Stanisław Maziarski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Stanisław Wincenty Maziarski

Data i miejsce urodzenia	27 kwietnia 1873 Tarnów
Data i miejsce śmierci	7 lipca 1956 Kraków
profesor nauk medycznych
Specjalność: histolog
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Habilitacja	1900
Profesura	1911
1904–1950
Uczelnia	Uniwersytet Jagielloński
rektor
Odznaczenia

Stanisław Wincenty Maziarski (ur. 27 kwietnia 1873 w Tarnowie, zm. 7 lipca 1956 w Krakowie) – lekarz histolog.

Urodził się w rodzinie Wincentego, profesora gimnazjum, i Honoraty z Trochanowskich (zm. 1929)^[1]. W latach 1891–1897 studiował medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim, wśród jego wykładowców byli m.in. Kazimierz Kostanecki i Napoleon Cybulski, w 1897 uzyskał stopień doktora wszech nauk lekarskich. W 1900 przedstawił Pracę habilitacyjną O budowie i podziale gruczołów, a następnie wyjechał uzupełniać wykształcenie do Nancy i Monachium. Po powrocie został asystentem w Katedrze Fizjologii, a od 1904 w Katedrze Histologii. W 1907 został mianowany na profesora nadzwyczajnego i powierzono mu stanowisko kierownika Katedry Histologii (zajmował je do 31 grudnia 1950), w 1911 został profesorem zwyczajnym. Od 1904 do 1950 był profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 1914–1918 służył jako lekarz pospolitego ruszenia w armii Austro-Węgier podczas I wojny światowej, w latach 1918–1921 w randze podpułkownika w armii polskiej. W latach 1916–1917 oraz 1922–1925 był dziekanem Wydziału Lekarskiego UJ, a w latach 1933–1936 rektorem Uniwersytetu. Od 1927 członek Polskiej Akademii Umiejętności, do 1930 członek korespondent, następnie członek czynny, w latach 1930–1948 sekretarz Wydziału III^[2].

Aresztowany podczas Sonderaktion Krakau wywieziony do obozu Sachsenhausen wrócił do Krakowa w lutym 1940 w bardzo złym stanie zdrowia. Od listopada 1942 brał udział w tajnym nauczaniu, na konspiracyjnym Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego wykładał i prowadził ćwiczenia z histologii.

Po II wojnie kierował katedrą histologii do przejścia na emeryturę w grudniu 1950.

Prowadził badania głównie nad systematyką gruczołów oraz strukturą jądra komórkowego i jego rolą w procesie wydzielania, dotyczące ślinianek, układu wydalniczego pierścienic, tkanki mięśniowej.

Od 27 września 1904 był mężem Stanisławy Krzyszkowskiej, z którą miał synów: Kazimierza i Juliana. Jego wnukiem był dziennikarz Jacek Maziarski^[3], a prawnukiem jest Wojciech Maziarski.

Zmarł w Krakowie, pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Rakowickim (kwatera GB-wsch-6)^[4][5].

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)^[6]

• Nagroda Państwowa I stopnia za wybitne osiągnięcia w dziedzinie histologii (1952)^[7]

W Tarnowie znajduje się ulica jego imienia.

• Podręcznik do ćwiczeń histologicznych wyd. 1913, 1823, 1938.
• Histofizjologia człowieka, Polska Akademia Umiejętności, Kraków, 1949.

• Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 473. [dostęp 2021-01-11].