Tetrabenazyna – Wikipedia, wolna encyklopedia

Tetrabenazyna
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C19H27NO3
Masa molowa	317,42 g/mol
	Identyfikacja
Numer CAS	58-46-8
PubChem	6018
DrugBank	DB04844
SMILES
	O=C3C(CC(C)C)CN2C(c1c(cc(OC)c(OC)c1)CC2)C3
InChI
	InChI=1S/C19H27NO3/c1-12(2)7-14-11-20-6-5-13-8-18(22-3)19(23-4)9-15(13)16(20)10-17(14)21/h8-9,12,14,16H,5-7,10-11H2,1-4H3
	InChIKey
	MKJIEFSOBYUXJB-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
Temperatura topnienia	126 °C
logP	6,51
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2016-02-13]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
Uwaga
Zwroty H	H302
Zwroty P	brak zwrotów P
Numer RTECS	DK2275000
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Klasyfikacja medyczna
Stosowanie w ciąży	kategoria C
Farmakokinetyka
Okres półtrwania	5 godz.
Wiązanie z białkami; osocza i tkanek	82–85%
Metabolizm	głównie wątrobowy
Wydalanie	(~75%) z moczem (7–16%) z kałem
Uwagi terapeutyczne
Drogi podawania	doustnie
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tetrabenazyna (łac. tetrabenazinum) – organiczny związek chemiczny, odwracalny inhibitor pęcherzykowego transportera monoamin VMAT2.

Historia

Tetrabenazyna została zsyntetyzowana w latach 50. XX wieku przez O. Schneidera i A. Brossiego w laboratorium badawczym firmy Hoffmann-La Roche w Bazylei. Związek został stworzony jako lek przeciwpsychotyczny, który był testowany w badaniach klinicznych u pacjentów ze schizofrenią z niejednoznacznymi wynikami. Podczas badań tetrabenazyny we wskazaniach innych niż oryginalne, dowiedziono jej skuteczność w leczeniu zaburzeń hiperkinetycznych charakteryzujących się nieprawidłowymi ruchami mimowolnymi^[3]. W 1997 roku tetrabenazyna otrzymała status leku sierocego w USA, a 15 sierpnia 2008 roku FDA zaaprobowała ją w terapii zaburzeń hiperkinetycznych w przebiegu pląsawicy Huntingtona^[4].

Mechanizm działania

Tetrabenazyna hamuje transport monoamin do presynaptycznych pęcherzyków co skutkuje zmniejszeniem ich stężenia w zakończeniach nerwowych i szczelinie synaptycznej. Spadek poziomu dopaminy w ośrodkowym układzie nerwowym powoduje hipokinezę prowadzącą do zmniejszenia nasilenia pląsawicy^[5].

Farmakokinetyka

Tetrabenazyna wchłania się dobrze po podaniu doustnym. Dostępność biologiczna leku jest mała i zmienna, co wynika ze znacznego efektu pierwszego przejścia. Głównym metabolitem jest dihydrotetrabenazyna, której powinowactwo do VMAT2 jest podobne do powinowactwa tetrabenazyny, ale jest od niej bardziej wybiórcza. Okres półtrwania leku wynosi ok. 5 godzin^[5]. Lek w 82–85% wiąże się z białkami osocza. Tetrabenazyna jest metabolizowana w wątrobie przy udziale CYP2D6, a wydalana w postaci metabolitów z moczem (ok. 75%) oraz w mniejszym stopniu z kałem^[2].

Wskazania

Tetrabenazyna jest stosowana w terapii łagodzenia zaburzeń hiperkinetycznych, takich jak^[6]:

Działania niepożądane

Najczęstszymi objawami ubocznymi stosowania leku przy wyższych dawkach są: senność, depresja, parkinsonizm, lęk, bezsenność, dezorientacja, niedociśnienie, trudności w przełykaniu, nudności, wymioty, biegunka, zaparcia^[5]^[7].

Ciąża i laktacja

Kategoria C. Nie należy stosować w ciąży i w okresie karmienia piersią^[5].

Dawkowanie

Lek podaje się początkowo w dawce 12,5 mg p.o. 3 razy dziennie. Dawkę można zwiększać o 12,5 mg co 3–4 dni do zaobserwowania optymalnego działania lub wystąpienia objawów nietolerancji. Dawka maksymalna to 200 mg/doba^[5].

Uwagi

Podczas stosowania leku może wystąpić osłabienie koncentracji i zdolności do prowadzenia pojazdów lub obsługi urządzeń w ruchu^[5].

Preparaty

Tetmodis
Xenazine
Nitoman

Przypisy

↑ ^a ^b Tetrabenazine, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB04844 (ang.).
↑ ^a ^b Xenazine (tetrabenazine) Tablets, for Oral Use. Full Prescribing Information. Lundbeck. [dostęp 2016-02-16]. (ang.).
↑ Diana Paleacu. Tetrabenazine in the treatment of Huntington’s disease. „Neuropsychiatric Disease and Treatment”. 3 (5), s. 545–551, 2007. PMID: 19381278. PMCID: PMC2656291.
↑ Wniosek o objęcie refundacjąleku Tetmodis (tetrabenazyna) we wskazaniu: hiperkinetyczne zaburzenia motoryczne w chorobie Huntingtona. Analiza weryfikacyjna. Agencja Oceny Technologii Medycznych, 2012. [dostęp 2016-02-10].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Tetrabenazyna (opis profesjonalny). Baza Leków, Medycyna Praktyczna. [dostęp 2016-02-16].
↑ Joseph Jankovic, Jennifer Beach. Long-term effects of tetrabenazine in hyperkinetic movement disorders. „Neurology”. 48 (2), s. 358–362, 1997. DOI: 10.1212/WNL.48.2.358.
↑ Tetmodis, Orpha-Devel Handels und Vertriebs. Portal Farmaceutyczno-Medyczny. [dostęp 2016-02-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-24)].

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[DB-1] Tetrabenazine, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB04844 (ang.).

[Lundbeck-2] Xenazine (tetrabenazine) Tablets, for Oral Use. Full Prescribing Information. Lundbeck. [dostęp 2016-02-16]. (ang.).

[Paleacu-3] Diana Paleacu. Tetrabenazine in the treatment of Huntington’s disease. „Neuropsychiatric Disease and Treatment”. 3 (5), s. 545–551, 2007. PMID: 19381278. PMCID: PMC2656291.

[AOTM-4] Wniosek o objęcie refundacjąleku Tetmodis (tetrabenazyna) we wskazaniu: hiperkinetyczne zaburzenia motoryczne w chorobie Huntingtona. Analiza weryfikacyjna. Agencja Oceny Technologii Medycznych, 2012. [dostęp 2016-02-10].

[MP-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Tetrabenazyna (opis profesjonalny). Baza Leków, Medycyna Praktyczna. [dostęp 2016-02-16].

[Jankovic-6] Joseph Jankovic, Jennifer Beach. Long-term effects of tetrabenazine in hyperkinetic movement disorders. „Neurology”. 48 (2), s. 358–362, 1997. DOI: 10.1212/WNL.48.2.358.

[PFM-7] Tetmodis, Orpha-Devel Handels und Vertriebs. Portal Farmaceutyczno-Medyczny. [dostęp 2016-02-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-24)].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]