Pajęczakokształtne – Wikipedia, wolna encyklopedia

Pajęczakokształtne
Arachnomorpha
Lameere, 1890
Okres istnienia: kambr–dziś
538.8/0
538.8/0
Ilustracja
Przedstawiciele szczękoczułkopodobnych. Lewy górny róg: kikutnica, prawy górny: wielkorak, lewy dolny: ostrogon, prawy dolny: pajęczak
Ilustracja
Cheirurus, przedstawiciel trylobitów
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Nadtyp

wylinkowce

(bez rangi) Panarthropoda
Typ

stawonogi

(bez rangi) pajęczakokształtne
Synonimy
  • Arachnata Paulus, 1979
  • Palaeopoda Packard, 1903

Pajęczakokształtne[1] (Arachnomorpha) – hipotetyczny klad stawonogów, obejmujący podtypy szczękoczułkopodobnych i trylobitokształtnych oraz niektóre inne taksony wymarłe.

Do pajęczakokształtnych powszechnie zalicza się szczękoczułkopodobne (w tym szczękoczułkowce) i trylobitokształtne (w tym trylobity), natomiast reszta ich składu, stanowiąca już wyłącznie taksony wymarłe, może się zmieniać u różnych autorów. Bergström i Hou w analizie z 2003 zaliczyli doń m.in. Marrellomorpha, natomiast poza nimi umieścili Fuxianhuia[2]. Inny kladogram zaprezentowany został w pracy Lamsdella z 2013. Zaliczył on doń Fuxianhuia (w pozycji bazalnej) i rząd Megacheira, natomiast wykluczył zeń Marrellomorpha[3].

Odkrycie w 2019 roku u trylobitów oczu złożonych o fasetkach zbudowanych z soczewki i stożka krystalicznego (właściwy aparat dioptryczny) może podważać monofiletyzm pajęczakokształtnych, jako że są to struktury charakterystyczne dla żuwaczkowców, nieznane u szczękoczułkopodobnych. Sugeruje to siostrzaną relację żuwaczkowców z trylobitami lub wywodzenie się od nich[4].  


Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Czesław Jura: Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalne, systematyki i filogenezy. Wyd. 3. Warszawa: PWN, 2005, s. 488-531.
  2. J. Bergström, X.G. Hou. Arthropod origins. „Bulletin of Geosciences”. 78 (4), s. 323–334, 2003. 
  3. James C. Lamsdell. Revised systematics of Palaeozoic 'horseshoe crabs' and the myth of monophyletic Xiphosura. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 167 (1), s. 1–27, 2013. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2012.00874.x. ISSN 0024-4082. 
  4. Gerhard Scholtz, Andreas Staude, Jason A. Dunlop. Trilobite compound eyes with crystalline cones and rhabdoms show mandibulate affinities. „Nature Communications”. 10 (2503), 2019.