Mariany Północne – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wspólnota Marianów Północnych
Commonwealth of the Northern Mariana Islands
Sankattan Siha Na Islas Mariånas
	terytorium stowarzyszone
Godło	Flaga
	Hymn: Gi Talo Gi Halom Tase; (Na środku morza);
Państwo	Stany Zjednoczone
Siedziba	Capitol Hill
Data powstania	1978
Zarządzający	Arnold Palacios
Powierzchnia	464 km²
Populacja (2017); • liczba ludności	; 52 263
• gęstość	113 os./km²
Numer kierunkowy	+1 670
Strefa czasowa	UTC +10
Języki urzędowe	angielski, czamorro, karoliński
	Położenie na mapie;
	Położenie na mapie;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Mariany Północne (Wspólnota Marianów Północnych; ang. Northern Mariana Islands, Commonwealth of the Northern Mariana Islands; czam. Notte Mariånas, Sankattan Siha Na Islas Mariånas) – terytorium zorganizowane nieinkorporowane Stanów Zjednoczonych o statusie wspólnoty (US Commonwealth), położone w północno-zachodniej Oceanii.

Geografia

Osobny artykuł: Geografia Marianów Północnych.

Terytorium zajmuje północną część archipelagu Marianów, położonego w Mikronezji, w północno-zachodniej części Oceanu Spokojnego. W jego skład wchodzi 14 wysp, a powierzchnia wynosi 477 km². Zamieszkuje je ok. 80 400 osób (2005), głównie Mikronezyjczyków (lud Czamorro). Stolicą Marianów Północnych jest Capitol Hill.

Ustrój polityczny

Mariany Północne są terytorium zależnym mającym status terytorium nieinkorporowanego zorganizowanego o statusie „wspólnoty” (ang. commonwealth) – zależnego od Stanów Zjednoczonych o dużej autonomii wewnętrznej, co odpowiada statusowi terytorium stowarzyszonego ze Stanami Zjednoczonymi.

Rządy sprawuje gubernator wybierany w wyborach powszechnych. Ze względu na ich status, Marianami Północnymi administruje Office of Insular Affairs amerykańskiego Departamentu Zasobów Wewnętrznych.

Władza ustawodawcza należy do dwuizbowego parlamentu składającego się z 18-osobowej izby niższej (Izba Reprezentantów) i 9-osobowej izby wyższej (Senat).

Podział administracyjny

Osobny artykuł: Podział administracyjny Marianów Północnych.

Mariany Północne dzielą się na 4 okręgi:

Historia

Wyspy zostały odkryte w 1521 przez Magellana i do 1898 stanowiły własność hiszpańską. Wtedy to północna część Marianów została zakupiona przez Niemcy, ale po I wojnie światowej, jako terytorium mandatowe Ligi Narodów, przeszła pod administrację japońską. W latach 1947–1990, jako terytorium powiernicze, wchodziły w skład Powierniczych Wysp Pacyfiku. Jednocześnie w 1978, mając autonomię wewnętrzną, uzyskały status państwa stowarzyszonego ze Stanami Zjednoczonymi.

Wyspy Marianów Północnych

W skład terytorium wchodzą następujące wyspy (wymienione z północy na południe):

Nr	Wyspa	Powierzchnia (km²)	Ludność w 2000	Wysokość (m)	Najwyższy punkt	Położenie
1	Farallon de Pajaros (Urracas)	2,55	0	319		20°33′N 144°54′E/20,550000 144,900000
2	Maug Islands	2,13	0	227		20°02′N 145°19′E/20,033333 145,316667
3	Asuncion Island	7,31	0	891		19°43′N 145°41′E/19,716667 145,683333
4	Agrihan	43,51	opuszczona w 1990	965	Mount Agrihan	18°46′N 145°40′E/18,766667 145,666667
5	Pagan	47,23	opuszczona w 1981	579	Mount Pagan	18°08′36″N 145°47′39″E/18,143333 145,794167
6	Alamagan	11,12	opuszczona w 2009	744	Banadera	17°35′N 145°50′E/17,583333 145,833333
7	Guguan	3,87	0	301		17°20′N 145°51′E/17,333333 145,850000
8	Sarigan	4,97	0	549		16°43′N 145°47′E/16,716667 145,783333
9	Anatahan	31,21	opuszczona w 1990	787		16°22′N 145°40′E/16,366667 145,666667
10	Farallon de Medinilla	0,85	0	81		16°01′N 146°04′E/16,016667 146,066667
11	Saipan	115,39	62 392	474	Mount Tagpochau	15°11′06″N 145°44′28″E/15,185000 145,741111
12	Tinian	101,01	3540	170	Kastiyu (Lasso Hill)	14°57′12″N 145°38′54″E/14,953333 145,648333
13	Aguijan (Agiguan)	7,09	0	157		14°42′N 145°18′E/14,700000 145,300000
14	Rota	85,38	3283	491	Mt. Manira	14°08′37″N 145°11′08″E/14,143611 145,185556
	Mariany Północne	463,63	69 221	965	Mount Agrihan	14°08′ do 20°33′N, 144°54° do 146°04′E

Stosunki wyznaniowe

Struktura religijna kraju w 2010 roku według Centrum Badawczego Pew^[2]^[3]:

Katolicyzm: 64,1% (zobacz: metropolia Hagåtña)
Protestantyzm: 16% (gł. baptyści, kongregacjonaliści, kalwini i zielonoświątkowcy)
Buddyzm: 10,6%
Religie plemienne: 5,3%
Inni chrześcijanie: 1,2% (w tym Świadkowie Jehowy)
Zobacz więcej w artykule Świadkowie Jehowy w Stanach Zjednoczonych, w sekcji Świadkowie Jehowy na Marianach Północnych.
Brak religii: 1,0%
Islam: 0,7%
Inne religie: 1,1%.

Przypisy

↑ The World Factbook – Central Intelligence Agency [online], cia.gov [dostęp 2017-10-04] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-07] (ang.).
↑ Religious Composition by Country, in Percentages. The Pew Research Center. [dostęp 2014-08-01].
↑ Christian Population as Percentages of Total Population by Country. The Pew Research Center. [dostęp 2014-08-01].

[1] The World Factbook – Central Intelligence Agency [online], cia.gov [dostęp 2017-10-04] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-07] (ang.).

[2] Religious Composition by Country, in Percentages. The Pew Research Center. [dostęp 2014-08-01].

[3] Christian Population as Percentages of Total Population by Country. The Pew Research Center. [dostęp 2014-08-01].

[1]

[2]

[3]

Państwa	Australia Fidżi Kiribati Mikronezja Nauru Nowa Zelandia Palau Papua-Nowa Gwinea Samoa Tonga Tuvalu Vanuatu Wyspy Marshalla Wyspy Salomona
Terytoria zależne	Baker Guam Howland Jarvis Johnston Kingman Mariany Północne Midway Niue Norfolk Nowa Kaledonia Palmyra Pitcairn Polinezja Francuska Samoa Amerykańskie Tokelau Wake Wallis i Futuna Wyspy Ashmore i Cartiera Wyspy Cooka Wyspy Morza Koralowego
Integralne części państw położonych poza Australią i Oceanią	Hawaje (część Stanów Zjednoczonych) Papua, Papua Zachodnia (część Indonezji) Wyspa Wielkanocna, Sala y Gómez (część Chile) Ogasawara, Minami Tori-shima, Oki-no-Tori-shima, Wyspy Kazan (część Japonii)