaqa Bola , Early blow for Warriors, „Fiji Sun”, 15 kwietnia 2010 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-15] (ang.).
- ↑ Nakarawa in 7s squad, „Fiji Sun”, 22 lutego 2011 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-15] (ang.).
- ↑ Losalini Rasoqosoqo , Nakarawa makes the cut, „Fiji Sun”, 10 maja 2011 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-15] (ang.).
- ↑ Fiji lose but claim Punjas Series [online], Fiji Rugby Union, 20 sierpnia 2011 [dostęp 2019-10-26] [zarchiwizowane z adresu 2012-10-19] (ang.).
- ↑ Fiji Rugby announces RWC squad [online], Fiji Rugby Union, 20 sierpnia 2011 [dostęp 2019-10-26] [zarchiwizowane z adresu 2011-11-08] (ang.).
- ↑ Fiji | Leone Nakarawa [online], Międzynarodowa Rada Rugby, Puchar Świata w Rugby 2011 [dostęp 2019-10-26] [zarchiwizowane z adresu 2013-11-11] (ang.).
- ↑ Hong Kong | Squads | Fiji [online], Międzynarodowa Rada Rugby, IRB Sevens World Series (2012/2013) [zarchiwizowane z adresu 2013-06-15] (ang.).
- ↑ Tokyo Sevens | Fiji 7s [online], World Rugby [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-22] (ang.).
- ↑ Fiji rugby team ready for IRB Sevens World Series, „Business Standard”, 4 maja 2013 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-22] (ang.).
- ↑ England | Squads | Fiji [online], Międzynarodowa Rada Rugby, IRB Sevens World Series (2012/2013) [zarchiwizowane z adresu 2013-06-08] .
- ↑ HSBC Sevens World Series Standings [online], Międzynarodowa Rada Rugby, IRB Sevens World Series [zarchiwizowane z adresu 2013-06-02] (ang.).
- ↑ Fiji [online], Międzynarodowa Rada Rugby, Puchar Świata w Rugby 7 (2013) [dostęp 2019-10-26] [zarchiwizowane z adresu 2013-08-17] (ang.).
- ↑ Match details | Russia, Semi-finals - 30/06/2013 16:40 PM [online], Międzynarodowa Rada Rugby, Puchar Świata w Rugby 7 (2013) [zarchiwizowane z adresu 2013-07-01] (ang.).
- ↑ Russia, Third place - 30/06/2013 20:35 PM [online], Międzynarodowa Rada Rugby, Puchar Świata w Rugby 7 (2013) [zarchiwizowane z adresu 2013-07-01] (ang.).
- ↑ Fiji 19 Barbarians 43: match report, „The Daily Telegraph”, 30 listopada 2013 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-22] (ang.).
- ↑ Paul Rees , Fiji hammer Cook Islands to set up 2015 World Cup opener with England, „The Guardian”, 28 czerwca 2014 [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05] (ang.).
- ↑ Flying Fijians Team to RWC2015 [online], Fiji Rugby Union, 21 sierpnia 2015 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2015-08-21] (ang.).
- ↑ a b c d e f g Chris Tipping , Alex Stewart , Farewell to a Fijian phenomenon - the World Cup will miss Leone Nakarawa [online], World Rugby, Puchar Świata w Rugby 2015, 8 października 2015 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2015-10-10] (ang.).
- ↑ Fiji win Pacific Nations Cup crown [online], World Rugby, 19 czerwca 2016 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-19] (ang.).
- ↑ Final squads declared for HSBC Paris Sevens [online], World Rugby, World Rugby Sevens Series, 12 maja 2016 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-23] (ang.).
- ↑ World Series Standings [online], World Rugby, World Rugby Sevens Series, 22 maja 2016 [zarchiwizowane z adresu 2016-06-22] (ang.).
- ↑ Rio Olympics: Fiji Sevens Teams Announced [online], Fiji Rugby Union, lipiec 2016 [dostęp 2019-10-26] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-23] (ang.).
- ↑ Leone Nakarawa [online], Letnie Igrzyska Olimpijskie 2016 [zarchiwizowane z adresu 2016-08-18] (ang.).
- ↑ Robert Kitson , Fiji thrash Britain to win Olympic men’s rugby sevens gold, „The Irish Times”, 12 sierpnia 2016 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-23] (ang.).
- ↑ Match Report | FIJ 43 - 7 GBR [online], Letnie Igrzyska Olimpijskie 2016, 11 sierpnia 2016 [dostęp 2019-10-26] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-12] (ang.).
- ↑ Tonga qualify for RWC 2019 as Oceania 2 [online], World Rugby, 15 lipca 2017 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-15] (ang.).
- ↑ Stylish Fijians retain Pacific Nations Cup title [online], World Rugby, 16 czerwca 2018 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-17] (ang.).
- ↑ Tavi Karalaini , Nakarawa’s New Role, „Fiji Sun”, 17 lipca 2018 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-14] (ang.).
- ↑ Sam Agars , Rugby World Cup Sevens 2018: Fiji blitzed in bronze final as New Zealand dominate England in Cup decider, „The South China Morning Post”, 23 lipca 2018 [dostęp 2019-10-26] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-22] (ang.).
- ↑ Nakarawa leads much-changed Fiji in PNC [online], World Rugby, 1 sierpnia 2019 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-02] (ang.).
- ↑ Japan win Pacific Nations Cup [online], World Rugby, 10 sierpnia 2019 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-10] (ang.).
- ↑ Final 31-member Fiji Airways Flying Fijians squad confirmed for RWC 2019 [online], Fiji Rugby Union, 3 września 2019 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-03] (ang.).
- ↑ Gareth Griffiths , Wales 29-17 Fiji: Josh Adams hat-trick helps clinch quarter final spot [online], BBC Sport, 9 października 2019 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-16] (ang.).
- ↑ Daniel Schofield , Jake Goodwill , Uruguay stun Fiji to deliver biggest shock victory of the World Cup so far, „The Daily Telegraph”, 25 września 2019 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-21] (ang.).
- ↑ a b c d Nakarawa, la nouvelle arme fatale du Racing 92 en Coupe d'Europe, „L’Express”, 19 października 2016 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-26] (fr.).
- ↑ Sean Farrell , Glasgow tried to convince Nakarawa not to offload against Munster, it did not work [online], the42.ie, 31 maja 2015 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-16] (ang.).
- ↑ Anasilini Ratuva , Kadavu Proud Of Nakarawa, „Fiji Sun”, 26 sierpnia 2016 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-14] (ang.).
- ↑ Information supplied by governments on the application of ratified Conventions | Fiji [PDF], Międzynarodowa Organizacja Pracy, czerwiec 2019, s. 6 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-26] (ang.).
- ↑ Maika Bolatiki , Nakarawa Scores Lieutenant Pips, „Fiji Sun”, 14 czerwca 2018 [dostęp 2019-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-14] (ang.).