Okręty podwodne typu Glauco (1903) – Wikipedia, wolna encyklopedia
Kraj budowy | |
---|---|
Stocznia | |
Zbudowane | 5 |
Użytkownicy | |
Służba w latach | 1905–1918 |
Uzbrojenie: | |
4 torpedy | |
Wyrzutnie torpedowe: • dziobowe |
|
Załoga | 15 oficerów i marynarzy |
Wyporność: | |
• na powierzchni | 157-161 ton |
• w zanurzeniu | 240-244 t |
Zanurzenie testowe | 25 m |
Długość | 36,84 m |
Szerokość | 4,32 m |
Zanurzenie | 2,66 m |
Napęd: | |
2 silniki benzynowe o łącznej mocy 600 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 170 KM 2 śruby | |
Prędkość: • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
Zasięg: | |
• na powierzchni | 900 Mm przy 8 w. |
• w zanurzeniu | 40 Mm przy 5 w. |
Okręty podwodne typu Glauco – włoskie okręty podwodne z początku XX wieku i okresu I wojny światowej. W latach 1903–1909 w Arsenale w Wenecji zbudowano pięć okrętów tego typu. Jednostki weszły w skład Regia Marina w latach 1905–1909 i pełniły służbę na Morzu Adriatyckim. Wszystkie wzięły udział w działaniach wojennych, nie odnosząc żadnych sukcesów. Oprócz „Glauco”, który zakończył czynną służbę we wrześniu 1916 roku, pozostałe okręty zostały skreślone z listy floty we wrześniu 1918 roku.
Projekt i budowa
[edytuj | edytuj kod]Okręty podwodne typu Glauco zostały zaprojektowane przez inż. Cesarego Laurentiego jako jednostki doświadczalne, jednak stały się pierwszymi budowanymi seryjnie okrętami podwodnymi we Włoszech[1][2]. Zastosowane do napędu silniki benzynowe sprawiały duże zagrożenie ze względu na łatwopalne opary paliwa[1][2]. Okręty charakteryzowały się konstrukcją częściowo dwukadłubową z głównymi zbiornikami balastowymi na śródokręciu i zbiornikami trymującymi na dziobie i rufie[3]. Kształt kadłuba został zoptymalizowany pod kątem poruszania się na powierzchni z szeroką i płaską rufą, szerokim grzbietem służącym jako pokład i ostrym, wystającym przed pokrywami wyrzutni torped dziobem[3][4]. Okręty miały stery głębokości umieszczone na dziobie i rufie[3]. Prototypowy „Glauco” różnił się od siostrzanych jednostek uzbrojeniem (zainstalowano na nim trzy wyrzutnie torped w przeciwieństwie do dwóch na następnych okrętach typu)[1][2] oraz położeniem kiosku (bardziej z przodu w porównaniu do innych okrętów)[4].
Wszystkie okręty typu Glauco zbudowane zostały w Arsenale w Wenecji[5][6]. Stępki okrętów położono w latach 1903–1905, a zwodowane zostały w latach 1905–1909[5][7].
Okręt | Stocznia | Początek budowy | Wodowanie | Wejście do służby |
---|---|---|---|---|
„Glauco” | Arsenał w Wenecji | 1 lipca 1903 | 9 lipca 1905 | 15 grudnia 1905 |
„Squalo” | 6 sierpnia 1904 | 10 czerwca 1906 | 1 września 1906 | |
„Narvalo” | 9 lutego 1905 | 21 października 1906 | 16 maja 1907 | |
„Otaria” | 10 maja 1905 | 25 marca 1908 | 1 lipca 1908 | |
„Tricheco” | 6 listopada 1905 | 6 czerwca 1909 | 15 października 1909 |
Dane taktyczno-techniczne
[edytuj | edytuj kod]Jednostki typu Glauco były niewielkimi, przybrzeżnymi okrętami podwodnymi[1] . Długość całkowita wynosiła 36,84 metra, szerokość 4,32 metra i zanurzenie 2,66 metra[7]. Wyporność normalna w położeniu nawodnym wynosiła 157-161 ton, a w zanurzeniu 240-244 tony[7][8][a]. Okręty napędzane były na powierzchni przez dwa silniki benzynowe FIAT lub Thornycroft o łącznej mocy 600 KM[5][7][b]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne Savigliano o łącznej mocy 170 KM[3][5]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 13 węzłów na powierzchni i 6 węzłów w zanurzeniu[1][5][c]. Zasięg wynosił 900 Mm przy prędkości 8 węzłów w położeniu nawodnym oraz 40 Mm przy prędkości 5 węzłów w zanurzeniu[3][5][d]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 25 metrów[1] .
Okręty wyposażone były w trzy („Glauco”) lub dwie (pozostałe cztery jednostki) stałe dziobowe wyrzutnie torped kalibru 450 mm, z łącznym zapasem czterech torped[3][5].
Załoga pojedynczego okrętu składała się z 2 oficerów oraz 13 podoficerów i marynarzy[7][9].
Służba
[edytuj | edytuj kod]Okręty podwodne typu Glauco weszły do służby w Regia Marina w latach 1905–1909[7][9]. W początkowym okresie załogi okrętów przechodziły szkolenie w Wenecji i odbywały rejsy głównie wzdłuż wybrzeża Adriatyku[4]. W 1906 roku „Glauco” i „Squalo” uczestniczyły w manewrach morskich, które zakończyły się w Tarencie[4]. Także w 1908 roku „Glauco”, „Squalo”, „Narvalo” i „Otaria” wzięły udział w kolejnych manewrach floty, które miały miejsce na Morzu Tyrreńskim[4]. W momencie przystąpienia Włoch do I wojny światowej wszystkie okręty typu Glauco wchodziły w skład 4. dywizjonu okrętów podwodnych (wraz z „Foca” i „Delfino”)[4][10]. Jednostki uczestniczyły w defensywnych patrolach na wodach okalających bazy włoskiej floty w Brindisi i Wenecji[2][3]. Od stycznia 1916 roku „Glauco” wraz z siostrzaną „Otarią” operowały z Tarentu[4]. Jednostki nie odniosły podczas działań wojennych żadnych sukcesów[4].
„Glauco” został skreślony z listy floty 1 września 1916 roku, po czym był używany przez kilka lat jako okręt szkolny[2][8]. Pozostałe cztery okręty zakończyły służbę we wrześniu 1918 roku[7][8].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Brassey 1912 ↓, s. 259 podaje wyporność 180/230 ton.
- ↑ Jane 1970 ↓, s. 280 podaje, że moc 12-cylindrowych silników benzynowych wynosiła 500 KM.
- ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 118 podaje, że okręty na powierzchni rozwijały prędkość 14 węzłów; Jane 1970 ↓, s. 280 podaje, że okręty mogły się poruszać na powierzchni z prędkością 12 węzłów i pod wodą z prędkością 8 węzłów; Csonkaréti 2004 ↓, s. 346 i Pollina 1963 ↓, s. 38 podają prędkość 13,5/6,5 węzła, a Brassey 1912 ↓, s. 259 podaje natomiast, że podczas prób okręty osiągnęły na powierzchni prędkość 15 węzłów.
- ↑ Fraccaroli 1970 ↓, s. 103 i Pollina 1963 ↓, s. 38 podają, że zasięg nawodny wynosił 220 Mm przy prędkości 10 węzłów, a podwodny 45 Mm przy prędkości 4 węzły.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Gogin 2020 ↓.
- ↑ a b c d e Jackson 2001 ↓, s. 122.
- ↑ a b c d e f g Fontenoy 2007 ↓, s. 118.
- ↑ a b c d e f g h Pollina 1963 ↓, s. 40.
- ↑ a b c d e f g Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 275.
- ↑ Brassey 1912 ↓, s. 259.
- ↑ a b c d e f g Fraccaroli 1970 ↓, s. 103.
- ↑ a b c Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 619.
- ↑ a b Pollina 1963 ↓, s. 38.
- ↑ Csonkaréti 2004 ↓, s. 278.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1912. Portsmouth: J. Griffin and Co., 1912. (ang.).
- Károly Csonkaréti: Marynarka wojenna Austro-Węgier w pierwszej wojnie światowej 1914-1918. Kraków: Wydawnictwo Arkadiusz Wingert, 2004. ISBN 83-918940-3-7.
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Aldo Fraccaroli: Italian Warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1970. ISBN 0-7110-0105-7. (ang.).
- Ivan Gogin: GLAUCO small submarines (1905-1909). Navypedia. [dostęp 2020-05-06]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- Robert Jackson: Okręty podwodne świata. Warszawa: Bellona, 2001. ISBN 83-11-09214-1.
- Fred T. Jane (red.): Jane’s Fighting Ships 1905/6. New York: ARCO Publishing Company, 1970. (ang.).
- Paolo M. Pollina: I sommergibili italiani 1895-1962. Roma: Ufficio Storico Della M.M., 1963. (wł.).