Shefqet Verlaçi – Wikipedia, wolna encyklopedia

Shefqet Verlaci
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

15 grudnia 1878
Elbasan

Data i miejsce śmierci

21 lipca 1946
Zurych

Premier Albanii
Okres

od 30 marca 1924
do 27 maja 1924

Poprzednik

Ahmed Zogu

Następca

Ilias Vrioni

Premier Albanii
Okres

od 12 kwietnia 1939
do 3 grudnia 1941

Poprzednik

Kosta Kotta

Następca

Mustafa Merlika

Minister spraw wewnętrznych
Okres

od 3 marca 1927
do 27 maja 1927

Poprzednik

Ahmed Zogu

Następca

Ilias Vrioni

podpis

Shefqet Verlaçi, także Shefqet bej Verlaçi (ur. 15 grudnia 1878 w Elbasanie, zm. 21 lipca 1946 w Zurychu) – albański polityk, dwukrotny premier rządu albańskiego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z jednej z najbogatszych rodzin albańskich właścicieli ziemskich, był synem Ismaila Paszy i Mehtab. Kształcił się w Monastirze, a następnie studiował w szkole dla urzędników osmańskich Mülkiye-i-Sehahané w Stambule, ale studiów nie ukończył. W 1910 został wybrany deputowanym z okręgu Elbasan do parlamentu osmańskiego. W 1914 wyjechał z Albanii. Powrócił do niej jako przedstawiciel Elbasanu na kongres w Durrësie w 1918.

W latach 1920–1941 regularnie zasiadał w parlamencie albańskim, jako deputowany z okręgu Elbasan. Był współtwórcą Partii Postępu (Partia Perparimtare), grupującej konserwatywnych właścicieli ziemskich, sprzeciwiających się idei reformy rolnej[1]. W roku 1924 objął tekę ministra spraw wewnętrznych. Dwukrotnie stawał na czele rządu – pierwszy raz w 1924 i ponownie w czasie okupacji włoskiej (1939–1941). W 1924 po zamachu stanu, dokonanym przez zwolenników Fana Noliego był zmuszony uciekać z kraju i szukać schronienia w Belgradzie. Powrócił w grudniu 1924, a w 1925 objął godność senatora. W 1939 był największym właścicielem ziemskim w Albanii - jego majątek obejmował 3700 ha[2].

15 kwietnia 1939 Verlaçi przewodniczył 49-osobowej delegacji albańskiej, która wyjechała do Rzymu aby ofiarować koronę Albanii dla Wiktora Emmanuela III[2]. Wkrótce potem uzyskał godność senatora włoskiego. 13 stycznia 1941 spotkał się z Benito Mussolinim jako przewodniczący albańskiej delegacji rządowej. Domagał się zwiększenia pomocy włoskiej w obliczu zagrożenia katastrofą humanitarną. Tysiące uchodźców z ogarniętego wojną południa uciekało do Tirany, gdzie zaczynało brakować żywności i możliwości ich zakwaterowania. Verlaçi złożył dymisję na ręce Mussoliniego, ale ten jej nie przyjął[3]. Został odsunięty od władzy przez Włochów w grudniu 1941.

W roku 1944 po przejęciu władzy przez komunistów uciekł z kraju, wraz z synem Ismailem i córką Behije[2]. Zmarł w szpitalu w Zurychu, ale został pochowany na protestanckim cmentarzu w Rzymie.

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Shefqet Verlaçi był żonaty (żona Semiramis z d. Vrioni), miał pięcioro dzieci. W latach 20. Ahmed Zogu był zaręczony z córką Verlaçiego Behije, ale stając na czele państwa albańskiego w 1925 zerwał zaręczyny, co spowodowało, że był traktowany przez Verlaçiego jako osobisty wróg.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Barbara Jelavich: History of the Balkans. Twentieth Century. New York & London: Cambridge University Press, 2008, s. 179. ISBN 978-0-521-27459-3.
  2. a b c Shefqet Vërlaci, çifligari që vdiq i vetmuar larg Shqipërisë. = 2021-08-09 [online], telegraf.al, 2015 (alb.).
  3. O. Pearson, Albania in Occupation and War: From Fascism to Communism 1940–1945, I.B.Tauris, 2006, s. 109.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Kastriot Dervishi: Historia e shtetit shqiptar 1912-2005. Tirana: 2006. ISBN 99943-799-3-3. (alb.).
  • Bernd J. Fischer: Albania at War 1939–1945. London: 1999. ISBN 1-85065-531-6. (ang.).