Shar pei – Wikipedia, wolna encyklopedia

Shar pei
Inne nazwy	ang. chinese shar-pei, chinese fighting dog
Kraj patronacki	Chiny
	Wymiary
Wysokość	46–51 cm
Masa	18–26 kg
	Klasyfikacja
FCI	Grupa II, sekcja 2,; wzorzec nr 309
AKC	Non sporting
ANKC	Grupa 7 – Non-Sporting
CKC	Grupa 6 – Non-Sporting
KC(UK)	Utility
NZKC	Non-Sporting
UKC	Grupa 5 – Northern Breed
	Wzorce rasy
	FCI; AKC; ANKC; CKC; KC(UK); NZKC; UKC;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Shar pei – rasa psa zaliczana do grupy molosów w typie mastifa, wyhodowana w XVI wieku w Chinach do polowania, zaganiania oraz do walk psów. Typ dogowaty^[1]. Nie podlega próbom pracy^[3].

Rys historyczny

Pies ten pochodzi z południowych Chin, z terenów prowincji Guangdong^[4]^[5]. Został rozpropagowany i hodowany w celach wystawowych przez hodowców w USA. Nazwa psa, pochodząca z chińskiego shā pí (沙皮), oznacza dosłownie "piaszczysta skóra"^[6].

Ta pradawna rasa hodowana była w Chinach do polowań na dziki, a także jako psy pasterskie, zaś w południowej części kraju jego głównym przeznaczeniem było stróżowanie świątyń; używano ich także do walk psów.

Od pierwszych lat istnienia Chińskiej Republiki Ludowej i budowy komunizmu w tym państwie, shar pei traktowany był jako dobro luksusowe, przez co zbyteczne. Nałożono wysokie podatki, którymi obciążone było posiadanie psów tej rasy. W końcu posiadanie psa zostało ogłoszone przez Mao jako przejaw burżuazyjnej dekadencji, a hodowla psów została praktycznie zabroniona. Wtedy to właśnie nastąpiło załamanie populacji shar peia. Liczba zwierząt drastycznie zmalała. Wtedy to, bojąc się o wymarcie rasy Matgo Law będący jednym z hodowców i miłośników psów tej rasy napisał do jednego z amerykańskich czasopism poświęconych kynologii. Apelował on o uratowanie shar pei, zamieszczając bogato ilustrowany artykuł poświęcony tym właśnie psom.

Amerykanie zareagowali na apel bardzo żywiołowo. Psy z Hongkongu zaczęły przybywać do Ameryki. Stały się one synonimem bogactwa i pozycji społecznej. Osiągały one horrendalne ceny, przez co stały się cennym łupem dla złodziei. Popularność shar pei wzrastała bardzo szybko. Wkrótce w Europie powstały hodowle psów tej rasy. Pierwszy Shar pei przybył do Wielkiej Brytanii w 1981 roku^[7]. Również w 1981 roku uznano jej wzorzec tymczasowy, który następnie został zastąpiony wzorcem ostatecznym.

Klasyfikacja FCI

W klasyfikacji FCI rasa ta została zaliczona do grupy II – Pinczery, sznaucery, molosy i szwajcarskie psy do bydła, sekcja 2.1 – Molosy typu mastifa^[8].

Zgodnie z klasyfikacją amerykańską, należy do grupy psów użytkowych^[9].

Zachowanie i charakter

Towarzyski, czujny, skłonny do obrony, ale nie agresywny. Przywiązuje się do jednego właściciela. Dobrze znosi warunki miejskie.

Wygląd

U młodych osobników naturalne jest znaczne pomarszczenie skóry na całym ciele. Skóra u dorosłych jest luźna, pomarszczona tylko w okolicy głowy i ogona.

Budowa

Kufa jest charakterystyczna dla tej rasy. Szeroka od nasady do wierzchołka nosa, nigdy zbieżna. Wargi i kufa dobrze wypełnione. Wybrzuszenie u nasady nosa dopuszczalne.

Szczęki mocne, dokładny zgryz nożycowy, tzn. górne siekacze szczelnie przykrywają dolne i są pionowo ustawione w szczękach. Wypełnienie dolnej wargi nie powinno być na tyle duże, aby wpływało na zgryz.

Oczy są ciemne, w kształcie migdałów. Jaśniejsze oczy dopuszczalne przy jasnym umaszczeniu. Skóra, fałdy i włosy otaczające oczy nie mogą zaburzać funkcjonowania oczu i powiek. Jakikolwiek ślad podrażnienia gałki ocznej, spojówki albo powiek w wysokim stopniu niepożądany. Oczy wolne od entropium.
Uszy są bardzo małe, dość grube, w kształcie trójkątów równobocznych, lekko zaokrąglone na końcach, wysoko osadzone, końcówki skierowane w stronę oczu, osadzone dokładnie nad nimi, szeroko, przylegające do czaszki. Stojące uszy w wysokim stopniu niepożądane.

Szata i umaszczenie

Według wzorca FCI umaszczenie jest dopuszczalne we wszystkich jednolitych kolorach, z wyjątkiem białego. Szata jest często cieniowana z nieco jaśniejszym włosem na udach i ogonie.

Szata jest sztywna, odstająca od skóry i przylegająca na kończynach.

Występują dwa typy szaty:

tzw. horse coat o długości do 1,25 cm
brush coat o długości od 1,25 cm do 2,5 cm.

Występują też psy z tzw. bear coat o długości szaty powyżej 2,5 cm, ten typ szaty jest niezgodny ze wzorcem rasy.

Zdrowie i pielęgnacja

Rasa wymaga cierpliwej i uważnej pielęgnacji, szczególnie szczenięta, które ze względu na pofałdowaną skórę narażone są na różne infekcje. Do najczęstszych można zaliczyć atopowe zapalenie skóry, które często wymaga przeprowadzenia testów śródskórnych w klinice weterynaryjnej, celem potwierdzenia diagnozy. Równie często występuje u tej rasy entropium – nieprawidłowe podwinięcie powieki, która wraz z rzęsami jest zwrócona do wewnątrz, ku powierzchni oka, co w przypadku braku szybkiej pomocy lekarskiej może doprowadzić do ślepoty.

Przypisy

↑ ^a ^b Rino Falappi: Czworonożni przyjaciele: rasy, pielęgnacja i hodowla psów. s. 82.
↑ Wzorzec rasy nr 309 (FCI Standard N° 309) (pdf), Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny
↑ Alain Fournier: Ilustrowana encyklopedia psów rasowych. s. 125.
↑ The Complete Dog Book. New York: Howell Book House, 1997, s. 476. ISBN 978-0-87605-047-7.
↑ Bruce Fogle: Dogalog. New York: DK Pub., 2007, s. 377. ISBN 978-0-7894-8394-2.
↑ Barbara Ann Kipfer: Phraseology: Thousands of Bizarre Origins, Unexpected Connections, and Fascinating Facts about English's Best Expressions. Naperville, Illinois: Sourcebooks, Inc., 2008, s. 246. ISBN 978-1-4022-1287-1.
↑ David Taylor: Księga psów. s. 122-123.
↑ Systematyka ras według FCI z uwzględnieniem polskiego nazewnictwa ras (pdf), Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny
↑ Ammy Marder, Debra Horwitz: Nasz pies. Poradnik dla właścicieli psów. s. 198.

Bibliografia

Rino Falappi: Czworonożni przyjaciele: rasy, pielęgnacja i hodowla psów. Warszawa: Dom Wydawniczy "Bellona", 2001. ISBN 83-11-09354-7.
Alain Fournier: Ilustrowana encyklopedia psów rasowych. Warszawa: Carta Blanca. Grupa Wydawnicza PWN, 2012. ISBN 978-83-7705-179-5.
Eva Maria Krämer: Rasy psów. Warszawa: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 1998, s. 135. ISBN 83-7073-122-8.
Ammy Marder, Debra Horwitz: Nasz pies. Poradnik dla właścicieli psów. Warszawa: Książka i Wiedza, 1999. ISBN 83-05-13030-4.
David Taylor: Księga psów. Warszawa: Świat Książki, 1995. ISBN 83-7129-102-7.

[Fal-1] Rino Falappi: Czworonożni przyjaciele: rasy, pielęgnacja i hodowla psów. s. 82.

[Wz309-2] Wzorzec rasy nr 309 (FCI Standard N° 309) (pdf), Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny

[IEPR-3] Alain Fournier: Ilustrowana encyklopedia psów rasowych. s. 125.

[4] The Complete Dog Book. New York: Howell Book House, 1997, s. 476. ISBN 978-0-87605-047-7.

[5] Bruce Fogle: Dogalog. New York: DK Pub., 2007, s. 377. ISBN 978-0-7894-8394-2.

[6] Barbara Ann Kipfer: Phraseology: Thousands of Bizarre Origins, Unexpected Connections, and Fascinating Facts about English's Best Expressions. Naperville, Illinois: Sourcebooks, Inc., 2008, s. 246. ISBN 978-1-4022-1287-1.

[taylor-7] David Taylor: Księga psów. s. 122-123.

[ZKwP-8] Systematyka ras według FCI z uwzględnieniem polskiego nazewnictwa ras (pdf), Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny

[9] Ammy Marder, Debra Horwitz: Nasz pies. Poradnik dla właścicieli psów. s. 198.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Typ dogowaty	boerboel bokser broholmer buldog amerykański buldog angielski bulmastif cane corso Cão Fila de São Miguel dog argentyński dog kanaryjski dog niemiecki dog z Bordeaux dog z Majorki fila brasileiro mastif angielski mastif neapolitański rottweiler shar pei tosa
Typ górski	aidi akbaş anatolian bernardyn ciobănesc românesc de Bucovina hovawart landseer leonberger mastif hiszpański mastif pirenejski mastif tybetański moskiewski stróżujący pies górski z Estrela nowofundland owczarek kaukaski owczarek kraski owczarek środkowoazjatycki pies z Castro Laboreiro pirenejski pies górski portugalski pies stróżujący sarplaninac tornjak